Μπορεί να έχεις αναρωτηθεί: είναι καλύτερο να είσαι πρωινός τύπος ή βραδινός τύπος; Η απάντηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αλλά πάνω απ’ όλα, από εσένα και το σώμα σου.
Ας δούμε τι σημαίνει κάθε τύπος, πώς σε επηρεάζει και τι μπορείς να κάνεις για να προσαρμόσεις τον ρυθμό σου, σύμφωνα με τις συμβουλές που έδωσε η γιατρός Avi Varma στο healthline.com.
Τι σημαίνει να είσαι πρωινός τύπος
Αν είσαι πρωινός τύπος, τότε:
- Πηγαίνεις για ύπνο νωρίς
- Ξυπνάς νωρίς
- Έχεις περισσότερη ενέργεια τις πρωινές ώρες
Ως πρωινή, πιθανόν να βρίσκεις την καθημερινότητα πιο βολική – οι περισσότερες δουλειές και σχολεία λειτουργούν με πρωινό ωράριο, οπότε προσαρμόζεσαι πιο εύκολα χωρίς να πιέζεις το σώμα σου.
Μια μελέτη του 2021 έδειξε ότι οι πρωινοί τύποι έχουν συχνά περισσότερη κοινωνική υποστήριξη και επαφή με το παρόν.
Επιπλέον, θεωρείσαι συχνά:
- Ευχάριστη
- Υπεύθυνη
- Φιλοπρόοδη
Τι σημαίνει να είσαι βραδινός τύπος
Αν, πάλι, είσαι βραδινός τύπος:
- Μένεις ξύπνια μέχρι αργά
- Ξυπνάς αργότερα
- Έχεις περισσότερη ενέργεια το απόγευμα και το βράδυ
Όμως, επειδή η κοινωνία λειτουργεί κυρίως με πρωινό ρυθμό, μπορεί να νιώθεις ότι πρέπει συνεχώς να "προσαρμόζεις" το πρόγραμμά σου για να προλάβεις όλα όσα έχεις να κάνεις. Αυτό ίσως διαταράσσει τον ύπνο σου.
Μια μελέτη του 2019 συνδέει τον νυχτερινό τύπο με αυξημένο κίνδυνο για:
- Διαβήτη τύπου 2
- Παχυσαρκία
- Κατάθλιψη
Βέβαια, αυτά τα αποτελέσματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλους παράγοντες, όπως η έλλειψη ύπνου γενικά, που επηρεάζει την υγεία ανεξαρτήτως του τι τύπος είσαι.
Τι σε κάνει πρωινό ή βραδινό τύπο;
Η τάση σου να λειτουργείς καλύτερα πρωί ή βράδυ έχει να κάνει και με τη γενετική σου. Οι κιρκάδιοι ρυθμοί σου – το εσωτερικό σου ρολόι – παίζουν μεγάλο ρόλο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι αν κοιμάσαι πολλές ώρες είσαι απαραίτητα βραδινός τύπος. Σημασία έχει πότε νιώθεις φυσικά την ανάγκη να κοιμηθείς και να ξυπνήσεις.
Μια άλλη μελέτη του 2020 έδειξε ότι οι πρωινοί τύποι τείνουν να είναι πιο δραστήριοι σωματικά. Οι βραδινοί, αντίθετα, κινούνται λιγότερο μέσα στην ημέρα – ειδικά οι άντρες περνούν περισσότερες ώρες καθιστοί.
Πώς να αναγνωρίσεις τι τύπος είσαι
Ο πιο εύκολος τρόπος για να μάθεις σε ποια κατηγορία ανήκεις, είναι να παρατηρήσεις τον εαυτό σου.
Αν αφήσεις το σώμα σου να κάνει αυτό που θέλει για μερικές μέρες, θα δεις πότε σου έρχεται φυσικά να πας για ύπνο και πότε να ξυπνήσεις. Αν νιώθεις ότι η ενέργειά σου ανεβαίνει το βράδυ και δεν αντέχεις τα πρωινά ξυπνήματα, μάλλον είσαι νυχτερινός τύπος.
Αν, όμως, σε παίρνει ο ύπνος νωρίς και ξυπνάς γεμάτη ενέργεια το πρωί, τότε είσαι πρωινός τύπος.
Οι περισσότεροι, πάντως, δεν είναι ακραίοι τύποι – οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται κάπου ενδιάμεσα.
Μπορείς να αλλάξεις τον υπνικό σου ρυθμό;
Ναι, γίνεται – αλλά θέλει υπομονή και σταδιακές αλλαγές. Αν θέλεις να "γυρίσεις" το πρόγραμμά σου πιο πρωινό ή πιο βραδινό, μπορείς να ξεκινήσεις με μικρές προσαρμογές. Ορίστε μερικές ιδέες:
- Κράτα σταθερό πρόγραμμα ύπνου – ακόμα και το Σαββατοκύριακο
- Φάε ισορροπημένα και σε σταθερές ώρες
- Αν νυστάζεις το απόγευμα, δοκίμασε έναν σύντομο ύπνο
- Δοκίμασε φωτοθεραπεία (ειδικά το πρωί)
- Βελτίωσε τη ρουτίνα του ύπνου σου (π.χ. χωρίς οθόνες πριν τον ύπνο)
- Αν χρειαστεί, συμβουλέψου γιατρό για μελατονίνη
Και να θυμάσαι: καθώς μεγαλώνεις, μπορεί να αλλάξεις χρονότυπο. Πολλές γυναίκες παρατηρούν ότι με τα χρόνια γίνονται πιο πρωινές.
Αυτό που πρέπει να θυμάσαι είναι ότι τύπος και να είσαι, αυτό που έχει σημασία είναι να κοιμάσαι αρκετά. Οι ειδικοί συνιστούν τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου κάθε βράδυ για καλή υγεία.
Διάβασε επίσης:
Πώς ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει το βάρος μας;