Όλοι ψάχνουμε για γρήγορη λύση όταν πλησιάζει η εποχή που θα βγούμε στην παραλία και τα περιττά κιλά μας φαίνονται σαν εμπόδιο στην εικόνα που θέλουμε να έχουμε. Οι μονοφαγικές δίαιτες, όμως, μπορεί να φαντάζουν σαν το "μαγικό” κόλπο για γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά είναι πραγματικά μια επικίνδυνη παγίδα για το σώμα σου. Πριν βιαστείς να ακολουθήσεις αυτές τις δημοφιλείς και συχνά "trend"-οποιημένες δίαιτες, διάβασε πώς μπορεί να σε επηρεάσουν μακροπρόθεσμα.
Είσαι μετά τα 50; Αυτά τα 8 λάθη σε εμποδίζουν να χάσεις κιλά
Τι είναι οι μονοφαγικές δίαιτες;
Οι μονοφαγικές δίαιτες είναι περιοριστικά διατροφικά προγράμματα που απαιτούν την κατανάλωση μόνο ενός είδους τροφής για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με στόχο τη γρήγορη απώλεια βάρους και την αποτοξίνωση του οργανισμού. Οι πιο γνωστές μονοφαγικές δίαιτες περιλαμβάνουν φρούτα όπως το πεπόνι, το καρπούζι και το ανανά, αλλά και πρωτεΐνες όπως ο τόνος ή το γάλα. Η υπόσχεση είναι απλή: Απώλεια βάρους χωρίς κόπο, μόνο με έναν τύπο τροφής.
Το πρόβλημα της γρήγορης απώλειας βάρους
Η απώλεια βάρους που προκαλείται από τέτοιες δίαιτες συνήθως είναι προσωρινή και δεν έχει μακροχρόνια αποτελέσματα. Ο λόγος είναι ότι ο οργανισμός, καθώς περιορίζεται σε μία μόνο τροφή, αρχίζει να χρησιμοποιεί τα αποθέματα γλυκογόνου του ή, ακόμα χειρότερα, τη μυϊκή μάζα για να παράγει τη γλυκόζη που χρειάζεται για να λειτουργήσει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυών και άλλες μεταβολικές διαταραχές, με το αποτέλεσμα να είναι μια ξαφνική αλλά ανθυγιεινή απώλεια κιλών. Όταν τελειώσει η δίαιτα, οι περισσότεροι επιστρέφουν στις παλιές τους διατροφικές συνήθειες και ανακτούν γρήγορα το χαμένο βάρος, κάτι που ονομάζεται "φαινόμενο rebound".
Έχουν πραγματικά οφέλη οι μονοφαγικές δίαιτες;
Παρόλο που μερικοί άνθρωποι αναφέρουν ότι νιώθουν "ελαφρύτεροι" ή έχουν καλύτερη πέψη, τα οφέλη που αποδίδονται στις μονοφαγικές δίαιτες είναι κυρίως ψυχολογικά και όχι φυσιολογικά. Η αίσθηση της "αποτοξίνωσης" μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της απομάκρυνσης επεξεργασμένων τροφίμων από τη διατροφή τους, παρά από την τροφή που καταναλώνουν μόνοι τους. Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη που να υποστηρίζει ότι οι μονοφαγικές δίαιτες προσφέρουν πραγματικά οφέλη για την υγεία.
Πόσο επικίνδυνες είναι;
Οι μονοφαγικές δίαιτες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ειδικά όταν ακολουθούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η έλλειψη σημαντικών θρεπτικών συστατικών, όπως πρωτεΐνες, υγιή λίπη, βιταμίνες και μέταλλα, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην πέψη, στο μεταβολισμό, στα οστά, καθώς και στο ορμονικό σύστημα.
Ακόμα πιο επικίνδυνο είναι ότι οι δίαιτες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές της σχέσης με το φαγητό, όπως η ορθορεξία ή η ανορεξία, δημιουργώντας ψυχολογικά προβλήματα, όπως άγχος ή κατάθλιψη. Ειδικά για άτομα με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας,ο αυστηρός περιορισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές. Όπως εξηγεί και η Ana Montero Bravo, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο San Pablo-CEU, σε άρθρο της στο The Conversation, τέτοιες δίαιτες δεν προάγουν την υγιή απώλεια βάρους και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές στον οργανισμό.
Γιατί συνεχίζουν να είναι δημοφιλείς;
Παρά τους κινδύνους, οι μονοφαγικές δίαιτες παραμένουν δημοφιλείς, κυρίως λόγω της απλότητάς τους και της υπόσχεσης για γρήγορη απώλεια βάρους. Στα κοινωνικά δίκτυα, πολλοί influencers και celebrities τις προωθούν, δίνοντας τους μια αίσθηση αξιοπιστίας που, όμως, δεν αντανακλά την πραγματικότητα των κινδύνων τους. Η έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης γύρω από τη διατροφή και η πίεση για το "τέλειο σώμα" ενισχύουν ακόμα περισσότερο τη διάδοση αυτών των διαιτών.
Τι να κάνεις για μια υγιή απώλεια βάρους;
Η καλύτερη τακτική για την επίτευξη και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους είναι μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε ποικιλία τροφών, και η τακτική άσκηση. Μια τέτοια διατροφή, που περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων και όχι μόνο έναν τύπο τροφής, θα σου επιτρέψει να έχεις μακροχρόνια αποτελέσματα χωρίς τις αρνητικές συνέπειες των μονοφαγικών διαιτών.
Μηλόξυδο για απώλεια βάρους: Δες με τι να το συνδυάσεις για μέγιστα αποτελέσματα