Από τη Μυρτώ Μπεχράκη, ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια.
Έχεις αναρωτηθεί πόση πληροφορία δέχεται ο εγκέφαλός σου μέσα σε μια συνηθισμένη ημέρα; Πολλή, αν αναλογιστείς τις καθημερινές συνήθειες όλων μας και αυτό δεν είναι πάντα θετικό.
Μήπως είσαι θύμα του infobesity;
Αυτός ο σύγχρονος όρος, συνδυασμός των λέξεων information (πληροφορία) και obesity (παχυσαρκία), αναφέρεται στην υπερπληροφόρηση που βιώνουμε καθημερινά όχι μόνο για ό,τι μας ενδιαφέρει, αλλά και για άσχετα πράγματα, τα οποία απλά εμφανίζονται μπροστά μας όταν είμαστε στο Διαδίκτυο.
Μια δυσδιάκριτη εξάρτηση
Εκ πρώτης όψεως, το να θέλεις να είσαι ενημερωμένη και να μαθαίνεις καινούρια πράγματα ακούγεται θετικό. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι, γιατί το infobesity είναι μια τύπου εξάρτηση. Εξάρτηση από την πληροφορία, την επιφανειακή γνώση, τη μη αίσθηση κενού. Προσφέρει μια πρόσκαιρη ανακούφιση ή/και ευχαρίστηση, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μη συγκεντρώνεσαι αρκετά, να μην επεξεργάζεσαι τις πληροφορίες, να αγχώνεσαι και τελικά να γίνεσαι αναποφάσιστη. Οι υπάρχουσες αντικρουόμενες πληροφορίες πάνω σε ένα θέμα που σε ενδιαφέρει καταλήγουν στο να μένεις άπραγη, αμετακίνητη, περιμένοντας να διαβάσεις κάτι που θα σε παρακινήσει. Καθώς καταλήγει να έχει μεγάλη αξία η πληροφορία, η κριτική σκέψη εκλείπει. Τέλος, επηρεάζεται αρνητικά η μνήμη σου, καθώς σπάνια μπορείς να θυμηθείς τι διάβασες. Πόσο μάλλον να αναλογιστείς πάνω σε αυτό.
Junk... πληροφορία
Με τον ίδιο τρόπο που εθιζόμαστε στην κατανάλωση του junk food υπερκαταναλώνουμε και δεδομένα. Αυτό ακριβώς εξηγεί και ο Mark Pearrow (2012), web designer από το MIΤ, ο οποίος εξέτασε τη λειτουργία του εγκεφάλου και βρήκε ότι και στις δυο αυτές περιπτώσεις εκκρίνεται ντοπαμίνη και ενεργοποιείται το ίδιο σύστημα ικανοποίησης στον εγκέφαλό μας. Άρα δεν πρέπει να σου κάνει εντύπωση που, πριν κοιμηθείς, σου φαίνεται αδιανόητο να μη χαζέψεις στο κινητό. Ή που σε λούζει κρύος ιδρώτας όταν είσαι έξω και έχει αρχίσει να τελειώνει η μπαταρία του κινητού.
Αποσυνδέσου από την τοξική πληροφόρηση
Όσο δελεαστική κι αν είναι η διαδικασία της «γνώσης», είναι σημαντικό να αντιμετωπίσεις αυτή την εξάρτηση από την υπερπληροφόρηση.
- Κάνε detox. Όπως σε κάθε εξάρτηση, το πρώτο βήμα είναι να πάρεις μια απόσταση από την υπερπληροφόρηση. Διάβασε, άκουσε αυτά που πραγματικά χρειάζεσαι. Και άσε την Google να γνωρίζει τα υπόλοιπα. Δε χρειάζεται να είσαι φωτεινός παντογνώστης.
- Θέσε όρια στο χρόνο που αφιερώνεις στη «γνώση». Παρατήρησε τον εαυτό σου και θα βρεις τα δικά σου χρονικά πλαίσια. Σεβάσου τα. Επίσης, επίλεξε σοφά τις πηγές σου. Κατέληξε στο ποιες είναι έγκυρες και αξιόπιστες και άνοιγε μόνο αυτές. Ίσως με τον καιρό να τις αλλάζεις. Δεν πειράζει. Αρκεί να τις αξιολογείς και να εμμένεις στην απόφασή σου. Extra tip: Βάλε ένα αριθμητικό όριο στο πόσες θα είναι οι πηγές αυτές.
- Μείνε στο εδώ και στο τώρα. Όταν κοιμίζεις το παιδί σου, όταν περιμένεις στην ουρά στην τράπεζα, όταν δουλεύεις στον υπολογιστή ή όταν διαβάζεις ένα βιβλίο, συγκεντρώσου σε αυτό που κάνεις. Στη στιγμή. Δες τι γίνεται γύρω σου και μην προσπαθείς να αποπροσανατολιστείς, ακόμα και αν αυτό που έχεις στα χέρια σου είναι το κενό. Θα εκπλαγείς από το πόσα πράγματα «χάνεις» κοιτώντας την οθόνη του κινητού με την πρόφαση ότι «διαβάζω κάτι πολύ σημαντικό».
- Πράξε τώρα. Πάρε θέση και αποδέξου τις όποιες συνέπειες. Το ξέρεις: Όταν επιλέγεις κάτι, αυτόματα χάνεις κάτι άλλο. Πάντα θα μπορούσες να το ψάξεις λίγο παραπάνω. Αλλά μην μπαίνεις σε αυτή τη λογική. Θυμήσου τα όρια που αναφέραμε και κλείσε τα δεδομένα σου!
- Και, τέλος, κάτι πολύ απλό: Απενεργοποίησε τις ειδοποιήσεις στο κινητό, το tablet και το laptop σου. Λιγότεροι πειρασμοί!
Food for thought
Μήπως δεν είναι τυχαίο ότι παράλληλα με την αύξηση της υπερπληροφόρησης όλο και
περισσότερος κόσμος ασχολείται με τη γιόγκα και το διαλογισμό; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό λειτούργησε ως ένα «αντανακλαστικό αντίδοτο» που βοηθά το μυαλό και το σώμα μας να ηρεμούν από την υπερένταση της επαφής με την ακατασχετη ροη πληροφορίων.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
