Συνεργάστηκε ο δρ Φαίδων Η. Βόβολης, MD, FESC, επεμβατικός καρδιολόγος.
Ανεβάζουν την αδρεναλίνη στο κόκκινο, σε οδηγούν σε μοναδικές στιγμές έντασης και αναζητάς την επόμενη φορά που θα βιώσεις μια παρόμοια εμπειρία. Ανακάλυψε εδώ πώς η αίσθηση που σου προσφέρουν τα extreme sports επηρεάζει το σώμα και τις ορμόνες σου. Πέρα από την "ακραία" διασκέδαση, έχεις ποτέ αναρωτηθεί αν ένα σπορ που ξεπερνά τα όρια θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στην υγεία σου; Όλος αυτός ο φόβος και η ένταση που βιώνεις πώς επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού σου; Γιατί, ναι, την επηρεάζουν. Και μόνο η σκέψη ότι ένα μικρό λάθος μπορεί να σε φέρει πολύ κοντά στο θάνατο μπορεί να προκαλέσει μια έκρηξη ορμονών μέσα στο σώμα σου με πολλές "αθέατες" στην αρχή συνέπειες. Μέχρι σήμερα η έρευνα πάνω στις ορμονικές αντιδράσεις που επιφέρει το στρες από τα extreme sports είναι περιορισμένη. Επιπλέον, δεν είναι ακόμη σαφές αν έχουν κάποια μακροχρόνια επίδραση στην κατάσταση της υγείας. Αξίζει, όμως, να ρίξουμε μια ματιά σε μια σειρά από μελέτες που διερευνούν την ενδοκρινική τους επίπτωση στον οργανισμό. Διάβασε επίσης: Προβλήματα υγείας και άσκηση: Ο ειδικός επισημαίνει τι πρέπει να προσέχεις
Πώς τα extreme sports επηρεάζουν το σώμα και τις ορμόνες σου;
Bungee jumping
Ερευνητές από το Τμήμα Ιατρικής Εντατικής Φροντίδας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ θέλησαν να διαπιστώσουν πώς επηρεάζει τις ορμόνες –κατ’ επέκταση και το σώμα– η ενασχόληση με το bungee jumping. Στη μελέτη τους με τίτλο "Acute Stress Elicited by Bungee Jumping Suppresses Human Innate Immunity" ο David van Westerloo και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι το bungee jumping αύξησε στο σώμα τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του άγχους, και των κατεχολαμινών, ορμονών που τα υψηλά τους επίπεδα οδηγούν σε αυξημένη αρτηριακή πίεση, πονοκεφάλους, εφίδρωση, ταχυπαλμία, πόνο στο στήθος και άγχος. Στόχος της παραπάνω μελέτης ήταν να καθοριστεί αν το απότομο στρες, π.χ. στο bungee jumping, επηρεάζει τον τρόπο που αντιδρά το ανοσοποιητικό σύστημα σε μια λοίμωξη. Με άλλα λόγια, οι ερευνητές εξέτασαν το αν με αυτή τη "δόση" στρες επηρεάζεται η δύναμη του ανοσοποιητικού. Μετρώντας τα επίπεδα των κατεχολαμινών και των λεμφοκυττάρων, κατέληξαν στο ότι το στρες που δημιουργείται στον οργανισμό κατά την εκτέλεση σπορ όπως το bungee jumbing ή η ελεύθερη πτώση από αεροπλάνο καταστέλλει το ανοσοποιητικό. Όμως, δε γνωρίζουμε πόσο χρονικό διάστημα διαρκεί αυτή η επίδραση. ‣ Η γνώμη του καρδιολόγου: "Προσωπικά, εκεί που θα στεκόμουν θα ήταν στις αυξημένες κατεχολαμίνες. Όταν κάποιος βρίσκεται σε κατάσταση έντονου άγχους, παρατηρείται υπερέκκριση κατεχολαμινών. Η ποσότητα αυτή κατακλύζει τον οργανισμό και καταλήγει και στην καρδιά, όπου μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες, κυρίως σε ανθρώπους με καρδιαγγειακά νοσήματα" σχολιάζει ο δρ Φαίδων Βόβολης, επεμβατικός καρδιολόγος.
Αναρρίχηση
Ερευνητές από το Τμήμα Υγείας και Επιστήμης της Άσκησης από το Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα στις ΗΠΑ ασχολήθηκαν κι αυτοί με το πώς ένα extreme άθλημα όπως η αναρρίχηση επηρεάζει τις ορμόνες στο σώμα. Στη μελέτη τους με τίτλο "Hormone responses to a continuous bout of rock climbing in men" οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, της αυξητικής ορμόνης, και της κορτιζόλης σε 10 νεαρούς αναρριχητές την ώρα που εκτελούσαν κατακόρυφη αναρρίχηση σε κλίση 55° επί 30 λεπτά. Οι συμμετέχοντες είχαν τουλάχιστον ένα μέσο επίπεδο ικανότητας, δεν είχαν υπέρταση ή άσθμα και δε λάμβαναν κορτικοστεροειδή φάρμακα (κορτιζόνη). Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αναρρίχηση σε βράχους ανέβαζε προσωρινά τα επίπεδα τεστοστερόνης και τα επίπεδα αυξητικής ορμόνης, αλλά δεν παρατηρήθηκε καμία αλλαγή σταεπίπεδα της κορτιζόλης στο αίμα τους. Επιπλέον, δήλωσαν ότι οι ορειβάτες παρουσίασαν αύξηση των κατεχολαμινών, όπως η αδρεναλίνη (αυτές οι ορμόνες που είδαμε και στο bungee jumping ότι μειώνουν τη δράση του ανοσοποιητικού). Κατά τη διάρκεια της αναρρίχησης, οι αθλητές παρουσίασαν αύξηση του άγχους ανάλογα με τη δυσκολία της αναρρίχησης. Τίποτε από τα παραπάνω, καταλήγουν οι ερευνητές, δε φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα την υγεία τους. ‣ Η γνώμη του καρδιολόγου: "Εδώ αναφέρονται τρεις ορμόνες, η τεστοστερόνη και η αυξητική ορμόνη, που αυξάνονται κατά την έντονη άσκηση, οι οποίες όμως με τη βραχυπρόθεσμη αυτή αύξηση δεν επηρεάζουν με κάποιον τρόπο τον οργανισμό. Αυτό που θα παρατηρούσα είναι η μη αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του άγχους και του φόβου. Και αυτό εξηγείται, καθώς άνθρωποι που βιώνουν extreme καταστάσεις φόβου δεν προλαβαίνουν στην ουσία να φοβηθούν!" επισημαίνει ο δρ Φαίδων Βόβολης και προσθέτει: "Ωστόσο, η έντονη άσκηση, σε συνδυασμό με την αύξηση του άγχους που παρατηρήθηκε, αυξάνει πρόσκαιρα την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό θα μπορούσε να είναι ωφέλιμο σε κάποιες περιπτώσεις ή επικίνδυνο, αν π.χ. υπάρχει υποψία για θρόμβωση, όπου θα αυξανόταν ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της άσκησης".
Skydiving
Η ελεύθερη πτώση με αλεξίπτωτο από αεροπλάνο αποτελεί ιδανική περίπτωση για επιστημονική μελέτη. Άλλωστε, οι αλεξιπτωτιστές είναι έτοιμοι να βιώσουν την πιθανότητα θανάτου για χάρη της περιπέτειας. Παρά το γεγονός ότι η πτώση με αλεξίπτωτο είναι κατά κύριο λόγο μια βίαιη ψυχολογική εμπειρία, η επιτάχυνση που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της πτώσης είναι ένας φυσικός στρεσογόνος παράγοντας, ο οποίος μεταβάλλει τη ροή του αίματος και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης και κατεχολαμινών στο αίμα. Σε μελέτη τους με τίτλο "Hormonal Responses to Psychological Stress in Men Preparing for Skydiving" ερευνητές από το Τμήμα Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σικάγου αξιολόγησαν τις ψυχολογικές και ορμονικές αντιδράσεις 26 εθελοντών κατά τη διάρκεια του πρώτου τους άλματος με αλεξίπτωτο. Η μέση ηλικία τους ήταν 26,4 χρόνια και όλοι είχαν καλή υγεία. Εκτός από αυτή την πειραματική ομάδα, εξετάστηκε επίσης μια ομάδα ελέγχου, η οποία δεν πήγε στην πτώση με αλεξίπτωτο. Τι αλλαγές εντόπισαν στον οργανισμό των ανδρών αυτών μετά το skydiving; ‣ Αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης ‣ Αύξηση των επιπέδων κατεχολαμίνης ‣ Αύξηση των επιπέδων προλακτίνης ‣ Αύξηση των αυξητικών ορμονών ‣ Αύξηση των επιπέδων άγχους, με κορύφωση πριν το άλμα ‣ Μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης Αξιοσημείωτο είναι ότι η κορτιζόλη, η αυξητική ορμόνη, οι κατεχολαμίνες και η προλακτίνη είναι ορμόνες του στρες. ‣ Η γνώμη του καρδιολόγου: "Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι το άγχος κορυφώνεται πριν από το άλμα από το αεροπλάνο. Ένας υγιής άνθρωπος δε θα αντιμετωπίσει κάποιο θέμα. Αυτό δεν ισχύει όμως για ανθρώπους που έχουν γνωστό καρδιαγγειακό πρόβλημα, π.χ. υπέρταση ή μυοκαρδιοπάθεια. Σε αυτή την περίπτωση η έντονη αύξηση του άγχους μπορεί να προκαλέσει σοβαρό θέμα υγείας".
Τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές ορμονών για το σώμα;
Συμπερασματικά, οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε extreme sports αντιμετωπίζουν ένταση, άγχος και φόβο, κάτι που φαίνεται στη μεγάλη αύξηση των ορμονών του στρες. Παρόλο που αυτές οι αυξήσεις των ορμονικών επιπέδων είναι παροδικές και τα ορμονικά επίπεδα επιστρέφουν γρήγορα στην πρότερη κατάσταση μετά την ολοκλήρωση του αθλήματος, δεν είναι σαφές αν η επανειλημμένη έκθεση σε αυτού του τύπου τα αθλήματα και οι συνεχείς διακυμάνσεις των επιπέδων των ορμονών του στρες έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. ‣ Η γνώμη του καρδιολόγου: "Αν έχεις σκοπό να δοκιμάσεις ένα extreme sport, καλό είναι να προηγηθεί ένα πλήρες check up που θα περιλαμβάνει τεστ κοπώσεως αλλά και triplex καρδιάς, όπου θα διαπιστωθεί αν υπάρχουν μυοκαρδιοπάθειες". Διάβασε επίσης: Τενοντίτιδα, κατάγματα τάσης και πόνος στη φτέρνα: Τι συστήνει ο ορθοπεδικός για σωστή αντιμετώπιση;
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
