Η έκθεση στον ήλιο είναι παρόμοια με την επίσκεψη σε ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ: όσο περισσότερο χρόνο περνάς εκεί, τόσο προσθέτεις προϊόντα στο καρότσι σου, ασυναίσθητα. Και μόλις φτάσεις στο ταμείο σοκάρεσαι από το ύψος της οικονομικής… βλάβης. Έτσι συμβαίνει και με τις ανέμελες βόλτες το καλοκαίρι. Η επιδερμίδα σου φορτώνεται με πρόωρη γήρανση, ρυτίδες, κηλίδες αλλά και βαθύτερες κυτταρικές βλάβες, φτάνοντας μέχρι και την εμφάνιση καρκίνου. Κι εσύ μένεις με την απορία: «Μα πώς στο καλό μου συνέβη αυτό;».
Μια επιστημονική ματιά στον καλοκαιρινό ήλιο
Μόλις αντιληφθείς πώς πραγματικά οι ακτίνες UV επηρεάζουν το δέρμα σου, θα είσαι πολύ πιο πρόθυμη να απλώνεις αντηλιακό, ακόμα και στη σκιά. «Αυτοί οι ύπουλοι εισβολείς, οι οποίοι καμουφλάρονται πίσω από τις ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου, όπως η σύνθεση της βιταμίνης D και η γενικότερη ευεξία που προσφέρει, διαφέρουν μόνο ως προς το βάθος που διεισδύουν στο δέρμα» τονίζει η Jennifer Linder, δερματολόγος και προσθέτει:
- «Οι ακτίνες UVA έχουν μεγαλύτερο μήκος κύματος και ταξιδεύουν πολύ κάτω από το χόριο αποδυναμώνοντας την υποστηρικτική δομή του δέρματος.
- Οι UVB προκαλούν βλάβες πιο κοντά στην επιφάνεια, ωστόσο αλληλεπιδρούν άμεσα με το DNA. Σκέψου ότι μόνο 5% των ακτινών UVB μπορούν να προκαλέσουν μεταλλάξεις στην κυτταρική δομή και να οδηγήσουν σε καρκίνο».
Τι κάνει ο ήλιος στο δέρμα
«Από τη στιγμή που το δέρμα εκτεθεί στον ήλιο, η UV ακτινοβολία ξεκινά την κυτταρική κατάρρευση διασπώντας τα μόρια οξυγόνου στον οργανισμό και απελευθερώνοντας ελεύθερες ρίζες. Οι τελευταίες είναι η κύρια αιτία που αλλάζει η δομή του DNA, οδηγώντας σε καρκίνο του δέρματος» λέει ο Sean Christensen, PhD, καθηγητής Δερματολογίας στο Yale. Οι χαριτωμένες φακίδες στη μύτη; Είναι μια μορφή βλάβης του DNA.
«Στην προσπάθεια του μηχανισμού του δέρματος να αμυνθεί στο κάψιμο, κάποια ειδικά κύτταρα (μελανοκύτταρα) γεννούν μελανίνη, μια χρωστική ουσία που σε δείχνει μπρονζέ και προστατεύει το DNA. Όμως, η μελανίνη δεν μπορεί να μπλοκάρει το 100% της ακτινοβολίας. Μετά βίας αγγίζει το 20%» εξηγεί ο Sean Christensen.
Από πού προέρχονται τα καρκινικά κύτταρα
Τα κύτταρα του μεταλλαγμένου DNA αντικαθιστούν σταδιακά τα υγιή και μετατρέπονται σε καρκινικά. Οι περισσότεροι τύποι καρκίνου του δέρματος εξαπλώνονται με βραδείς ρυθμούς και εξελίσσονται κυρίως σε περιοχές που μένουν ακάλυπτες. Έτσι, με επαγρύπνηση και τον ετήσιο έλεγχο στο δερματολόγο μπορείς να εντοπίσεις νωρίς μια βλάβη. Το μελάνωμα αποτελεί μια πολύ πιο σοβαρή κατηγορία καρκίνου. Αρκεί ένα έγκαυμα για να πυροδοτήσει μια ταχεία κυτταρική βλάβη. «Το μελάνωμα διασπά ταχύτερα το προστατευτικό τείχος των κυττάρων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τεράστιου αριθμού μεταλλάξεων» τονίζει ο Holbrook Kohrt, καθηγητής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Ποια σημάδια δείχνουν ότι το δέρμα έχει βλάβη
Η πιο προφανής απόδειξη είναι το χρώμα του μετά την έκθεσή σου στον ήλιο. Αν είναι σκούρο, έχεις καλή αμυντική κυτταρική θωράκιση, ενώ αν είναι κόκκινο, σημαίνει υποχώρησή της. Η πιο αδιαπραγμάτευτη τακτική σου είναι να φοράς αντηλιακό ευρέος φάσματος, που μπλοκάρει τις ακτίνες UVA και UVB. «Το σώμα έχει μηχανισμούς για την αποκατάσταση του DNA. Και όσο τα κύτταρά σου είναι υγιή, μπορούν να δημιουργούν ένζυμα που ανιχνεύουν τις ζημιές» εξηγεί η Jennifer Linder.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
