iStock
Η Γρηγορία Σόμπολου, ψυχολόγος, συστημική ψυχοθεραπεύτρια, εξηγεί το φαινόμενο και μας λέει πώς θα αναγνωρίσουμε μια σχέση που πρέπει να λήξει άμεσα.
Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για το έτος 2019, στο σύνολό τους τα υπό εξέταση στατιστικά εμφανίζονται αυξημένα σε σχέση με το έτος 2020. Παρατηρούνται 449 καταγεγραμμένες κλήσεις τον Μάρτιο του 2019 με περιεχόμενο την καταγγελία περιστατικού βίας, σε αντίθεση με 325 κλήσεις για τον Μάρτιο του 2020. Επίσης, 274 κλήσεις με αναφορά σε ενδοοικογενειακή βία τον Μάρτιο του 2019 σε σύγκριση με 166 κλήσεις για τον Μάρτιο του 2020.
Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι η ενδοοικογενειακή βία έχει μειωθεί. Σύμφωνα με την ανάλυση της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και τα στατιστικά στοιχεία της τηλεφωνικής γραμμής SOS 15900 για τον Μάρτιο 2020, το τηλεφωνικό κέντρο της υπηρεσίας δέχτηκε 64 κλήσεις περισσότερες σε σχέση με τον Φεβρουάριο.
Στο σύνολό τους οι κλήσεις για τον Μάρτιο ανέρχονται σε 454, σε αντίθεση με τον Φεβρουάριο, όπου οι κλήσεις είναι 390. Αυτό σημαίνει ότι από τον ένα μήνα στον άλλο η ποσοστιαία αύξηση στο συνολικό αριθμό των κλήσεων έφτασε το 16,4%.
Ο λεκτικά βίαιος άνθρωπος
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο λεκτικά βίαιος άνθρωπος είναι εκφοβιστικός, προσβλητικός και, ανεξάρτητα από το τι θέμα συζητιέται, στόχος του είναι να ξυπνήσει τον τρόμο και το φόβο στους άλλους για να κερδίσει δύναμη και εξουσία. Γίνεται εκφοβιστικός με τον τόνο της φωνής του, που αποτρέπει οποιαδήποτε αντίθετη απάντηση από αυτήν που περιμένει, ενώ με τη στάση του σώματός του και τις κατάλληλες χειρονομίες θα υπηρετεί το λεκτικό του κυκεώνα. Είναι σαρκαστικός, οξύθυμος και ικανός να ανατρέψει τη γαλήνη και ησυχία σε μια στιγμή στήνοντας ένα πεδίο μάχης. Στόχος του είναι να κάνει το άτομο που έχει απέναντι του να αισθανθεί ανίκανο, τιποτένιο και να πιστέψει ότι εκείνος τα ξέρει όλα και μπορεί να καταφέρει οτιδήποτε έχει βάλει στόχο.
Τι σημαίνει ενδοοικογενειακή βία;
Ως ορισμός, μπορεί να παίρνει τη μορφή της σωματικής, της συναισθηματικής και της λεκτικής βίας. Εκτός από τη σωματική βία που μπορεί να υπόκειται ένας άνθρωπος μέσα στην οικογένεια σε στρεσογόνες περιόδους όπως αυτή της καραντίνας, είναι σημαντικό να δώσουμε έμφαση σε μια "αόρατη" άσκηση βίας, τη συναισθηματική ή λεκτική βία. Τα παρακάτω τρία βήματα θα σε βοηθήσουν να αναγνωρίσεις και να αντιμετωπίσεις την κακοποιητική συμπεριφορά.
Το πρώτο βήμα: Μάθε τι σημαίνει
Μπορεί να βιώνεις λεκτική βία, όταν:
▶ Το άτομο που συμβιώνεις δε μοιράζεται τίποτα μ’ εσένα, διατηρώντας μια στάση ψυχρής αδιαφορίας, π.χ. κοιτάζοντας ένα αντικείμενο ή την τηλεόραση απορροφημένος, ενώ ο άλλος του μιλά, χωρίς στην πραγματικότητα να ακούει τι λέει ο άλλος.
▶ Σε ακυρώνει δείχνοντας να σκέφτεται αντίθετα από εσένα. Αντιδρά, δηλαδή, σε ό,τι λέει ο άλλος λέγοντας "όχι, δεν είναι έτσι", ακόμα και στα πιο προσωπικά ζητήματα.
▶ Σε μειώνει. Το άλλο άτομο αρνείται την πραγματικότητα, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες σου λέγοντας πράγματα που υπονοούν ότι "δημιουργείς πολύ κακό για το τίποτα, συνέχεια βγάζεις συμπεράσματα, δε σηκώνεις αστεία, παίρνεις τα πάντα στραβά".
▶ Σε υποτιμά με τη μορφή αστείου. Τα αστεία αυτά δε γίνονται καλοπροαίρετα, αλλά σκοπό έχουν να θίξουν τα πιο ευαίσθητα σημεία του άλλου.
▶ Σε επικρίνει ή κριτικάρει με φράσεις όπως "ξέρεις ποιο είναι το πρόβλημα μ’ εσένα...;". Το ίδιο ισχύει όταν ο σύντροφος επισημαίνει διαρκώς λάθη του άλλου ή φτιάχνει ολόκληρες ιστορίες με σκοπό να προσβάλει τον άλλο μπροστά σε τρίτους.
▶ Ο σύντροφός σου σου δείχνει ότι ό,τι έκανες ή είπες είναι ασήμαντο – ο σύντροφος απομένει απογοητευμένος και μπερδεμένος, συχνά χωρίς να συνειδητοποιεί το γιατί.
▶ Σε ενοχοποιεί. Εάν ο σύντροφός σου σε κατηγορεί για πράγματα που είναι εκτός ελέγχου, τότε αυτό είναι ένα σημάδι λεκτικής κακοποίησης. Μπορεί, για παράδειγμα, να σε κατηγορήσει ότι εσύ φταις που έχασε την προαγωγή.
▶ Σε απειλεί. Οι απειλές χειραγωγούν τον άλλο φέρνοντας στην επιφάνεια τους χειρότερους φόβους του, για παράδειγμα "ή θα κάνεις αυτό που λέω, ή φεύγω/χωρίζουμε".
▶ Σε βρίζει. Η πιο ξεκάθαρη κατηγορία λεκτικής κακοποίησης.
Το δεύτερο βήμα: Αναγνώρισε το πρόβλημα
Εμείς οι άνθρωποι διαθέτουμε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, το οποίο είναι αυτό που μας λέει ότι πρέπει να απομακρυνθούμε γρήγορα από τέτοιου είδους άτομα. Έτσι, πρώτα απ’ όλα, είναι αναγκαίο να είμαστε ικανοί να αναγνωρίζουμε τα σημάδια που υποδεικνύουν έναν λεκτικά βίαιο άνθρωπο.
Διερεύνησε αν ανάμεσα στα συναισθήματα που βιώνεις είναι και τα παρακάτω:
▶ Νιώθεις φόβο και αγωνία ώστε να κρατάς συνέχεια το σύντροφό σου ευχαριστημένο.
▶ Δε διαφωνείς ποτέ, αλλά συμφωνείς με όλα όσα λέει ή κάνει ο/η σύντροφός σου.
▶ Αναγκάζεσαι να δίνεις συνέχεια "αναφορά" για το πού είσαι και τι κάνεις.
▶ Έχεις την αγωνία να σηκώνεις το τηλέφωνο αν σε καλεί ο σύντροφός σου.
▶ Συχνά κάνεις παράπονα στους δικούς σου ανθρώπους για τη ζήλια, την κτητικότητα και την επίκριση του συντρόφου σου.
▶ Δεν έχεις δικούς σου φίλους και είσαι απομονωμένη από την οικογένειά σου.
▶ Βγαίνεις μόνο με το σύντροφό σου ή μένετε συνέχεια μέσα.
▶ Δεν έχεις οικονομική ανεξαρτησία και πρωτοβουλία στα οικονομικά.
▶ Αποκτάς καταθλιπτική διάθεση.
▶ Νιώθεις ενοχή, ντροπή ή χαμηλή αυτοεκτίμηση.
▶ Νιώθεις με το παραμικρό άγχος, φόβο, αγωνία, ακόμα και κρίσεις πανικού.
▶ Νιώθεις αλλαγμένη την προσωπικότητά του, ότι "δεν είναι πια ο εαυτός του".
Το τρίτο βήμα: Βρες τη δύναμη να πάρεις αποφάσεις
Αναγνώρισε τα σημάδια στη συμπεριφορά του συντρόφου σου ή την επίδραση επάνω σου αντικειμενικά.
▶ Μη δικαιολογήσεις, δεχτείς ή συγχωρήσεις τη συμπεριφορά αυτή επειδή πιθανώς κατανοείς τους λόγους του θύτη.
▶ Να θυμάσαι ότι ο σύντροφος που κακοποιεί λεκτικά πάντα έχει ισχυρή επιχειρηματολογία, είναι χειριστικός και ελεγκτικός. Μην παγιδευτείς συναισθηματικά σ’ αυτή τη σχέση.
▶ Μίλησε στο σύντροφό σου. Πες του τι νιώθεις, χωρίς χαρακτηρισμούς.
▶ Ρώτησέ τον γιατί πιστεύει ότι γίνεται αυτό.
▶ Δεν είναι εύκολο να σώσεις ένα γάμο ή μια σχέση μόνη σου όταν υπάρχει λεκτική βία. Συζητήστε το ενδεχόμενο να ζητήσετε θεραπευτική βοήθεια ως ζευγάρι για να προχωρήσετε μαζί.
Ο ρόλος των ορίων
Τα υγιή όρια, τα οποία μπαίνουν από πολύ μικρή ηλικία, βοηθούν τις γυναίκες αλλά και τους άντρες να αναγνωρίζουν τα σημάδια της συνεξάρτησης. Ένας άνθρωπος νιώθει δυσφορία όταν βιώνει τα πρώτα σημάδια συνεξάρτησης, "μπλοκάρει" το μηχανισμό διαίσθησης που τον προειδοποιεί, εκλογικεύοντας την κατάσταση σκεπτόμενος πως ο σύντροφός του "ενδιαφέρεται απλά πολύ". Ακόμα και αν θεωρούμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα, ο κύκλος της λεκτικής βίας πρέπει να σπάσει.
Συνολικά, η απόφαση να αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν εξαρτάται από το σεβασμό που τρέφουμε για τον εαυτό μας και την προσοχή που δίνουμε στα συναισθήματά μας. Αν νιώσεις άσχημα, ενοχικά ή βρίσκεσαι σε διαρκή κατάθλιψη, πρέπει να απομακρυνθείς από τη σχέση σου. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες και "αλλά". Διάβασε, ενημερώσου, μίλα. Η κακοποίηση είναι παντού γύρω μας και δεν υπάρχει κάτι που θα έπρεπε να σε κάνει να ντρέπεσαι – αν κάποιος πρέπει να ντρέπεται, είναι ο σύντροφος που κακοποιεί.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
