Ευχαριστούμε τη δρα Ανατολή Παταρίδου, χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο κεφαλής-τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτιδα Nοσοκομείου "Υγεία Μητέρα" (facebook.com/pataridouanatoli).
Τα προβλήματα ακοής, συνήθως, αρχίζουν να εμφανίζονται στους ανθρώπους γύρω από την έκτη δεκαετία της ζωής τους, ενώ οι άνδρες ηλικίας άνω των 67 ετών φαίνεται να είναι πιο ευάλωτοι στις εμβοές – τον ήχο του βουΐσματος στα αυτιά.
Σύμφωνα με τα ιατρικά δεδομένα, περίπου δύο στους δέκα ενήλικες βιώνουν τις ενοχλητικές αυτές αισθήσεις, με το 25% αυτών να αντιμετωπίζουν σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους, καθώς οι εμβοές γίνονται εξαντλητικές, εξουθενώνοντας την ψυχική και σωματική τους αντοχή.
Στην πλέον ακραία μορφή της διαταραχής, το 3% των ατόμων που υποφέρουν από εμβοές βιώνουν μια σχεδόν αφόρητη κατάσταση, κάνοντάς τους τους ουσιαστικά ανίκανους να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, περιορίζοντας δραματικά την ποιότητα ζωής τους.
Τι είναι, λοιπόν, οι εμβοές;
Η Δρ Ανατολή Παταρίδου, Ωτορινολαρυγγολόγος, Χειρουργός Κεφαλής –
Τραχήλου και ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης των νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ –
ΜΗΤΕΡΑ, εξηγεί: "Οι εμβοές ακούγονται και παράγονται στο σώμα, ως
αντίληψη ενός συνεχόμενου ή διακεκομμένου ήχου χωρίς την ύπαρξη
εξωτερικού ακουστικού ερεθίσματος. Μπορεί να παράγονται σε γειτονικούς
ιστούς ή στο νευροαισθητήριο ακουστικό σύστημα και η σύνθεσή τους ποικίλει.
Συνήθως περιγράφονται από τους ασθενείς σαν σφύριγμα ή φύσημα, βουητό ή
κουδούνισμα, ακόμη και ως ήχος "τζιτζικιών”. Το ευτύχημα είναι ότι οι εμβοές
αποτελούν σύμπτωμα και όχι ασθένεια της ακοής και γι’ αυτό το λόγο πρέπει να
αντιμετωπίζονται ανάλογα".
Ποια είναι τα αίτια του συμπτώματος
Σύμφωνα με την Δρ Παταρίδου, οι πιο συνήθεις αιτίες εμβοών εντοπίζονται
στον ανώτερο αεραγωγό, αλλά υπάρχουν και γενικότερες αιτίες:
► Πρεσβυακουσία, νόσος Meniere, χρόνια μέση ωτίτιδα ή οξεία μέση ωτίτιδα,
ωτοσκλήρυνση, ακουστικό νευρίνωμα, απλή παρουσία βύσματος κυψελίδας,
σκολίωση ρινικού διαφράγματος και χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, είναι αίτια
που αφορούν στον ανώτερο αεραγωγό.
► Στα γενικότερα αίτια συγκαταλέγονται τα εξής: έκθεση σε θόρυβο,
κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή κακώσεις της αυχενικής μοίρας και της
σπονδυλικής στήλης, διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης,
νευρολογικές παθήσεις (όπως η πολλαπλή σκλήρυνση), υπέρταση, διαταραχές
στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, υπέρχρηση φαρμάκων όπως η ασπιρίνη
και τα αντιφλεγμονώδη, κατάχρηση καφεΐνης και νικοτίνης, ακόμη και έντονες
συναισθηματικές διαταραχές (άγχος, κατάθλιψη).
Η σωστή διάγνωση και η οριστική αντιμετώπιση
"Οι πάσχοντες από εμβοές μπορεί να μην έχουν απαραίτητα παθολογία στο
αφτί, έχουν, όμως, μεγάλη ανάγκη να μάθουν πώς προκαλείται το σύμπτωμα και
πώς θεραπεύεται οριστικά. Γι’ αυτό, ο ασθενής θα πρέπει να υποβάλλεται σε
πλήρη ΩΡΛ έλεγχο με ωτομικροσκόπηση, ενδοσκοπικό έλεγχο και ακοολογικό
έλεγχο, που περιλαμβάνει συνήθως ακοόγραμμα και τυμπανομετρία και κάποιες φορές και ακουστικά προκλητικά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους ή
ηλεκτρονυσταγμογράφημα. Επιπλέον είναι απαραίτητος ο απεικονιστικός
έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία, όταν υπάρχει ένδειξη ανάλογα με
το ιστορικό του ασθενούς.
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση του συμπτώματος, η Δρ Παταρίδου αναφέρει
ότι είναι ανάλογη της αιτίας: "Με βασικό στόχο τη βελτίωση της ποιότητας
ζωής του πάσχοντος, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει από φαρμακευτική
αγωγή, επέμβαση, ψυχιατρική υποστήριξη ή και εφαρμογή ειδικών συσκευών
για την αντιμετώπιση των εμβοών. Για παράδειγμα, η ποιότητα ζωής σε άτομα
με εμβοές μπορεί να βελτιωθεί, θεραπεύοντας συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως
βαρηκοΐα, κατάθλιψη, διαταραχή του ύπνου και άγχος. Απ’ την άλλη, εάν ένας
ασθενής διαγνωστεί με χρόνια παραρρινοκολπίτιδα και σκολίωση
διαφράγματος ή και πολύποδες στη μύτη, μπορεί να χρειάζεται ενδοσκοπική
χειρουργική αντιμετώπιση".
Σε κάθε περίπτωση, η Δρ Παταρίδου τονίζει: "Η βιβλιογραφία δεν έχει εξηγήσει
πλήρως το φαινόμενο των εμβοών, κι έτσι δεν μπορεί να γίνει ακριβής
πρόγνωση. Όταν όμως βρεθεί η αιτιολογία, τότε ξεκάθαρα μπορεί να θεραπευθεί
το αίτιο και επομένως και οι εμβοές. Να σημειωθεί ότι πολλά ερωτήματα είναι
ακόμη αναπάντητα, γιατί υπάρχουν πολλές φορές βλάβες στον κεντρικό
ακουστικό μηχανισμό από έκθεση σε θόρυβο, χωρίς να υπάρχει βαρηκοΐα, αλλά
έχει γίνει λειτουργική διαταραχή στα τριχωτά κύτταρα του κοχλία, στην
μικροδομή του ακουστικού νεύρου και αυτές οι βλάβες εκφράζονται με το
σύμπτωμα των εμβοών".
Η νέα τεχνολογία στην αντιμετώπιση των εμβοών
Μια νέα εφαρμογή (app), που ανέπτυξαν ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του
Όκλαντ, υπόσχεται να κάνει τις εμβοές λιγότερο δυσάρεστες, βοηθώντας τους
πάσχοντες να ανακτήσουν τον έλεγχο. "Το νέο app ονομάζεται Mind Ear και
παρέχει γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), ηχοθεραπεία και άλλες
προσεγγίσεις, μέσω ενός chatbot, βοηθώντας τους πάσχοντες να μειώσουν τη
συναισθηματική τους σύνδεση με τον ήχο, επιτρέποντας στον εγκέφαλο να
μάθει να τον συντονίζει", λέει η Δρ Παταρίδου, προσθέτοντας: "Τα ευρήματα, τα
οποία δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Audiology and
Otology, οδήγησαν ήδη σε μια μεγαλύτερη κλινική δοκιμή της νέας εφαρμογής,
σε συνεργασία με το University College του Λονδίνου (UCL)".
Σχολιάζοντας την καινοτόμα εφαρμογή, η Δρ Παταρίδου επισημαίνει: "Είναι
πολύ σημαντικό στοιχείο για τους ασθενείς με εμβοές να τις αποδεχτούν και να
συμφιλιωθούν με το σύμπτωμα. Αυτή η νέα εφαρμογή θα τους δίνει επιπλέον τη
δυνατότητα να το διαχειριστούν. Είναι, όμως, απαραίτητο, να γίνεται πρώτα
ένας πλήρης έλεγχος, που να αποκλείει φλεγμονή, ακουστικό νευρίνωμα,
πολλαπλή σκλήρυνση και σωματοαισθητηριακές βλάβες".