Τα αντικαταθλιπτικά είναι πια τόσο διαδεδομένα που σίγουρα ξέρεις κάποιον που τα παίρνει, μπορεί να είσαι κι εσύ μέσα σε αυτούς. Από τα πρώτα χάπια της δεκαετίας του ‘50 μέχρι σήμερα, τα αντικαταθλιπτικά έχουν εξελιχθεί σε έναν από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης της κατάθλιψης. Και όμως, το αν είναι πραγματικά αποτελεσματικά συνεχίζει να διχάζει κοινό και επιστήμονες. Τώρα, όμως, μια νέα μελέτη από το King's College London, που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, δίνει την απάντηση στο ερώτημα: τελικά, βοηθούν ή όχι;
11 "αντικαταθληπτικά της φύσης" σύμφωνα με έναν προπονητή
Τα αποτελέσματα που μιλούν από μόνα τους
Σε μια από τις μεγαλύτερες σχετικές έρευνες, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 19.516 άτομα που είχαν πάρει τουλάχιστον μία φορά αντικαταθλιπτικά τύπου SSRIs (όπως το Prozac, το Seroxat και το Cipralex). Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ένα απλό ερώτημα: "Τα αντικαταθλιπτικά σού έκαναν καλό;". Και η απάντηση; Το 75% είπε "ναι", έστω και λίγο, ενώ το 19% απάντησε "όχι". Με λίγα λόγια, τα τρία τέταρτα όσων δοκίμασαν αντικαταθλιπτικά δήλωσαν πως αισθάνθηκαν καλύτερα, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό δεν είδε καμία διαφορά.
Γιατί λειτουργούν σε κάποιους και όχι σε άλλους;
Όπως εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, Dr. Michelle Kamp, τα αντικαταθλιπτικά "δεν λειτουργούν για όλους, αλλά η έρευνα δείχνει ότι πολλοί άνθρωποι τα βρίσκουν χρήσιμα στη διαχείριση μιας σοβαρής ασθένειας". Αν, λοιπόν, κάποια άτομα επωφελούνται περισσότερο από άλλα, ποιοι είναι αυτοί και γιατί; Οι επιστήμονες βρήκαν ότι παίζουν ρόλο οι εξής παράγοντες:
- Ηλικία και φύλο: Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι άνδρες είχαν λιγότερες πιθανότητες να δουν βελτίωση.
- Οικονομική κατάσταση: Άτομα με χαμηλότερο εισόδημα ήταν πιο πιθανό να πουν ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν τους βοήθησαν.
- Κατανάλωση αλκοόλ και ουσιών: Όσοι έπιναν πολύ αλκοόλ ή έκαναν χρήση ναρκωτικών ουσιών είχαν μειωμένη ανταπόκριση στη θεραπεία.
- Σοβαρότητα της κατάθλιψης: Αν η κατάθλιψη κράτησε πάνω από δύο χρόνια ή αν κάποιος δεν αισθανόταν καλύτερα ούτε σε χαρούμενες στιγμές, τα αντικαταθλιπτικά ήταν λιγότερο πιθανό να έχουν αποτέλεσμα.
- Γενετική προδιάθεση: Όσοι είχαν μεγάλο γενετικό κίνδυνο για κατάθλιψη (με βάση πολυγονιδιακές αναλύσεις) φάνηκε να ωφελούνται λιγότερο.
Όπως τονίζει η Καθηγήτρια Cathryn Lewis, η έρευνα δείχνει πως "οι παράγοντες που επηρεάζουν το αν θα βοηθήσουν τα αντικαταθλιπτικά είναι ίδιοι με αυτούς που βλέπουμε και σε κλινικές δοκιμές". Με άλλα λόγια, η προσωπική σου εμπειρία μπορεί να είναι τόσο σημαντική όσο και η γνώμη ενός ειδικού.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Andrew McIntosh, η επόμενη πρόκληση είναι να καταλάβουμε πώς ακριβώς λειτουργούν τα αντικαταθλιπτικά και πώς μπορούμε να προβλέψουμε ποιοι άνθρωποι θα ωφεληθούν περισσότερο. Το μέλλον, λοιπόν, ίσως φέρει πιο στοχευμένες και εξατομικευμένες θεραπείες.
Είναι τα αντικαταθλιπτικά εθιστικά; Τι σου συμβαίνει όταν τα σταματήσεις