Συνεργάστηκε η Κλειώ Δημητριάδου, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, MSc στη Συμβουλευτική Ψυχολογία, Life Coaching
Mετά τη μανία του #FoodPorn, η νέα τάση φαίνεται από τα hashtags που κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο Ιnstagram περισσότερες από 40 εκατομμύρια φωτογραφίες με τα hashtags #healthyfood, #eatclean, #cleaneating και #rawfood. Είναι αυτό σημάδι ότι περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με την υγιεινή διατροφή;
Πιθανότατα, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι τα social media μπορεί να δίνουν τροφή σε ένα άλλο... τέρας: την orthorexia nervosa. Η λιγότερο γνωστή διατροφική διαταραχή, η « νευρική ορθορεξία », περιγράφεται ως μια ανθυγιεινή εμμονή με την υγιεινή διατροφή.
Ο όρος νευρική ορθορεξία (orthorexia nervosa) πρωτοαναφέρθηκε το 1997 απο τον δρα Steven Bratman για να πειράξει τους μανιακούς με τη δίαιτα ασθενείς του. Ο ίδιος, όμως, κατέληξε στο ότι ο όρος αυτός είχε «πιο σημαντικό ρόλο ως περιγραφή για εμμονή με τις υγιεινές τροφές που είναι ψυχολογικά και σωματικά ανθυγιεινές».
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση για τις Διατροφικές Διαταραχές, ξεκινά ως μια αθώα προσπάθεια να τρώμε πιο υγιεινά, οι ορθορεξικοί όμως καταλήγουν να τους γίνει εμμονή η κατανάλωση «καθαρών» και υγιεινών τροφών, με αποτέλεσμα να μακραίνει ο κατάλογος με τις τροφές που ορίζουν ως «απαγορευμένες».
#eatclean
#cleaneating
#healthyfood
Πότε, λοιπόν, η υγιεινή διατροφή ξεπερνά τα όρια και γίνεται νευρική ορθορεξία; «Γίνεται ανθυγιεινή όταν κυριαρχεί όλη τη μέρα στις σκέψεις σου» απαντά η Κλειώ Δημητριάδου, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, MSc στη Συμβουλευτική Ψυχολογία, που προσθέτει πως οι ορθορεξικοί νιώθουν αγχωμένοι όταν δεν μπορούν να φάνε έτσι όπως θέλουν ή το είδος της τροφής που επιθυμούν.
Μια άλλη «κόκκινη σημαία» είναι όταν η ανάγκη να τρως υγιεινά επηρεάζει την κοινωνική σου ζωή. «Πολλοί άνθρωποι με ορθορεξία αποφεύγουν να γευματίζουν έξω ή να κάνουν παρέα με φίλους, καθώς αυτό μπορεί να σημαίνει πως δε θα έχουν τον έλεγχο στο φαγητό τους» τονίζει η ειδικός. Περισσότερα καμπανάκια κινδύνου θα πρέπει να χτυπήσουν αν ανακαλύψεις πως δεν απολαμβάνεις πια το φαγητό.
«Οι άνθρωποι που παλεύουν με αυτή τη διαταραχή νιώθουν ενοχές και άγχος που σχετίζονται με το φαγητό» αναφέρει η διατροφολόγος. Μία ακόμη πιο σοκαριστική πληροφορία είναι πως η ορθορεξία μπορεί να γίνει θανατηφόρα.
Η Κλειώ Δημητριάδου προειδοποιεί: «Η απίσχνανση είναι συνηθισμένη στους οπαδούς διατροφών που βασίζονται σε συγκεκριμένες υγιεινές ομάδες τροφών, όπως οι ωμοφάγοι, και αυτό μπορεί να φτάσει τα άκρα που βλέπουμε στη νευρική ανορεξία».
Γιατί είναι δύσκολη η διάγνωση
Σε αντίθεση με άλλες διατροφικές διαταραχές, η νευρική ορθορεξία είναι δύσκολο να διαγνωστεί. «Δεν υπάρχουν σαφή διαγνωστικά κριτήρια και συχνά εκείνοι που πάσχουν δείχνουν φυσιολογικοί» λέει η ειδικός.
Οι άνθρωποι αυτοί παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες: είναι συνήθως
πιο ευκατάστατοι και μορφωμένοι, με χαρακτηριστικά εμμονικής προσωπικότητας. Κάποιοι που έχουν μια ακραία προσωπικότητα του τύπου «όλα ή τίποτα» είναι πιο εύκολο να υποκύψουν στις ορθορεξικές τάσεις και συνήθειες, όταν ήδη εφαρμόζουν μια περιοριστική μορφή διατροφής, όπως η αυστηρή χορτοφαγία.
Απάντησε στο ερωτηματολόγιο στην επόμενη σελίδα...
Είσαι ορθορεξική;
Διάβασε αυτό το διαγνωστικό ερωτηματολόγιο. Αν απαντήσεις με «ναι» σε περισσότερες από πέντε ερωτήσεις, η ειδικός επισημαίνει ότι χρειάζεται προσοχή.
• Περνάς περισσότερες από 3 ώρες την ημέρα σκεπτόμενη τη διατροφή σου;
• Προγραμματίζεις τα γεύματά σου αρκετές ημέρες πριν; Θεωρείς τη θρεπτική αξία του γεύματός σου περισσότερο σημαντική από την ευχαρίστηση της κατανάλωσής του;
• Άλλαξε η ποιότητα της ζωής σου με τη βελτίωση της ποιότητας της διατροφής;
• Νιώθεις να βελτιώνεται η αυτοεκτίμησή σου όταν τρως υγιεινά;
• Έχεις σταματήσει να καταναλώνεις τρόφιμα που απολάμβανες άλλοτε
προκειμένου να τρως σωστά;
• Η διατροφή σου δε σου επιτρέπει εύκολα να φας έξω και απομακρύνεσαι από οικογένεια και φίλους;
• Αισθάνεσαι ένοχη όταν «χαλάς» τη δίαιτά σου;
• Αισθάνεσαι καλά με τον εαυτό σου και ότι έχεις τον έλεγχο όταν τρως υγιεινά;
• Έχεις γίνει πιο αυστηρή με τον εαυτό σου πρόσφατα;
Ζητώντας βοήθεια
Η θεραπεία δεν είναι εύκολη σε κάποιες περιπτώσεις. «Συμπεριλαμβάνει αλλαγή στάσης σε βασικά “πιστεύω” των ορθορεξικών και τους βοηθά να κατανοήσουν πως η συμπεριφορά τους τους κάνει περισσότερο κακό παρά καλό», εξηγεί η ειδικός και προσθέτει:
«Πρέπει να τους πείσεις να κάνουν πράγματα με μέτρο. Δυστυχώς, οι κοινά αποδεκτές προτροπές για μια λογική υγιεινή διατροφή σπάνια βρίσκουν ανταπόκριση, επειδή οι ίδιοι συχνά πιστεύουν ότι γνωρίζουν καλύτερα ή πως ο οργανισμός τους είναι διαφορετικός από των άλλων και χρειάζονται μια εξειδικευμένη διατροφή».
Ίσως εδώ είναι το σημείο όπου μπορούν να παίξουν μεγαλύτερο ρόλο οι διαιτολόγοι και οι ψυχολόγοι που ασχολούνται με θέματα διατροφής, βοηθώντας τους ορθορεξικούς να υιοθετήσουν ισορροπημένα διατροφικά πρότυπα.
«Ο ορθορεξικός θα πρέπει να φτιάξει μια λίστα με τα τρόφιμα που θεωρεί απαγορευμένα και στη συνέχεια με τη βοήθεια του ειδικού να
αρχίσει να τα εντάσσει στη διατροφή του για να τα “ξορκίσει”» εξηγεί η Κλειώ Δημητριάδου.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
