Ίσως να μην το έχεις παραδεχτεί φωναχτά, αλλά όλοι κάποια στιγμή αναρωτιόμαστε: είναι αυτό που νιώθω αληθινός έρωτας ή κάτι που ξεπερνά τα όρια; Στις μέρες του TikTok και της ασταμάτητης ψυχολογικής πληροφόρησης, ένας ειδικός που ξεχωρίζει για τις εύστοχες παρεμβάσεις του είναι ο ψυχίατρος και καθηγητής Ahmed Hankir. Με ένα από τα πιο πρόσφατα βίντεό του, βάζει στο τραπέζι ένα θέμα που προκαλεί μεγάλη συζήτηση: το διακριτικό αλλά καθοριστικό σημάδι που μπορεί να συνδέεται με την οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD). Και αυτό το σημάδι έχει όνομα: συναισθηματική εμμονή.
Τι είναι η οριακή διαταραχή προσωπικότητας με την οποία διαγνώστηκε η Amber Heard;
Τι είναι η συναισθηματική εμμονή;
Ο Dr Hankir περιγράφει τη συναισθηματική εμμονή ως μια έντονη, σχεδόν εμμονική συναισθηματική προσκόλληση σε ένα συγκεκριμένο άτομο. "Έχεις υπάρξει τόσο εμμονική με κάποιον που να περιστρέφεται όλος σου ο κόσμος γύρω του – ακόμη κι όταν σε αγνοεί ή σε πληγώνει;" ρωτάει στο βίντεο. Και συνεχίζει: "Αυτό μπορεί να μην είναι αγάπη. Μπορεί να είναι συναισθηματική εμμονή (limerence), ένα από τα λιγότερο γνωστά αλλά πιο επώδυνα συμπτώματα της οριακής διαταραχής προσωπικότητας".
Σύμφωνα με τον ίδιο, η συναισθηματική εμμονή στοχεύει συχνά σε κάποιον συναισθηματικά μη διαθέσιμο, που ίσως φέρεται ψυχρά ή και απορριπτικά. Ο άνθρωπος με BPD μπορεί να ιδανικοποιεί αυτό το πρόσωπο, να το βάζει σε βάθρο και να τοποθετεί τη δική του αξία πάνω στην παραμικρή δόση προσοχής που λαμβάνει. "Ακόμη και ένα μικρό ψίχουλο προσοχής μπορεί να το νιώσει σαν ευφορία", λέει χαρακτηριστικά.
Γιατί πονάει τόσο;
Όπως εξηγεί ο Dr Hankir, όταν αυτό το άτομο απομακρύνεται, "μπορεί να νιώθεις ότι ο κόσμος σου καταρρέει”. Ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος που να οδηγήσει σε θυμό, απελπισία ή ακόμα και αυτοκαταστροφικές σκέψεις. Η συναισθηματική εμμονή, σύμφωνα με τον ψυχίατρο, έχει τη δύναμη να "καταλαμβάνει" την ταυτότητα του ανθρώπου που τη βιώνει.
Από πού ξεκινά αυτή η δυναμική;
Ο ειδικός επισημαίνει ότι η συναισθηματική εμμονή συχνά προέρχεται από παλιές συναισθηματικές πληγές: "Πολλοί άνθρωποι με BPD περιγράφουν έναν ασυνεπή ή συναισθηματικά απόντα φροντιστή στην παιδική ηλικία". Έτσι, ως ενήλικες, μπορεί να αναζητούν ασυνείδητα σχέσεις που αναπαράγουν αυτή την απόσταση, προσπαθώντας να κερδίσουν την αγάπη που κάποτε τους έλειψε.
Υπάρχει τρόπος να το αντιμετωπίσεις;
Ναι. Ο Dr Hankir επισημαίνει ότι η θεραπεία, και ειδικά η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία (DBT), μπορεί να βοηθήσει στην επαναρύθμιση των συναισθημάτων, στη σταθεροποίηση των σχέσεων και στην επαναφορά της αίσθησης του εαυτού. Όπως τονίζει: "Η πραγματική θεραπεία ξεκινά όταν ο κόσμος σου αρχίσει να περιστρέφεται ξανά γύρω από εσένα".
Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας, όπως ορίζεται από τον American Psychological Association και το NAMI, χαρακτηρίζεται από αστάθεια στη διάθεση, τις σχέσεις και την αυτοεικόνα, ενώ επηρεάζει περίπου 1.6–5.9% των ενηλίκων. Δεν σημαίνει, φυσικά, ότι κάθε έντονο συναίσθημα αποτελεί διάγνωση. Σημαίνει όμως ότι αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε αυτό το μοτίβο, ίσως αξίζει να το διερευνήσεις με έναν ειδικό.