iStock
Από τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια (marinamoscha.life).
Μέσα στους σύγχρονους ρυθμούς που ζούμε και με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, π.χ. πανδημία 2 ετών με ό,τι αυτή συνεπάγεται, κλιματικές αλλαγές, οικονομική κρίση, πυρκαγιές κ.λπ., το άγχος είναι καθημερινά ο συνοδός μας σε ό,τι και αν κάνουμε. Το να ηρεμήσουμε και να απαλλαγούμε από αυτό, η αναζήτηση της ηρεμίας δηλαδή, γίνεται επίσης με έναν εξίσου αγχωτικό τρόπο, με διάφορες "συνταγές" χαλάρωσης και ηρεμίας, όπως, για παράδειγμα, να ελέγξουμε την αναπνοή μας, να διαλογιστούμε, να καθαρίσουμε το μυαλό μας, "συνταγές" που μπορούν από μόνες τους να πυροδοτήσουν νέο άγχος, ειδικά αν τις έχουμε δοκιμάσει στο παρελθόν χωρίς επιτυχία.
Όσες το έχουμε προσπαθήσει καταλαβαίνουμε αυτές τις σκέψεις: "Μα δεν μπορώ να εστιάσω στην αναπνοή μου, δεν μπορώ να αδειάσω το μυαλό μου, μου φέρνει νευρικότητα και νιώθω πως δεν μπορώ να τα καταφέρω, νιώθω μεγαλύτερη ένταση τελικά". Ωστόσο, η επιστήμη υποστηρίζει ότι υπάρχει τρόπος, καθώς η ηρεμία οφείλεται τόσο σε ψυχολογικούς όσο και σωματικούς/οργανικούς παράγοντες, άρα μπορεί να επιτευχθεί επαναφέροντας τη συνεργασία μεταξύ σώματος και πνεύματος.
Η διαχωριστική γραμμή ασφαλώς διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά μπορεί να βρεθεί μια νέα ισορροπία. Το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, άλλωστε, έχει ανάγκη την ηρεμία που του δίνει μια αίσθηση ασφάλειας ώστε να ανασυγκροτηθεί και να εξελιχθεί. Χωρίς αυτή την αίσθηση ασφάλειας, το σώμα μας είναι σε εγρήγορση και έτοιμο να αμυνθεί, παραμένει άγρυπνος φρουρός απέναντι σε πιθανές απειλές, αληθινές ή φανταστικές, βρίσκεται δηλαδή σε επιφυλακή, η οποία, παρότι πηγάζει από την προϊστορία του είδους μας, σήμερα δεν έχει χρησιμότητα.
Και το κόστος της συνεχούς επαγρύπνησης είναι υψηλό. Όχι απλώς εξαντλητικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά στην πραγματικότητα διαβρωτικό, με τρόπους που επηρεάζουν τη σωματική μας υγεία, όπως σκλήρυνση των φλεβών, αλλά και την πνευματική μας υγεία, όπως προβλήματα μνήμης. Αντιλαμβανόμαστε έτσι ότι η ηρεμία παραμένει απαραίτητη για την ευημερία του ανθρώπινου είδους, όσο και αν φαίνεται δύσκολη τελικά η επίτευξή της. Απλά, χρειάζεται να ξοδέψουμε ενέργεια ανακαλύπτοντας διάφορους τρόπους και πρακτικές ηρεμίας για να διατηρήσουμε τη σωματική, την πνευματική αλλά και την ψυχική μας υγεία.
Μαθαίνοντας να βρίσκουμε ηρεμία
Η αναζήτηση ηρεμίας είναι μια ικανότητα που μπορούμε να εξελίξουμε, μαθαίνοντας διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, οι βαθιές αναπνοές μπορούν να ενεργοποιήσουν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, αντισταθμίζοντας τα νευρικά σήματα που θέτουν τον εγκέφαλο σε εγρήγορση.
Η αποσύνδεση από τα ενημερωτικά δελτία ειδήσεων, η παράβλεψη των απαιτήσεων που έχει η καθημερινότητα και οι άλλοι άνθρωποι από εμάς και οτιδήποτε άλλο μπορεί να "μπλοκάρει" τα αγχωτικά ερεθίσματα θα μπορούσε να λειτουργήσει για κάποιο διάστημα. Αργά ή γρήγορα, όμως, η "απάθεια" αυτή είναι πιθανό να προκαλέσει ενοχικά συναισθήματα που θα προσθέσουν ακόμα περισσότερο άγχος στο ήδη υπάρχον.
Αντίθετα, για να επαναφέρουμε την ηρεμία στην καθημερινότητά μας, χρειάζεται να ανταποκριθούμε στις πραγματικές προκλήσεις της ζωής διατηρώντας την εστίαση και την προσοχή μας, την ευφυΐα και τη θετική μας πρόθεση. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος που θα λειτουργήσει σε όλους, αλλά, ευτυχώς, υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να ελέγξουμε τις σκέψεις και τις φυσικές αντιδράσεις μας.
Κάποια παραδείγματα που μπορούμε να δοκιμάσουμε για να ηρεμήσουμε είναι τα παρακάτω:
1. Να μη βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα.
2. Να μη γενικεύουμε καταστάσεις που δεν πήγαν όπως περιμέναμε ως καταστροφικές.
3. Να αναρωτηθούμε τι χρειάζεται να δοκιμάσουμε με διαφορετικό τρόπο ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
4. Να μάθουμε από τα λάθη μας.
5. Να σκεφτούμε ότι, όσο και να αγχωνόμαστε, δε θα πετύχουμε τίποτα, αντίθετα, θα είμαστε όλο και πιο κοντά στην αποτυχία.
Ο ζωτικός ρόλος της αναπνοής
Η αναπνοή συνδέεται με τα συναισθήματα και το νευρικό μας σύστημα:
1.Η αναπνοή είναι στενά συνδεδεμένη με τα συναισθήματά μας. Τείνει να είναι ρηχή και γρήγορη όταν είμαστε ενθουσιασμένοι ή αγχωμένοι και πιο βαθιά όταν είμαστε ήρεμοι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μας λένε να πάρουμε μια βαθιά ανάσα όταν αισθανθούμε άγχος.
2.Η αναπνοή είναι, επίσης, στενά συνδεδεμένη με το νευρικό μας σύστημα. Όταν αναπνέουμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, μπορούμε να εμπλέξουμε το αυτόνομο νευρικό μας σύστημα (παρασυμπαθητικό) για να καταπραΰνει το μυαλό και το σώμα μας.
Ο ψυχίατρος Suvrat Bhargave προτείνει την αναπνοή ως απάντηση στο άγχος. "Έχουμε δύο κύριες απαντήσεις στο άγχος και στον φόβο". Όταν οι σκέψεις μας εναλλάσσονται γρήγορα, τότε και το σώμα μας επιταχύνει τις λειτουργίες του. Ακόμα και όταν γνωρίζουμε με τη λογική μας πως οι φόβοι αυτοί είναι αβάσιμοι, εξακολουθούμε να είμαστε σε εγρήγορση σωματικά, σαν να πρόκειται να συμβεί κάτι κακό αυτή τη στιγμή.
Πρέπει λοιπόν να επαναφέρουμε τον εαυτό μας σε μια πιο χαλαρή κατάσταση προτού μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το άγχος. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται:
1.Να επικεντρωθούμε στην αναπνοή και όχι στο άγχος. Εάν παρακολουθούμε συνεχώς το άγχος μας, το μυαλό μας μπορεί να παρακάμψει την παρασυμπαθητική απάντηση στην αναπνοή. Αντί γι’ αυτό, αν επικεντρωθούμε στην αναπνοή, θα νιώσουμε σιγά σιγά τις αισθήσεις μας, όπως την κοιλιά που φουσκώνει και ξεφουσκώνει, τον ήχο της αναπνοής. Μπορούμε, επίσης, να μετρήσουμε τις αναπνοές μας, ώστε να δώσουμε περισσότερη σημασία σε αυτές και λιγότερη στο άγχος.
2.Σταδιακά συνδέουμε την αναπνοή με τη χαλάρωση. Επαναλαμβάνουμε δύο ίδιες λέξεις κάθε φορά: μία στην εισπνοή και μία στην εκπνοή. Έτσι, διατηρούμε απασχολημένο το ανήσυχο μυαλό μας ενώ παράλληλα συνδέουμε αυτές τις λέξεις με την παρασυμπαθητική μας απάντηση. Δεν έχει σημασία ποιες λέξεις χρησιμοποιούμε, φτάνει να λειτουργούν.
3.Γεμίζουμε αέρα τους πνεύμονές μας. Εάν έχουμε χρόνιο άγχος, πιθανά η αναπνοή μας θα είναι κοντή και ρηχή. Χρειάζεται εξάσκηση για να αλλάξει αυτό το μοτίβο, ώστε να γίνει μια πραγματικά βαθιά αναπνοή.
4.Επεκτείνουμε την εκπνοή. Η αποτελεσματική αναπνοή δεν είναι μόνο βαθιά, αλλά και αργή. Το πιο χαλαρωτικό μέρος είναι όταν εκπνέουμε, οπότε ας το κάνουμε να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο, όποια έχει κάνει Pilates ή yoga καταλαβαίνει τη διαφορά.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
