Η τεχνολογία βρίσκεται πλέον πολύ έντονα στην καθημερινότητα των ανθρώπων ανεξαρτήτως ηλικίας. Τηλεοράσεις, υπολογιστές, smartphone, tablet, καταναλώνουν ένα σημαντικό μέρος του χρόνου μας, στη διάρκεια της ημέρας. Η αυξημένη χρήση τους από άτομα μικρής ηλικίας, παιδιά και εφήβους, γέννησε την ανάγκη να μελετηθεί η επίδραση που μπορεί να έχει ο χρόνος μπροστά στην οθόνη (screen time) στη διατροφική συμπεριφορά αυτών των ηλικιών.
Οι μελέτες έδειξαν θετική συσχέτιση μεταξύ του χρόνου μπροστά στην οθόνη και του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), καθώς επίσης και με την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας. Μάλιστα, παιδιά και έφηβοι με Η/Υ στο σπίτι και σύνδεση στο διαδίκτυο έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες αύξησης του ΔΜΣ.
Επιπλέον, μια σειρά αρνητικών επιπτώσεων έχει συσχετισθεί με την υπερβολική χρήση αυτών των μέσων, όπως ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, κακή φυσική κατάσταση, κάπνισμα, υψηλά επίπεδα χοληστερίνης.
Παράλληλα, είναι πιθανόν ο χρόνος μπροστά στον υπολογιστή να αντικαθιστά το χρόνο που θα αφιερωνόταν σε φυσική δραστηριότητα. Κατά συνέπεια η χρήση του υπολογιστή μπορεί να ωθεί ταυτόχρονα και στη λαιμαργία αλλά και στη νωθρότητα.
Εξαιτίας της έντονης χρήσης αυτών των μέσων συχνά αλλάζουν οι παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες. Το γεύμα είναι πιθανό, αντί για το τραπέζι, να γίνεται μπροστά στην τηλεόραση ή τον Η/Υ. Επίσης, πολύ συχνά, στη διάρκεια του φαγητού, μπορεί τα παιδιά να ασχολούνται ταυτόχρονα με το κινητό, το tablet, ένα βιντεοπαιχνίδι, με αποτέλεσμα το γεύμα να γίνεται ταυτόχρονα με ένα πλήθος άλλων δραστηριοτήτων.
Έχει, λοιπόν, διατυπωθεί η πιθανότητα ο χρήστης του Η/Υ στη διάρκεια του γεύματος, να μη θυμάται το γεύμα του και κατά συνέπεια να αισθάνεται λιγότερο χορτάτος μόλις αυτό τελειώσει. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις που οι ίδιοι οι γονείς παρέχουν τρόφιμα-σνακ, τα οποία οι ίδιοι έχουν συνδυάσει με το χρόνο που περνάνε μπροστά στην οθόνη.
Ο χρόνος που καταναλώνεται μπροστά στην οθόνη έχει φανεί ότι μπορεί να προκαλέσει απώλεια όρεξης, αύξηση της επιθυμίας για γρήγορο και πρόχειρο φαγητό, αύξηση της κατανάλωσης ποτών/ροφημάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη (πχ αναψυκτικά), αύξηση κατανάλωσης σνακ πλούσιων σε ζάχαρη και λιπαρά, μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Σε μια τέτοια περίπτωση η διατροφή είναι φτωχή ποιοτικά καθώς στερείται πλήθος θρεπτικών συστατικών.
Παράλληλα, οι «εθισμένοι» στον Η/Υ και το διαδίκτυο είναι πιθανόν να παραλείπουν γεύματα καθώς επίσης να έχουν διαταραχές ύπνου.
Τέλος παιδιά και έφηβοι φαίνεται να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή ως το κύριο μέσο αναζήτησης συνταγών και διατροφικών πληροφοριών για συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων. Αυτό παρότι μπορεί να είναι ωφέλιμο, κρύβει κινδύνους αν δεν προέρχεται από έγκυρες και αξιόπιστες πηγές.
Ωστόσο δε μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι έχουν αναφερθεί και κάποιες θετικές συνέπειες από τη χρήση του υπολογιστή αναφορικά με τις διατροφικές συνήθειες.
Πρώτα απ’ όλα φαίνεται πως σύγχρονα προγράμματα διατροφικών παρεμβάσεων και αλλαγής διατροφικής συμπεριφοράς έχουν μεγάλη ανταπόκριση και αισιόδοξα αποτελέσματα ακόμα και σε αυτές τις ηλικίες. Επιπλέον διαδραστικά μέσα, όπως βίντεο, παρουσιάσεις είναι πιθανόν να βελτιώνουν τις διατροφικές συνήθειες παιδιών και εφήβων, σε σύγκριση με ένα παραδοσιακό τρόπο ενημέρωσης. Επιπλέον συγκεκριμένοι τύποι βιντεοπαιχνιδιών φαίνεται να έχουν θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα βρέθηκε να αυξάνουν την ενεργειακή δαπάνη.
Φυσικά, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ορίσουμε ένα συγκεκριμένο επιτρεπτό χρονικό διάστημα μπροστά στον υπολογιστή. Οι συστάσεις αναφέρουν όχι περισσότερο από 2 ώρες ημερησίως συνολικά μπροστά σε μια οθόνη. Επίσης, ελέγχουμε τη χρήση που γίνεται στον υπολογιστή. Αποφεύγουμε να συνδέσουμε υπολογιστή στο δωμάτιο του παιδιού, αλλά να υπάρχει σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού. Αν χρειαστεί κάποιο σνακ προσέχουμε αυτό να είναι υψηλής θρεπτικής αξίας και χαμηλών θερμίδων.
Επίσης ενημερώνουμε και συζητάμε διαρκώς για την αξία της σωστής διατροφής και της άσκησης και για τα οφέλη που έχουν σε σώμα και υγεία. Ταυτόχρονα προωθούμε το παιδί να ασχοληθεί με ΦΔ ή ακόμα καλύτερα βρίσκουμε κοινές δραστηριότητες για όλη την οικογένεια. Δεν ξεχνάμε ότι οι γονείς αποτελούν το βασικότερο παράδειγμα συμπεριφοράς. Οφείλουμε λοιπόν να κάνουμε σωστές επιλογές και να προωθούμε ένα υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο διατροφής.
Συμπερασματικά, μπορούμε να αναφέρουμε ότι πρέπει να γίνεται ορθολογική χρήση και όχι κατάχρηση του υπολογιστή με σαφή οριοθέτηση του χρόνου που αφιερώνεται μπροστά στην οθόνη. Παράλληλα είναι χρήσιμο να υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τα οφέλη της σωστής και υγιεινής διατροφής και υιοθέτηση μιας σωστής διατροφικής συμπεριφοράς.
Τέλος θα πρέπει να γίνεται μια είδους διάκριση σε ενεργητικό ή παθητικό χρόνο μπροστά στην οθόνη, ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε την επίδραση που μπορεί να έχει στο ΣΒ και το ΔΜΣ.
Πηγή: Ελληνική Επιθεώρηση Διαιτολογίας- Διατροφής (Αφροδίτη Λουκάκου, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος)
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
