Συνεργάστηκε η Ελεάνα Παπαχαραλάμπους, CEO της Ορθοβιοτικής (orthobiotiki.gr)
Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι επιστήμονες Katherine Ross και Jessica Seddon, με δημοσίευσή τους στον ιστότοπο του διεθνούς φορέα για την κατάσταση του κλίματος Climate & Clean air Coalition, αναφέρουν το εξής παράδειγμα για να κατανοήσουμε το μέγεθος της καταστροφής: «Είναι τόσο μεγάλη και βαριά η επίπτωση, ώστε είναι σαν να πεθαίνουν όλοι οι κάτοικοι μιας πολύ μεγάλης πόλης, όπως είναι το Χονγκ Κονγκ, και μάλιστα από μια αιτία που θα μπορούσε κάλλιστα να αποφευχθεί».
Τα στοιχεία για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικά και για τη χώρα μας, όπως δείχνουν οι πιο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, παρόλο που οι αριθμοί μπορεί να διαφέρουν εξαιτίας των διαφορετικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή των συμπερασμάτων. Στην Ελλάδα 8.327 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από παθήσεις που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Αυτό συμπεραίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία και τα αποτελέσματα ειδικής εφαρμογής που μετρά τη μόλυνση της ατμόσφαιρας και, συγκεκριμένα, τη συγκέντρωση επικίνδυνων μικροσωματιδίων.
Ρύπανση και καθημερινότητα
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι επιβαρυντική για όλους μας, παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που υφίστανται σε μεγαλύτερο βαθμό τις συνέπειές της. Οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και τα βρέφη κινδυνεύουν από την έκθεση στη ρύπανση, ενώ απειλεί ιδιαίτερα τα άτομα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως οι πνευμονικές ή οι καρδιακές. Αλλά και οι υγιείς άνθρωποι που εργάζονται ή ασκούνται σε εξωτερικούς χώρους υφίστανται τις επιβλαβείς συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδίως όταν υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος στην επιφάνεια του εδάφους.
Ατμοσφαιρική ρύπανση και πνεύμονες
Η ατμοσφαιρική ρύπανση δε δημιουργεί πάντα πρόβλημα στο αναπνευστικό σύστημα. Το αν θα εμφανίσεις βλάβες ή όχι εξαρτάται από τον τύπο των ρύπων στους οποίους εκτίθεσαι, τα ποσοστά συγκέντρωσής τους, τη χρονική διάρκεια έκθεσης στο ρύπο, την ποσότητα ρύπου που εισπνέεις, αλλά και την ποσότητα που διεισδύει στους πνεύμονές σου. Τα συμπτώματα στην υγεία των πνευμόνων αμέσως μετά από έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης περιλαμβάνουν ερεθισμό των αεραγωγών, δύσπνοια και αυξημένη πιθανότητα για κρίση άσθματος. Η παρατεταμένη έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει την εμφάνιση πνευμονικών νοσημάτων, π.χ. καρκίνος, και θανάτων από αυτά.
Πώς μπορείς να μειώσεις την έκθεσή σου στην εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση;
Κατ’ αρχάς, μείωσε την έκθεσή σου στους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Ένας απλός τρόπος για να το πετύχεις αυτό είναι να ελέγχεις το Ημερήσιο Δελτίο Τιμών Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης. Έπειτα, απόφυγε το περπάτημα σε δρόμους με κίνηση και πολλά καυσαέρια. Τέλος, αν συνηθίζεις να ασκείσαι σε εξωτερικούς χώρους, προσπάθησε να το κάνεις νωρίς το πρωί, όταν τα επίπεδα ρύπανσης είναι συνήθως χαμηλότερα.
Ρύπανση και δέρμα
Ρύπανση + ηλιακή ακτινοβολία = Περισσότερες ρυτίδες
Σύμφωνα με μελέτες, οι ακτίνες UVA επιταχύνουν τις ορατές επιπτώσεις της φωτογήρανσης. Όταν η φωτογήρανση συνδυάζεται με τη ρύπανση, η διαδικασία της γήρανσης γίνεται πιο γρήγορη και πιο έντονη. Αν κυκλοφορείς καθημερινά εκτός σπιτιού, για την επαρκή προστασία της επιδερμίδας σου δε θα πρέπει να παραμελείς την εφαρμογή αντηλιακού με σχετικά υψηλό δείκτη προστασίας.
Η επίδραση του οξειδωτικού στρες
Μπορεί η διαδικασία της γήρανσης να είναι φυσιολογική καθώς μεγαλώνουμε, η παρατεταμένη όμως έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση επιδεινώνει τα επίπεδά της οδηγώντας στο λεγόμενο «οξειδωτικό στρες». Αποτέλεσμα είναι η ραγδαία αύξηση των ελεύθερων ριζών κάτω από την επιφάνεια της επιδερμίδας, οι οποίες καταστρέφουν τους ιστούς και τα κύτταρα, όπως εξηγούν οι ερευνητές.
Τι να κάνεις: Για να διατηρήσεις την επιδερμίδα σου σφριγηλή, συμπερίλαβε τόσο στη διατροφή σου όσο και στα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιείς αντιοξειδωτικά. Τα πιο γνωστά αντιοξειδωτικά και τα τρόφιμα στα οποία θα τα βρεις:
▶ Βήτα-καροτένιο: Καρότο, κολοκύθα, γλυκοπατάτα.
▶ Λυκοπένιο: Ροζ γκρέιπφρουτ, ντομάτα (μαγειρεμένη), καρπούζι.
▶ Λουτεΐνη: Πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
▶ Σελήνιο: Φιστίκια, συκώτι, δημητριακά, όσπρια.
▶ Βιταμίνη Α: Βούτυρο, αβγό, γάλα, συκώτι.
▶ Βιταμίνη C: Μούρα, πορτοκάλι και άλλα εσπεριδοειδή, πεπόνι, πιπεριές, μπρόκολο, παπάγια, ντομάτα.
▶ Βιταμίνη Ε: Αμύγδαλα, φουντούκια, ξηροί καρποί γενικά.
Διατροφή κατά της ρύπανσης
Ορισμένες μικρές αλλαγές στη διατροφή σου αλλά και η προσθήκη αντιοξειδωτικών μπορούν να σε προφυλάξουν σε σημαντικό βαθμό από την περιβαλλοντική ρύπανση. Πρόσφατη μελέτη από την Αμερικανική Ένωση Ινστιτούτων Υγείας δείχνει ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από τις βλαβερές συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων αιτιών. Η μεσογειακή διατροφή δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, το ελαιόλαδο και την άπαχη πρωτεΐνη και περιορίζει το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι, επίσης, πλούσια σε αντιοξειδωτικά που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες.
Διάβασε επίσης: Περιβαλλοντική μόλυνση, αλλεργίες και ιώσεις: Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι ρινικές πλύσεις
Διάβασε επίσης: Τι προβλήματα υγείας μπορεί να μας προκαλέσει η κλιματική αλλαγή και η ατμοσφαιρική ρύπανση;