Το ήξερες ότι:
1. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) το ένα τρίτο του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού είναι καπνιστές. Στην Ελλάδα η αναλογία είναι ακόμη χειρότερη, αφού 1 στους 2 καπνίζει. Το κάπνισμα προκαλεί 4 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο και 550 χιλιάδες θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
2. Συνολικά οι θάνατοι που οφείλονται στο κάπνισμα είναι περισσότεροι από το σύνολο των θανάτων από τροχαία ατυχήματα, αλκοόλ, ναρκωτικά, ανθρωποκτονίες και αυτοκτονίες. Να σημειωθεί ότι ένας καπνιστής έχει περίπου 10 χρόνια μικρότερο προσδόκιμο ζωής από έναν μη καπνιστή και περίπου 12 χρόνια λιγότερα υγιούς ζωής από έναν μη καπνιστή.
3. Η εξάρτηση από το κάπνισμα οφείλεται σε έναν αριθμό παραγόντων, που συνδέονται με το περιεχόμενο των συστατικών-ουσιών του τσιγάρου. Στον καπνό του τσιγάρου υπάρχουν πάνω από 4000 χημικές ουσίες μεταξύ των οποίων και 40 περίπου καρκινογόνες, όπως η πίσσα. Η πίσσα είναι ένωση καρκινογόνων ουσιών, η οποία ευθύνεται για την πρόκληση καρκίνου στους πνεύμονες, το στομάχι και το έντερο καθώς και για την εκδήλωση χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων.
4. Η νικοτίνη είναι εθιστική, αλλά όχι καρκινογόνος. Είναι η κύρια ουσία που ευθύνεται για την εξάρτηση που προκαλείται με το κάπνισμα. Η νικοτίνη προκαλεί ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος με απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών ντοπαμίνη και νορ-επινεφρίνη (στους οποίους οφείλεται η πρόκληση ευχαρίστησης και ανορεξίας), ακετυλοχολίνη που παίζει ρόλο στην βελτίωση της μνήμης και βήτα ενδορφίνη που επιδρά στην μείωση του άγχους και της νευρικότητας.
5. Η περιεκτικότητα της νικοτίνης στο αίμα μειώνεται κατά 50% μισή ώρα μετά το σβήσιμο του τσιγάρου και κατά 25% μία ώρα αργότερα. Η δράση των ορμονών που εκκρίνονται διαρκεί επίσης μισή ώρα. Ίσως αυτό εξηγεί γιατί οι καπνιστές καπνίζουν κατά μέσο όρο ένα πακέτο την ημέρα.
6. Μια από τις πλέον ουσιαστικές επιδράσεις της νικοτίνης στους καπνιστές συνδέεται με το γεγονός, ότι αυτή μακροπρόθεσμα μειώνει την ικανότητα του εγκεφάλου να βιώνει ευχάριστα συναισθήματα, οπότε οι καπνιστές χρειάζονται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για να βιώσουν το ίδιο συναίσθημα.
7. Οι περισσότεροι καπνιστές ισχυρίζονται ότι το κάπνισμα τους δίνει ευχαρίστηση, τους μειώνει το άγχος και τους βοηθά στη συγκέντρωση. Η αλήθεια όμως είναι ότι όταν τα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα πέσουν χαμηλά, προκαλούνται συμπτώματα στέρησης που εκδηλώνονται με άγχος, ευερεθιστότητα, διαταραχές ύπνου, δυσκολία στη συγκέντρωση, δυσφορία και καταθλιπτικό συναίσθημα.
8. Όλες οι μελέτες συμφωνούν ότι το κάπνισμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα για την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης και την αύξηση της θνησιμότητας των παρακάτω νοσημάτων: Στεφανιαία νόσο, Καρκίνο του πνεύμονα, του φάρυγγα, του λάρυγγα, της ουροδόχου κύστεως, των νεφρών, του στομάχου, Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, Αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου, οστεοπόρωση, πολύποδες παχέος εντέρου, νόσο του Crohn, στυτική δυσλειτουργία, κατάθλιψη, μυϊκές βλάβες, ρευματοειδή αρθρίτιδα, δημιουργία ρυτίδων, αμβλυωπία καπνού.
Πώς μπορείς να κόψεις το κάπνισμα:
Τα δέκα βήματα διακοπής του καπνίσματος κατά τον Tom Ferguson είναι:
1.Σκεφτείτε να κόψετε το κάπνισμα
2. Ψάξτε για πληροφορίες για τη διακοπή του καπνίσματος
3. Τροποποιείστε τον κίνδυνο από το κάπνισμα (π.χ. αλλάζοντας μάρκα)
4. Αποφασίστε να το κόψετε
5. Θέστε μία ημερομηνία διακοπής
6. Κρατηθείτε χωρίς να καπνίσετε 24 ώρες
7. Συμπληρώστε την πρώτη σας εβδομάδα ως μη καπνιστής
8. Συμπληρώστε τον πρώτο σας μήνα ως μη καπνιστής
9. Συμπληρώστε το πρώτο σας τρίμηνο ως μη καπνιστής
10. Συμπληρώστε τον πρώτο σας χρόνο ως μη καπνιστής
Ενώ οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την διακοπή του καπνίσματος βασίζονται σε:
-
Συμπεριφορικές τεχνικές
-
Γνωσιακές τεχνικές
-
Φαρμακοθεραπεία με χρήση υποκατάστατων νικοτίνης, βουπροπιόνη ή βαρενικλίνη
Ως θεραπεία εκλογής για την διακοπή του καπνίσματος θεωρούνται οι γνωσιακές- συμπεριφορικές παρεμβάσεις με την παράλληλη χρήση υποκατάστατων νικοτίνης (Garrison et al. 2003).
Ευχαριστούμε τον Ηλία Τσούγκο, καρδιολόγο MD, PhD
Διδάκτωρ Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
E-MAIL: cardio@tsougos.gr
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
