Μπορεί όλα τα τρόφιμα και τα ποτά να προκαλούν τερηδόνα ή ζημιά στην επιφάνεια ή στο σμάλτο των δοντιών σου, ωστόσο δεν προκαλούν όλες οι τροφές την ίδια βλάβη.
Επίσης, κάποιοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στην τερηδόνα σε σύγκριση με άλλους. Μάθε από τι εξαρτάται η υγεία των δοντιών σου και ποιες τροφές κάνουν κακό στα δόντια σου.
5 (αναπάντεχοι) λόγοι για τον πόνο στα δόντια
Γιατί κάποιοι είναι πιο επιρρεπείς στην τερηδόνα;
Υπάρχουν δύο βασικά πράγματα που πρέπει να λάβεις σου υπόψη: τη σύνθεση του οδοντικού και στοματικού μικροβιώματος και την ποιότητά του.
Μέσα στο στόμα μας ζουν περισσότερα από 700 είδη βακτηρίων, καλά και κακά. Τα κακά βακτήρια διασπούν τα σάκχαρα από τα τρόφιμα και τα ποτά και τα μετατρέπουν σε οξέα, τα οποία με την πάροδο του χρόνου τραβούν τα απαραίτητα μέταλλα (απομεταλλοποίηση) από τα δόντια σου και προκαλούν τερηδόνα.
Η απομεταλλοποίηση των δοντιών είναι η απώλεια μετάλλων από το σκληρό ιστό των δοντιών, το σμάλτο και την οδοντίνη. Τα μέταλλα, όπως το ασβέστιο και ο φώσφορος, είναι απαραίτητα για την υγεία των δοντιών. Όταν τα μέταλλα απομακρύνονται από τα δόντια, γίνονται αδύναμα και ευάλωτα σε τερηδόνα.
Εάν δεν είσαι προσεκτική με την στοματική σου υγιεινή, τα βακτήρια μπορούν να σχηματίσουν μια μαλακή μεμβράνη ή πλάκα στην επιφάνεια των δοντιών, η οποία επιδεινώνει αυτή την οξύτητα και δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον για την αύξηση των βακτηρίων. Εάν η οδοντική πλάκα αυξηθεί και σκληρύνει αρκετά, μετατρέπεται σε πέτρα, η οποία ερεθίζει τα ούλα σου και προκαλεί ουλίτιδα.
Ποιες τροφές και ροφήματα κάνουν κακό στα δόντια σου;
Τα ζαχαρούχα τρόφιμα και συγκεκριμένα αυτά που αποτελούνται από σακχαρόζη ή επιτραπέζια ζάχαρη, είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για τα δόντια επειδή τα επιβλαβή βακτήρια ευδοκιμούν σε αυτά. Συχνά περιέχεται σακχαρόζη σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και ζαχαρούχα ποτά, όπως καραμέλες, αρτοσκευάσματα, συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων και αναψυκτικά.
Οποιαδήποτε τροφή που έχει κολλώδη, λαστιχωτή ή μαστιχωτή υφή, όπως τσίχλες, αποξηραμένα φρούτα, σιρόπια και καραμέλες, κολλάνε στις γωνίες και τις σχισμές των δοντιών και στα κενά μεταξύ τους. Όταν η περίσσεια ζάχαρης παραμένει στα δόντια σου, τα κακά βακτήρια την αποθηκεύουν στα κύτταρά τους, και συνεχίζουν να παράγουν οξύ για ώρες αφού έχεις φάει.
Ορισμένα ποτά, όπως τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, οι χυμοί, τα ενεργειακά ποτά και τα μιλκσέικ, κάνουν κακό στα δόντια. "Τα δόντια μας αρχίζουν να καταστρέφονται όταν το επίπεδο του οξέος στο στόμα πέφτει κάτω από ένα pH 5,5", λέει η ειδικός και "τα αναψυκτικά τείνουν να έχουν pH περίπου 3 με 4."
Ανθρακούχα ποτά όπως η σόδα είναι επίσης όξινα. Το ίδιο και οι καφέδες και τα αλκοολούχα ποτά που καταναλώνονται συχνά με σιρόπια και ζάχαρη.
Ορισμένα φρέσκα φρούτα, λαχανικά ή αμυλούχα τρόφιμα: όπως τα εσπεριδοειδή, οι πατάτες, το ρύζι ή ακόμα και οι μπανάνες - μπορεί να καταστρέφουν τα δόντια σου επειδή περιέχουν σάκχαρα ή οξέα που φθείρουν το σμάλτο των δοντιών. Αλλά περιέχουν επίσης θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν την υγεία σου, τα οποία με τη σειρά τους ωφελούν την υγεία των δοντιών σου. Ακόμα κι αν είναι τροφές που έχουν ζάχαρη ή τείνουν να κολλάνε στα δόντια σου.
Τι να κάνεις για να προλάβεις την τερηδόνα
Τα καλά νέα είναι ότι, εκτός από το τακτικό βούρτσισμα και το νήμα, υπάρχουν μερικές άλλες στρατηγικές που υποστηρίζονται από την επιστήμη για να διατηρήσεις υπό έλεγχο την υγεία των δοντιών σου.
- Απόφυγε το συνεχές τσιμπολόγημα: Το σάλιο, το οποίο βοηθά στην απομάκρυνση των σωματιδίων τροφής, είναι μια από τις πιο προστατευτικές δυνάμεις των δοντιών σου. Αναζωογονεί και ενισχύει το σμάλτο των δοντιών και περιέχει διττανθρακικά, τα οποία βοηθούν στην εξουδετέρωση της οξύτητας στο στόμα σας. Όμως κάθε φορά που τρως ή πίνεις κάτι, χρειάζεται περίπου 20 έως 30 λεπτά για να φτάσει το σάλιο σε προστατευτικά επίπεδα, επομένως το συνεχές τσιμπολόγημα μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα.
Εάν πρέπει οπωσδήποτε να πιεις ένα ζαχαρούχο ρόφημα, προσπάθησε να το καταναλώνεις με ένα γεύμα. Το να πίνεις νερό αφού φας ή πιεις κάτι, βοηθά στην αποβολή τυχόν σακχάρων. - Περιόρισε την κατανάλωση αλκοόλ: Όσοι πίνουν πολύ θα πρέπει επίσης να είναι προσεκτικοί, επειδή το αλκοόλ εμποδίζει τη σιελόρροια, δυσκολεύοντας τον καθαρισμό υπολειμμάτων που έχουν προσκολληθεί στα δόντια σου.
Έχε υπόψη σου ορισμένες καταστάσεις ή παρενέργειες φαρμάκων. Διάφορες ιατρικές καταστάσεις, θεραπείες και φάρμακα, όπως η χημειοθεραπεία, η αιμοκάθαρση, τα αντιισταμινικά και τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, μπορούν να αναστείλουν την παραγωγή σάλιου ή να αλλάξουν την ποιότητά του. Έτσι, όσοι επηρεάζονται θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σχετικά με την καλή οδοντική υγιεινή. - Αντικατέστησε τη ζάχαρη: Τα υποκατάστατα χωρίς ζάχαρη είναι μια εξαιρετική κίνηση για τα δόντια σου. Τα γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη ή οι αλκοόλες ζάχαρης δεν μεταβολίζονται από βακτήρια όπως τα κανονικά σάκχαρα, επομένως δεν συμβάλλουν στην τερηδόνα. Αλλά έχε κατά νου ότι τα οξέα στα αναψυκτικά διαίτης θα εξακολουθούν να προκαλούν κάποια απομετάλλωση των δοντιών σου.
- Μάσησε τσίχλα χωρίς ζάχαρη με ξυλιτόλη: Ομοίως, αλκοόλες ζάχαρης όπως η ξυλιτόλη που έχουν αντιμικροβιακή δράση μπορούν να επιβραδύνουν την παραγωγή οξέος των βακτηρίων του στόματος. Η τσίχλα χωρίς ζάχαρη με ξυλιτόλη, όταν μασάς τρεις φορές την ημέρα, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τη ροή του σάλιου σου και έχει επίσης αντιμικροβιακή δράση. Αν λοιπόν λαχταράς κάτι γλυκό μεταξύ των γευμάτων, μια τσίχλα ξυλιτόλης χωρίς ζάχαρη είναι μια από τις καλύτερες επιλογές σου.
- Πίνε ορισμένα είδη τσαγιού. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι το μαύρο και το πράσινο τσάι μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της τερηδόνας, καθώς περιέχουν φθόριο και έχουν υψηλότερα επίπεδα pH. Αλλά μην προσθέτεις ζάχαρη.
- Κάνε τακτικές εξετάσεις: Η τερηδόνα είναι η πιο κοινή μη μεταδοτική ασθένεια παγκοσμίως. Οι τακτικές οδοντιατρικές εξετάσεις κάθε έξι μήνες αρκούν για να μην γίνει η τερηδόνα πολύ σοβαρή.
- Εάν έχεις μεγάλες σχισμές ανάμεσα στα δόντια σου ή δόντια που είναι κολλημένα μεταξύ τους, θα πρέπει να προσέχεις όχι μόνο τη διατροφή σου αλλά και τη στοματική σου υγιεινή. Να βουρτσίζεις τα δόντια σου δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία φορά πριν τον ύπνο, και να χρησιμοποιείς οδοντικό νήμα κάθε μέρα.
Μάθε σε 3' πώς τα γερά δόντια συνδέονται με την καλή σου υγεία