Credit: kupicoo
Συνεργάστηκε ο Πάτροκλος Παπαδάκης, ψυχολόγος, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Κρήτης (www.psychologos-papadakis.gr).
Σωματικά όλοι αντιδρούμε με τον ίδιο τρόπο στο άγχος: η καρδιά μας χτυπάει πιο γρήγορα, ανασαίνουμε κοφτά, οι μύες σφίγγουν, οι παλάμες ιδρώνουν. Συναισθηματικά όμως; Αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Ο τρόπος που θα το διαχειριστεί ο καθένας, είτε θα είναι πανικός, είτε κλάματα, είτε φωνές, είναι κάτι που οι επιστήμονες αποκαλούν αντιδραστικότητα. «Το επίπεδο της αντιδραστικότητάς σου είναι ένας σύνθετος συνδυασμός του περιβάλλοντός σου –για παράδειγμα, του τρόπου ανατροφής σου– και των γονιδίων σου» λέει ο Πάτροκλος Παπαδάκης, ψυχολόγος.
Οι άνθρωποι που κρατούν μέσα τους το άγχος μπορεί να παρουσιάσουν πολλά σωματικά προβλήματα, επειδή δεν εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
Οι εμπειρίες της ζωής σου, οι γονείς και η προσωπικότητά σου, όλα διαμορφώνουν το πώς αντιδράς στους στρεσογόνους παράγοντες. Η αντιδραστικότητα εμφανίζεται κυρίως στην παιδική ηλικία, αλλά δεν είναι χαραγμένη σε πέτρα. «Έχεις πάντοτε την επιλογή να αλλάξεις το πώς αντιδράς σε έναν αγχογόνο παράγοντα» εξηγεί ο ψυχολόγος. Υπάρχουν όντως άνθρωποι που είναι πραγματικά ψύχραιμοι ακόμη και σε καταστάσεις άγχους, όμως οι υπόλοιποι τείνουμε να ανήκουμε σε κάποια από τις ακόλουθες πέντε κατηγορίες. Δες ποια σού φαίνεται πιο γνώριμη και ακολούθησε τα προσωποποιημένα tips για να χαλαρώσεις στο λεπτό.
Τι τύπος στρες είσαι και πώς θα το αντιμετωπίσεις;
Τύπος 1
Μήπως φέρνεις αμέσως την καταστροφή;
Ανακαλύπτεις ότι η εταιρεία σου πουλήθηκε. Είσαι σίγουρη ότι θα χάσεις τη δουλειά σου και δε θα μπορείς να αποπληρώνεις το δάνειό σου. Πριν το καταλάβεις έχεις μπει σε μια μαύρη τρύπα αγωνίας, αρνητικότητας και φόβου. «Ανεξάρτητα από το αν ο αγχογόνος παράγοντας είναι πραγματική απειλή ή όχι, αντιλαμβάνεσαι τα πάντα ως καταστροφή. Γενικά είσαι πολύ ευάλωτη και νιώθεις πιο έντονα από τους περισσότερους και τα καλά και τα αρνητικά συναισθήματα» τονίζει ο Πάτροκλος Παπαδάκης.
Διάβασε επίσης: Πώς θα διώξω το άγχος; 10 τρικ αντιμετώπισης για χαλάρωση ΤΩΡΑ!
Το φάρμακο για το άγχος σου
Ξεκίνα τη μέρα σου με διαλογισμό, όπου θα εστιάζεις σε αυτά που αισθάνεσαι και σε τίποτε άλλο. Έπειτα από μόλις τρεις σύντομες συνεδρίες, συμμετέχοντες που έμαθαν την τεχνική βίωσαν μια έντονη κατάσταση με λιγότερο άγχος συγκριτικά με ανθρώπους που δε διαλογίστηκαν, σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον στο Πίτσμπουργκ. Δοκίμασε και μόνη σου στο σπίτι. Κάθισε χαλαρή σε ένα ήσυχο σημείο και δώσε προσοχή στην αναπνοή και τις φυσικές σου αισθήσεις. Διαλογίσου για τουλάχιστον 10 λεπτά τη μέρα.
Τύπος 2
Μήπως παγώνεις σαν ελάφι στους προβολείς αυτοκινήτου;
Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν την αντίδραση «φυγή ή μάχη» όταν αγχώνονται. Μετά είναι αυτό που κάνεις εσύ: παγώνεις ή «σβήνεις το σύστημα» κάθε φορά που νιώθεις υπερένταση στη δουλειά ή πρέπει να μαλώσεις με μια φίλη. Αυτός είναι ένας καλός μηχανισμός επιβίωσης, αν είσαι σαύρα που προσπαθείς να γίνεις ένα με το περιβάλλον για να ξεφύγεις από τον κυνηγό. Δε βοηθά, όμως, τους ανθρώπους. «Ενώ το πάγωμα μπορεί να είναι ένα σημάδι πανικού, οι άνθρωποι που “σβήνουν το σύστημα” σε κατάσταση πανικού μπορεί να έχουν μια ακατάλληλη αντίδραση στο άγχος. Η αδρεναλίνη δεν εκκρίνεται, εσύ ακινητοποιείσαι και έτσι δε γίνεται τίποτε» λέει ο ειδικός.
Διάβασε επίσης: 8 σνακ με λίγες θερμίδες για την καταπολέμηση κάθε λιγούρας από άγχος.
Ίσως αυτό να οφείλεται σε κάποιο παιδικό τραύμα και να έχεις μάθει να αντιμετωπίζεις τα προβλήματα μουδιάζοντας, όμως δεν είναι υγιές. Η αποφυγή, αντί για την αντιμετώπιση, αγχωτικών καταστάσεων σχετίζεται με ακόμη μεγαλύτερο άγχος καθώς και αϋπνία, διαπιστώνεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Sleep.
Το φάρμακο για το άγχος σου
Ξετύλιξε το στρωματάκι σου. Η yoga θα σου έκανε ούτως ή άλλως καλό, υπάρχει όμως κι άλλος λόγος για να εκτελείς τακτικά τη στάση του «κάτω σκύλου»: μειώνει την κούραση και τονίζεται η αυτοεκτίμησή σου. «Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να σε κάνει να νιώθεις αδύναμη και ο φόβος ότι αν αναλάβεις δράση θα αποτύχεις συχνά οδηγεί σε μηδενική αντίδραση» σημειώνει ο Πάτροκλος Παπαδάκης. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ενισχύσεις την αυτοεκτίμησή σου. «Σκέψου μια φορά τον εαυτό σου που ένιωσες επιτυχημένη, δυνατή ή νικήτρια και μετά προσπάθησε να βιώσεις ξανά την αίσθηση εκείνης της εμπειρίας» προτείνει ο ίδιος. Η αναβίωση αυτής της αίσθησης σου θυμίζει ότι μπορείς να νιώσεις έτσι παρά τις καταστάσεις και σου δίνει δύναμη να αναλάβεις δράση. Η αίσθηση εμπιστοσύνης απελευθερώνει ορμόνες που σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη.
Τύπος 3
Μήπως είσαι... χύτρα που βράζει;
Στην επιφάνεια φαίνεσαι ήρεμη και ψύχραιμη. Μέσα σου, όμως, είσαι πολύ ταραγμένη. Δεν μπορείς να κοιμηθείς, να φας, είσαι συνεχώς άρρωστη. Και δεν το γνωρίζει κανείς. «Οι άνθρωποι που δεν εκφράζουν κανένα από τα συναισθήματά τους μπορεί να παρουσιάσουν πολλά σωματικά προβλήματα» λέει ο ψυχολόγος. «Όσο αναβάλλεις μια απόφαση δεν μπορείς να καταπολεμήσεις και το άγχος. Ως αποτέλεσμα οι ορμόνες του στρες γεμίζουν το σώμα σου, επηρεάζοντας το πεπτικό και το ανοσοποιητικό σου σύστημα και προκαλούνται φλεγμονές. Τελικά, αν είσαι επιρρεπής, κινδυνεύεις περισσότερο να εμφανίσεις κατάθλιψη ή άλλες καρδιαγγειακές ασθένειες».
Το φάρμακο για το άγχος σου
Προσπάθησε να μιλάς ανοιχτά με τους καλούς σου φίλους. Μπορεί να έχεις μεγαλώσει σε μια οικογένεια όπου τα προσωπικά ή τα δύσκολα θέματα δεν αναφέρονταν ανοιχτά, αυτό όμως είναι που πρέπει να κάνεις. Όταν νιώθεις υποστήριξη, μπορείς να ρίξεις τα «τείχη» σου και να μοιραστείς αυτά που περνάς, σύμφωνα με τον ειδικό. Επιπλέον, η αίσθηση της εμπιστοσύνης απελευθερώνει ορμόνες που σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, και σε βοηθούν να ρυθμίσεις την αντίδρασή σου στο άγχος.
Τύπος 4
Μήπως είσαι κλαψιάρα;
Μια έκτακτη επαγγελματική συνάντηση μέσα στο φορτωμένο σου πρόγραμμα
σημαίνει δάκρυα. Ομοίως μια μικρή διαφωνία με το σύντροφό σου. Αν το άγχος σού προκαλεί κλάματα και αίσθημα θλίψης, μπορεί να βαδίζεις στο δρόμο
για κατάθλιψη. Σε πρόσφατη έρευνα από το Cold Spring Harbor Laboratory στη Νέα Υόρκη επισημαίνεται πως στο 20% περίπου των ανθρώπων το επαναλαμβανόμενο άγχος μπορεί να ενεργοποιήσει μια ομάδα νευρώνων στον εγκέφαλο που σχετίζονται άμεσα με την κατάθλιψη.
«Αν νιώθεις πως ένα γεγονός καταστρέφει τη ζωή σου και δεν πρόκειται να βελτιωθεί ποτέ, τότε είναι πιο πιθανόνα περνάς κατάθλιψη» υπογραμμίζει ο ψυχολόγος. Το χρόνιο άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πρόκλησης εγκεφαλικού κατά 50% και 86% αντίστοιχα, σύμφωνα με μελέτη του Αμερικανικού Καρδιολογικού Συλλόγου, ενώ σχετίζονται με την παχυσαρκία, την καρδιοπάθεια και το διαβήτη.
Το φάρμακο για το άγχος σου
Τρέξε, χόρεψε, βάψε, μαγείρεψε – κάνε όποια δραστηριότητα σου αρέσει, έστω κι αν πρέπει να πιεστείς. «Όταν είσαι αγχωμένη και έχεις κατάθλιψη, δε λειτουργούν σωστά τα μέρη του εγκεφάλου σου που παράγουν τα θετικά συναισθήματα. Κάνοντας, όμως, πράγματα που απολαμβάνεις αρχίζουν να ενεργοποιούνται», αναφέρει ο ειδικός και προσθέτει: «Οι περισσότεροι άνθρωποι παρατηρούν ότι βελτιώνεται η διάθεσή τους όταν επιστρέφουν στα παλιά τους χόμπι».
Τύπος 5
Μήπως είσαι έτοιμη για καβγά;
Μια μεγάλη ουρά στην τράπεζα μπορεί να σε εξοργίσει. «Θυμώνεις όταν νιώθεις πως κάτι ή κάποιος σε εμποδίζει να επιτύχεις ένα στόχο» επισημαίνει ο ειδικός. Οι άνθρωποι που ξεσπούν όταν αγχώνονται συνήθως σκέφτονται με τη λογική του «όλα ή τίποτε». Το να μάθεις να θέτεις όριο στην οργή σου θα μπορούσε να σου σώσει τη ζωή. Ο θυμός μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο νευρικό σύστημα οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε καρδιακή προσβολή, συμπεραίνεται σε έρευνα.
Το φάρμακο για το άγχος σου
Όταν συναντάς μια αγχωτική κατάσταση, σταμάτα για 1 λεπτό. «Αυτό σου δίνει την ευκαιρία να σκεφτείς τη συμπεριφορά σου αντί να αντιδράσεις παρορμητικά» λέει ο Πάτροκλος Παπαδάκης. Τώρα δες με άλλο μάτι την κατάσταση. Μπορεί η γυναίκα που σου πήρε τη σειρά να έχει μαλώσει με τον άνδρα της και να είναι αφηρημένη. Η συνειδητοποίηση ότι αυτό πιθανόν να μην έχει συμβεί εσκεμμένα μπορεί να σε βοηθήσει να ελέγξεις την παρόρμησή σου να εκραγείς.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
