Αν έχεις θεωρήσει ποτέ ότι κάποιος γύρω σου είναι λίγο "παράξενος", "δεν πιάνει τα κοινωνικά νοήματα" ή "ζει στον δικό του κόσμο", μπορεί να έχεις συναντήσει από κοντά τα, συχνά παρεξηγημένα, σημάδια του Συνδρόμου Άσπεργκερ.
Με αφορμή τη δημόσια αναφορά της 22χρονης Φοίβης Γκέιτς, κόρης του Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος, όπως είπε, βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, επανέρχεται στο προσκήνιο μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, συχνά χωρίς εκείνοι να το γνωρίζουν.
Το Harvard Medical School έχει δημοσιεύσει σημαντικές πληροφορίες για το Άσπεργκερ, φωτίζοντας το πώς άτομα με υψηλή λειτουργικότητα, δυνατή μνήμη και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα μπορεί ταυτόχρονα να δυσκολεύονται να "διαβάσουν" τα κοινωνικά σήματα, να σχηματίσουν σχέσεις ή να κατανοήσουν πότε ξεπερνούν τα όρια των άλλων. Παρακάτω, θα ρίξουμε φως σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις, για εσένα, για τους άλλους και για έναν κόσμο που αρχίζει επιτέλους να αγκαλιάζει τη νευροδιαφορετικότητα.
Μήπως έχεις αυτισμό χωρίς να το ξέρεις; 7 συνήθειες που δείχνουν ότι ίσως βρίσκεσαι στο φάσμα
Τι είναι το Σύνδρομο Άσπεργκερ;
Το Σύνδρομο Άσπεργκερ ήταν αναγνωρισμένο ως ξεχωριστή διάγνωση μέχρι το 2013. Από τότε εντάσσεται στις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ASD), σύμφωνα με το DSM-5 - το διαγνωστικό εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Η βασική του διαφορά σε σχέση με άλλες μορφές αυτισμού είναι η απουσία σοβαρών γλωσσικών ή γνωστικών καθυστερήσεων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Harvard, άτομα με Σύνδρομο Άσπεργκερ συνήθως έχουν φυσιολογική έως υψηλή νοημοσύνη, αλλά παρουσιάζουν δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην κατανόηση μη λεκτικών σημάτων και στις κοινωνικές συμβάσεις.
Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα σημάδια;
Αν και κάθε άτομο είναι διαφορετικό, κοινά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν:
► Δυσκολία στην κατανόηση και χρήση κοινωνικών σημάτων (π.χ. εκφράσεις προσώπου, βλεμματική επαφή, τόνος φωνής).
► Τάση για μονομερή συζήτηση, συχνά πάνω σε εξειδικευμένα ή ασυνήθιστα ενδιαφέροντα.
► Ανάγκη για ρουτίνες και επαναληπτικές συμπεριφορές.
► Υπερευαισθησία σε ήχους, φώτα, υφές ή μυρωδιές.
► Δυσκολία στη δημιουργία ή διατήρηση φιλικών και επαγγελματικών σχέσεων.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές του Harvard, αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να ερμηνευθούν λανθασμένα ως αδιαφορία, αλαζονεία ή κοινωνική αδεξιότητα, ενώ στην πραγματικότητα αντανακλούν έναν διαφορετικό τρόπο αντίληψης και αλληλεπίδρασης με τον κόσμο.
Γιατί συχνά δεν γίνεται έγκαιρη διάγνωση;
Η διάγνωση του Συνδρόμου Άσπεργκερ μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά όταν τα συμπτώματα είναι ήπια. Πολλά άτομα, ιδιαίτερα γυναίκες, μαθαίνουν ότι βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού μόλις στην ενήλικη ζωή, συχνά μετά από χρόνια παρεξηγήσεων, κοινωνικής εξουθένωσης ή επαναλαμβανόμενων αποτυχιών στις σχέσεις ή στο εργασιακό περιβάλλον. Η ικανότητα "masking" (δηλαδή η προσπάθεια να μιμηθεί κανείς τις κοινωνικές συμπεριφορές των άλλων) δυσκολεύει τη διάγνωση, καθώς το άτομο μαθαίνει να "κρύβει" τις δυσκολίες του με κόστος την ψυχική του υγεία.
Μπορείς να ζήσεις καλά με το Σύνδρομο Άσπεργκερ;
Φυσικά. Η έγκαιρη αναγνώριση, η υποστήριξη και η αποδοχή της διαφορετικότητας μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά. Η νευροδιαφορετικότητα δεν είναι αδυναμία, αλλά ένας διαφορετικός τρόπος λειτουργίας του εγκεφάλου. Το πιο σημαντικό είναι να καταλάβεις ότι αν υποψιάζεσαι πως κάτι "δεν κολλάει", δεν είσαι μόνη. Οι πληροφορίες, η διάγνωση και η υποστήριξη υπάρχουν και μπορούν να σου δώσουν πίσω τη σύνδεση με τον εαυτό σου και τους άλλους, χωρίς να χρειάζεται να προσποιείσαι.
10 διάσημοι άνθρωποι που μίλησαν ανοιχτά και αποτέλεσαν έμπνευση