Τι θα συμβεί αν κάτι που φάω προκαλέσει αλλεργία; Για πολλούς από εμάς, οι τροφικές αλλεργίες και οι δυσανεξίες είναι κάτι που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας. Αν είσαι κι εσύ από αυτούς που ανησυχούν για το "τι μπορεί να γίνει", τότε αξίζει να μάθεις πώς να προστατευτείς και να αντιδράσεις σωστά, αν το συγκεκριμένο απρόβλεπτο περιστατικό σού... χτυπήσει την πόρτα.
Η αλήθεια είναι ότι τα συμπτώματα της αναφυλαξίας (ή αλλεργικού σοκ) μπορούν να εκδηλωθούν αιφνίδια, συχνά σε μόλις λίγα λεπτά, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να πάρει και μία ώρα. Επομένως, η απάντηση στο πόση ώρα μετά το φαγητό εκδηλώνεται το αλλεργικό σοκ, η απάντηση είναι απλή. Συνήθως άμεσα.
"Είναι γεμάτο βακτήρια": Ειδικός στην ασφάλεια τροφίμων αποκαλύπτει το λαχανικό που δεν τρώει ποτέ
Πώς εκδηλώνεται το αλλεργικό σοκ;
Όταν το σώμα σου έρθει σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο που δεν μπορεί να αντέξει, ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σου σύστημα και προκαλεί την αναφυλαξία. Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια, όπως φαγούρα ή πρήξιμο, αλλά μπορεί γρήγορα να εξελιχθούν σε πολύ πιο σοβαρές αντιδράσεις, όπως δύσπνοια, πτώση πίεσης, ή ακόμα και ανακοπή. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται αμέσως ή μέσα σε 1 ώρα από την έκθεση στο αλλεργιογόνο, με εξαίρεση συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως το σύνδρομο τροφικής αλλεργίας στο κόκκινο κρέας, όπου η αντίδραση μπορεί να καθυστερήσει.
Τι είναι η τροφική αλλεργία και πώς την αναγνωρίζεις;
Η τροφική αλλεργία είναι όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε κάποια τροφή, πιστεύοντας ότι είναι επικίνδυνη, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Η αλλεργία μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνή στα παιδιά. Κάποια από τα πιο κοινά τρόφιμα που προκαλούν αλλεργία είναι το γάλα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά και το σιτάρι.
Τα συμπτώματα μιας τροφικής αλλεργίας μπορεί να είναι ήπια (όπως πρήξιμο στο πρόσωπο, τα χείλη ή τα μάτια, κνησμός στο δέρμα ή εμετός) ή πιο σοβαρά, όπως δυσκολία στην αναπνοή, ζάλη ή ακόμα και απώλεια συνείδησης. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να συμβεί αναφυλαξία, που είναι μια σοβαρή, άμεση αντίδραση που μπορεί να απειλήσει τη ζωή.
Αναφυλαξία ή δυσανεξία; Πώς θα τα αναγνωρίσεις;
Από την άλλη, η τροφική δυσανεξία (ή μη αλλεργική αντίδραση) δεν σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα. Αντίθετα, είναι όταν το σώμα δεν μπορεί να επεξεργαστεί ή να διασπάσει σωστά κάποια συστατικά των τροφών. Ένα παράδειγμα είναι η λακτόζη, το σάκχαρο του γάλακτος. Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν παράγουν αρκετή λακτάση, το ένζυμο που χρειάζεται για να διασπάσει την λακτόζη, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν στομάχι και φουσκώματα, διάρροια, ή άλλες ενοχλήσεις αν φάνε γαλακτοκομικά προϊόντα.
Άλλες δυσανεξίες μπορεί να σχετίζονται με χημικά που υπάρχουν σε ορισμένα τρόφιμα (όπως η σαλικυλική ένωση που υπάρχει σε φρούτα και μπαχαρικά) ή με τεχνητές ουσίες όπως συντηρητικά και ενισχυτικά γεύσης. Ωστόσο, η δυσανεξία δεν προκαλεί επικίνδυνες για τη ζωή καταστάσεις, όπως η αναφυλαξία. Τα συμπτώματα της δυσανεξίας μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, κακή πέψη, ή κόπωση, αλλά δεν είναι άμεσα επικίνδυνα.
Διαφορές μεταξύ αλλεργίας και δυσανεξίας
Αλλεργία: Η αντίδραση είναι πιο έντονη και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως πρήξιμο του λαιμού ή αναφυλαξία. Μπορεί να συμβεί ακόμα και με πολύ μικρές ποσότητες του τροφίμου που προκαλεί την αλλεργία.
Δυσανεξία: Η αντίδραση είναι συνήθως πιο ήπια και αφορά δυσκολία στην πέψη κάποιων τροφών ή συστατικών. Συνήθως, τα συμπτώματα δεν είναι επικίνδυνα και δεν προκαλούν άμεση απειλή για τη ζωή.
Προσοχή όμως, κάποια τρόφιμα, όπως το γάλα, μπορούν να προκαλέσουν τόσο αλλεργίες όσο και δυσανεξίες σε διαφορετικούς ανθρώπους, αλλά τα συμπτώματα και οι αντιδράσεις είναι διαφορετικά. Για παράδειγμα, τα παιδιά με αλλεργία στο γάλα μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές αντιδράσεις πολύ γρήγορα, ενώ άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να καταναλώσουν μικρές ποσότητες γάλακτος χωρίς προβλήματα.
Σε πόση ώρα πρέπει να πάω στο νοσοκομείο;
Αν εκδηλώσεις κάποιο από τα συμπτώματα που δείχνουν σοβαρή αλλεργική αντίδραση, όπως δύσκολη αναπνοή, πρήξιμο στο λαιμό ή τα χείλη, ζαλάδα ή λιποθυμία, πρέπει να επισκεφτείς άμεσα το νοσοκομείο. Η αναφυλαξία μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα και η γρήγορη ιατρική παρέμβαση είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές. Αν η αντίδραση είναι σοβαρή ή αν δεν έχεις μαζί σου επείγον φάρμακο, όπως αδρεναλίνη, απευθύνσου αμέσως σε γιατρό, ακόμα κι αν τα συμπτώματα δεν είναι έντονα στην αρχή. Η αναφυλαξία χρειάζεται άμεση φροντίδα και μπορεί να επιδεινωθεί σε ελάχιστο χρόνο.
Υπάρχει θεραπεία;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για τις αλλεργίες ή τις δυσανεξίες. Αν έχεις αλλεργία, η μόνη λύση είναι να αποφεύγεις αυστηρά τα τρόφιμα που προκαλούν αλλεργία και να είσαι πάντα προσεκτική με τις ετικέτες των τροφίμων και όταν τρως έξω. Για τις δυσανεξίες, μπορείς να περιορίσεις την κατανάλωση τροφών που σου προκαλούν προβλήματα και να καταναλώσεις εναλλακτικές τροφές ή προϊόντα χωρίς τα προβληματικά συστατικά.