Το ζήτημα της υπογονιμότητας που για πολλές γυναίκες θεωρείται ένα θέμα ταμπού, τον τελευταίο καιρό συναντάται όλο και πιο συχνά σε συζητήσεις με φίλες και διαδικτυακά πηγαδάκια, γεγονός που κάνει τα νεότερα κορίτσια να καταβάλλονται από ανησυχία. "Μπορώ να κάνω παιδιά;", είναι η πιο συχνή ερώτηση που θέτουν οι νεαρές γυναίκες στη Μαιευτήρα – Χειρουργό Γυναικολόγο, Αντωνία Λαζαράκη με την ίδια να δίνει τις δικές της απαντήσεις πάνω στο φλέγον θέμα.
Όπως εξηγεί η γιατρός, "έχει δημιουργηθεί από την κοινωνία μας ένα αδικαιολόγητο άγχος στις γυναίκες για τη γονιμότητα τους. Η αξία τους καθορίζεται από την τεκνοποίηση και η αποτυχία αυτής, τους χρεώνεται σχεδόν αποκλειστικά! Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα!". Σύμφωνα με γιατρό Λαζαράκη, τα αίτια είναι ανάλογα και στα δύο φύλα, με το 15% να ανήκει σε αδιάγνωστη υπογονιμότητα.
"Υπογόνιμο ονομάζουμε ένα ζευγάρι, το οποίο μετά από έναν χρόνο ελεύθερων (χωρίς τη χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων) τακτικών, φυσιολογικών ερωτικών επαφών, δεν έχει επιτύχει κύηση. Γι' αυτή την περίπτωση χρησιμοποιείται ο όρος πρωτοπαθής υπογονιμότητα. Υπάρχουν και περιπτώσεις δευτεροπαθούς υπογονιμότητας που το ζευγάρι δυσκολεύεται στην απόκτηση κι άλλου παιδιού", αναφέρει η γυναικολόγος.
Σήμερα ο Π.Ο.Υ. υπολογίζει ότι το 15% των ζευγαριών (περίπου 48 εκατομμύρια) δυσκολεύεται να αποκτήσει παιδιά.
Πρακτικά υπογονιμότητα προκαλείται όταν υπάρχει:
- αδυναμία παραγωγής υγιών γαμετών (ωάριο-σπερματοζωάριο),
- αδυναμία των γαμετών να έρθουν σε επαφή και να γίνει η γονιμοποίηση,
- αδυναμία εμφύτευσης του γονιμοποιημένου ωαρίου στην μήτρα και
- αδυναμία ολοκλήρωσης της εγκυμοσύνης.
Ποια είναι τα αίτια της γυναικείας υπογονιμότητας σύμφωνα με τη γιατρό;
1. Οι διαταραχές παραγωγής ωαρίων (εκδηλώνεται με διαταραχές της περιόδου) από συγγενείς ανωμαλίες των ωοθηκών, εκτομή τους, πρώιμη εμμηνόπαυση, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, διαταραχές λειτουργίας θυρεοειδούς ή επινεφριδίων, ψυχογενείς παράγοντες, μεγάλη απώλεια ή αύξηση βάρους, επίδραση φαρμάκων
2. Δυσλειτουργία σαλπίγγων λόγω φλεγμονής, συγγενών ανωμαλιών, συμφύσεων, ενδομητρίωσης
3. Φλεγμονές στον τράχηλο όπως χλαμύδια , συγγενείς ανωμαλίες τραχήλου, ανεπάρκεια/εχθρική τραχηλική βλέννη
4. Προβλήματα από την μήτρα όπως συγγενείς ανωμαλίες, απλασία και υποπλασία, ενδομητρικές συμφύσεις, πολύποδες, φλεγμονές, ινομυώματα
5. Ανοσολογικοί παράγοντες και αυτοάνοσα νοσήματα
6. Η ηλικία της γυναίκας: να σημειωθεί πως η μέγιστη γονιμότητα (86%) είναι σε ηλικία 24, ενώ πέφτει στα 35 έτη στο 52%
7. Ο τρόπος ζωής, η χρήση ουσιών, αλκοόλ, κάπνισμα
Ποια είναι τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας σύμφωνα με τη γιατρό;
1.Ενδοκρινολογικοί παράγοντες
2. Τραυματισμός
3. Φλεγμονή,
4. Περιβαλλοντικοί παράγοντες: τοξικές ουσίες, ακτινοβολία, αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή των όρχεων, χρήση ουσιών, αλκοόλ, κάπνισμα, πάνω από 5 φλυτζάνια καφέ ημερησίως
5. Ανατομικοί παράγοντες, κιρσοκήλη απαντάται στο 10%,
6. Παλίνδρομη εκσπερμάτιση
7. Αυτοανοσία σπερματοζωαρίων,
8. Συχνότητα σεξουαλικών επαφών: η αυξημένη συχνότητα προκαλεί μείωση του όγκου του σπέρματος, ενώ η μειωμένη προκαλεί ελλάττωση της κινητικότητας του.
Πώς διαπιστώνεται αν τίθεται ζήτημα υπογονιμότητας;
Η διερεύνηση της γυναικείας υπογονιμότητας γίνεται αρχικά με την λήψη ενός πλήρους ατομικού και οικογενειακού ιστορικού. Ακολουθεί το γυναικολογικό check up : test pap – καλλιέργειες κολποτραχηλικού-κολποσκόπηση-ενδοκολπικός υπέρηχος, ορμονολογικό προφίλ, έλεγχος για θρομβοφιλία και αυτοάνοσα νοσήματα. Πιστοποιείται η βατότητα των σαλπίγγων με σαλπιγγογραφία ή αφρό – HyCoSy. Σημαντική είναι και η προσφορά της υστεροσκόπησης καθώς ελέγχουμε την ενδομητρική κοιλότητα και την ποιότητα του ενδομητρίου. Ανάλογα με τα ευρήματα η αντιμετώπιση είναι φαρμακευτική, χειρουργική, συνδυασμός ή υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση, δωρεά, παρένθετη μήτρα)
Η υπογονιμότητα αποτελεί ένα σύνθετο ιατρικό, ψυχολογικό και κοινωνικό πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι τα ζευγάρια βιώνουν ιδιαίτερο άγχος μέχρι την επίτευξη της πρώτης εγκυμοσύνης, το οποίο επιτείνεται από τους οικείους. Όπως συμβουλεύει η ίδια η γιατρός, συνιστάται ηρεμία, υπομονή, σωστή διατροφή και άθληση, καλή υγιεινή και σωστή ενημέρωση από το γιατρό τους.
Ευχαριστούμε θερμά τη Μαιευτήρα – Χειρουργό Γυναικολόγο, Αντωνία Λαζαράκη για τις πολύτιμες πληροφορίες.