Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση που εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα "επιτίθεται" στις αρθρώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πόνο και φλεγμονή στην άρθρωση με συνέπεια να επηρεάζονται λιγότερο ή περισσότερο οι καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς.
Η θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι σημαντική για τη βελτίωση των συμπτωμάτων, καθώς και για την προστασία των αρθρώσεων και των οργάνων από μόνιμες βλάβες. Τα καλά νέα είναι ότι σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές και πολύ ασφαλείες θεραπείες που σταματούν την εξέλιξη των συμπτωμάτων και ο ασθενής μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Σε κάθε περίπτωση, η καλή επικοινωνία με τον ρευματολόγο είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της νόσου.
Τέλος, όπως και άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια πολύπλοκη ασθένεια. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των διαφόρων πτυχών της και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να είναι μια αόρατη ασθένεια στα αρχικά στάδια, η οποία προκαλείται από υποκείμενη φλεγμονή που μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και συναισθηματική υγεία με συμπτώματα όπως πόνος, κόπωση, δυσκαμψία.
- Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά τους ανθρώπους καθώς μεγαλώνουν, ενώ είναι πιο συχνή στις γυναίκες ηλικίας 25 έως 45 ετών. Ωστόσο, η πάθηση δύναται να αναπτυχθεί σε άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών.
- Παρόλο που χαρακτηρίζεται κυρίως από πόνο και φλεγμονή στις αρθρώσεις, είναι πιθανό να αναπτύξει κανείς διαφορετικά επίπεδα εξέλιξης καθώς μεγαλώνει - οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι πιο σημαντικές εάν αρχικά διαγνώστηκε με ρευματοειδή αρθρίτιδα στη δεκαετία των 20 ή των 30 ετών.
Για παράδειγμα, μπορεί ένας ασθενής να διαπιστώσει ότι:
- Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσει καθημερινές εργασίες λόγω κόπωσης
- Έχει την τάση να ξεχνά συχνότερα
- Χρειάζεται περισσότερο ύπνο, ίσως πηγαίνοντας για ύπνο νωρίτερα από ό,τι συνήθιζε
- Χρειάζεται περισσότερη ξεκούραση μετά από μια μέρα έξω
- Χάνει βάρος, ακόμη και αν δεν το προσπαθεί
Είναι δυνατόν να έχει κανείς ταυτόχρονα ρευματοειδή αρθρίτιδα και λύκο
Ο λύκος είναι ένας άλλος τύπος αυτοάνοσης πάθησης και είναι δυνατόν να έχει κανείς συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας και λύκου μαζί. Και οι δύο παθήσεις έχουν παρόμοια συμπτώματα στις αρθρώσεις, αλλά ο λύκος μπορεί επίσης να προκαλέσει:
- Δερματικά εξανθήματα ή έλκη
- Νεφρικά προβλήματα
- Μειωμένα ερυθρά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια
Τόσο η ρευματοειδής αρθρίτιδα όσο και ο λύκος βασίζονται στη φλεγμονή, οπότε οι θεραπείες μπορεί να είναι παρόμοιες.
Ωστόσο, είναι δυνατόν τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας να βελτιωθούν και ο λύκος να αναζωπυρωθεί. Είναι σημαντικό να προγραμματίζονται ραντεβού με τον γιατρό για τακτικές εξετάσεις και εξετάσεις αίματος, καθώς ο λύκος μπορεί να είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι πιθανό να συγχυστεί με την ινομυαλγία
Τόσο η ινομυαλγία όσο και η ρευματοειδής αρθρίτιδα έχουν παρόμοια συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της κόπωσης και του πόνου. Ωστόσο, η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί επίσης πόνο στις αρθρώσεις και φλεγμονή και μπορεί να αντιμετωπιστεί με διαφορετικές κατηγορίες φαρμάκων.
Η ινομυαλγία, από την άλλη πλευρά, μπορεί να προκαλεί συνεχή πόνο. Επίσης, ενώ η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια προοδευτική αυτοάνοση πάθηση, η ινομυαλγία είναι μια χρόνια πάθηση που δεν επιδεινώνεται απαραίτητα με την πάροδο του χρόνου.
Η ύπαρξη ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ινομυαλγίας. Σύμφωνα με το αμερικανικο Ίδρυμα Αρθρίτιδας, οι ερευνητές εκτιμούν ότι πάνω από το 20-30% των ανθρώπων έχουν ινομυαλγία και ρευματοειδή αρθρίτιδα μαζί.
Άλλα συμπτώματα της ινομυαλγίας είναι:
- Πονοκέφαλοι
- Κατάθλιψη ή άγχος
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
- Ευαισθησία στις αλλαγές της θερμοκρασίας, του ήχου και του φωτός
- Στέρηση ύπνου
- Κόπωση
Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του πόνου της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Η τακτική άσκηση συμβάλλει στη βελτίωση της συνολικής υγείας και ευεξίας και βοηθά στη συνολική διαχείριση του πόνου όταν κάποιος ζει με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Το περπάτημα, οι ασκήσεις αντίστασης και ευλυγισίας, όπως η γιόγκα και το τάι τσι, μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και στην αύξηση της κινητικότητας.
Η ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική με την άσκηση
Το Εθνικό Ινστιτούτο Αρθρίτιδας και Μυοσκελετικών και Δερματικών Νόσων των ΗΠΑ συνιστά σε όσους έχουν η ρευματοειδή αρθρίτιδα να γυμνάζονται τακτικά αλλά να ξεκουράζονται περισσότερο όταν η πάθηση βρίσκεται σε έξαρση. Η υπερβολική άσκηση - ειδικά κατά τη διάρκεια των εξάρσεων της πάθησης - μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή και να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Η τακτική ανάπαυση μπορεί επίσης να μειώσει την κόπωση. Το καλύτερο που έχει να κάνει ο ασθενής είναι να ακούει το σώμα του και να ξεκουράζεται αν αισθάνεται εξάντληση, δυσκαμψία ή έντονο πόνο.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί κόπωση και δυσκολία συγκέντρωσης, αλλά είναι εφικτή η διαχείρισή τους
Η κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και μπορεί επίσης να υποδηλώνει μια νέα έξαρση. Με την κόπωση της πάθησης προκαλείται εξάντληση και αδυναμία, αλλά όχι απαραίτητα υπνηλία. Η υπερβολική κόπωση μπορεί επίσης να κάνει πιο δύσκολη τη συγκέντρωση ή την ανάκληση πληροφοριών, ένας όρος που αποδίδεται επιτυχημένα στα αγγλικά ως brain fog, δηλαδή "ομίχλη στον εγκέφαλο".
Παρότι η θεραπεία μπορεί να κρατήσει υπό έλεγχο την κόπωση και το brain fog, σε κάποιους ασθενείς τα συμπτώματα αυτά μπορεί να γίνουν χρόνια. Έχει βρεθεί όμως ότι ορισμένες καλές συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχό τους:
- Ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου τη νύχτα
- Επαρκής άσκηση κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής
Η διαχείριση του άγχους είναι ζωτικής σημασίας για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Το άγχος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης έξαρσης της πάθησης και να επιδεινώσει άλλες πιθανές υπάρχουσες παθήσεις, όπως ινομυαλγία.
Η τακτική άσκηση και οι τεχνικές χαλάρωσης (σύντομος περίπατος, διαλογισμός, χαλαρωτική μουσική) μπορούν να βοηθήσουν με το άγχος και με τη διατήρηση της φλεγμονής σε χαμηλά επίπεδα.
Η ομαδική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει
Μερικές φορές χρειάζεται κανείς υποστήριξη και από άλλους (εκτός των φίλων και της οικογένειάς του) που μπορεί να μοιράζονται τις ίδιες εμπειρίες με αυτούς. Η συμμετοχή σε μια ομάδα υποστήριξης για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα - διαδικτυακά ή προσωπικά –μπορεί να βοηθήσει και να κάνει τον ασθενή να νιώθει λιγότερο απομονωμένος.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ενώσεις ασθενών είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της νόσου αλλά και τη βοήθεια και πληροφόρηση σχετικά με τις θεραπείες και τα δικαιώματα των ασθενών.
Η διαχείριση του βάρους μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα και την εξέλιξη της νόσου
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Αρθρίτιδας και Μυοσκελετικών και Δερματικών Νόσων των ΗΠΑ, η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τις δυσκολίες στην αντιμετώπιση της εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Εάν είναι απαραίτητο, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της εξέλιξής της και στη μείωση των συμπτωμάτων. Η απώλεια βάρους μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου σε ορισμένες αρθρώσεις όπως στους γοφούς και στα γόνατα.
Είναι επίσης σημαντική η προστασία της υγείας της καρδιάς με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Οι φλεγμονώδεις επιδράσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορούν να εξαπλωθούν σε εσωτερικά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς και των πνευμόνων. Η περιοδική αξιολόγηση αυτών των οργάνων πρέπει να αποτελεί μέρος της διαχείρισης της ρευματοειδoύς αρθρίτιδας.
Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το Ίδρυμα Αρθρίτιδας, οι καρδιακές παθήσεις είναι η υπ' αριθμόν ένα αιτία θανάτου σε άτομα που πάσχουν από ρευματοειδής αρθρίτιδα. Εκτός από τη διαχείριση της πάθησης, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου, μειώνεται με τη διατήρηση της αρτηριακής πίεση σε σταθερό επίπεδο, με τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, με καρδιαγγειακές ασκήσεις γυμναστικής, με μια διατροφή με χαμηλά λιπαρά και με προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος.
Όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς για τη ζωή με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Ο στόχος της θεραπείας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι να βοηθήσει να ανακουφιστούν τα συμπτώματα του ασθενούς, σταματώντας παράλληλα την εξέλιξη αυτής της πάθησης.
Η έγκαιρη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας - και η επακόλουθη θεραπεία με τροποποιητικά της νόσου φάρμακα - μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση. Αυτό μπορεί να είναι εφικτό μέσα στους πρώτους μήνες της θεραπείας.
Όταν η ρευματοειδής αρθρίτιδα βρίσκεται σε ύφεση, αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής έχει λιγότερες προσβεβλημένες αρθρώσεις, μαζί με μειωμένο πόνο και φλεγμονή.
Ο γιατρός θα πρέπει να παρακολουθεί προσεκτικά την κατάστασή του κατά τη διάρκεια της ύφεσης και να προσαρμόζει ανάλογα τη φαρμακευτική αγωγή.
Τα τροποποιητικά της νόσου φάρμακα βοηθούν στη θεραπεία της ΡΑ και στην πρόληψη της εξέλιξής της, αλλά η δοσολογία μπορεί να χρειάζεται να προσαρμόζεται ανά χρονικά διαστήματα, για αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθεί κανείς τα συμπτώματά του και να αναφέρει τυχόν νέες εξάρσεις στον γιατρό του, ώστε να μπορέσει να προσαρμόσει τη φαρμακευτική του αγωγή το συντομότερο δυνατό, αν χρειαστεί.
Τα συμπτώματα μιας έξαρσης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένο πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις
- Ορατή ερυθρότητα
- Αυξημένη κόπωση
- Αδυναμία ολοκλήρωσης των καθημερινών δραστηριοτήτων
- Αυξημένο άγχος
Θα πρέπει επίσης να μιλήσει κανείς με τον γιατρό του εάν τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας δεν βελτιώνονται, παρά τη λήψη φαρμάκων, ή αν νιώθει τυχόν αύξηση του πόνου ή αλλαγές στην ποιότητα ζωής του.