Συνεργάστηκε η Δήμητρα Γλυνού, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος (@dimitra_glunou)
Με τον καφέ, στο αφέψημα, στα smoothies, στα γλυκά, στα φαγητά, για το βήχα ή την απογευματινή λιγούρα... Οι χρήσεις του μελιού είναι ατέλειωτες, αφού δεν είναι μόνο 100% φυσικό και θρεπτικό, είναι και 100% ενσωματωμένο στην καθημερινότητά μας ως παραδοσιακό ελληνικό προϊόν. Ακριβώς επειδή το χρησιμοποιούμε τόσο πολύ, ζητήσαμε από την κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο Δήμητρα Γλυνού να μας βοηθήσει να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό, τη θρεπτική του αξία και τα χαρακτηριστικά του. Τι είναι το ζαχάρωμα και πειράζει αν ζαχαρώσει το μέλι;
Διάβασε επίσης: Μέλι ή ζάχαρη; Τι να προτιμήσω;
Τι είναι το μέλι;
Το μέλι είναι ένα πολυσύνθετο φυσικό προϊόν της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής που προέρχεται από τη μέλισσα. Είναι γνωστό και συλλέγεται από τα αρχαία χρόνια, η κατανάλωσή του από τον άνθρωπο έχει συνδεθεί με πλήθος ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία και τη μακροζωία, ενώ η οικονομική συμβολή του στην αγροτική παραγωγή της χώρας μας είναι αξιοσημείωτη. Ως φυσικό προϊόν, κάθε μέλι, ακόμα κι αν προέρχεται από το ίδιο μελίσσι, μπορεί να είναι διαφορετικό ως προς τα περιεχόμενα συστατικά ή τις ποσότητες που ανιχνεύονται στο τελικό προϊόν.
5 βασικά χαρακτηριστικά του μελιού
- Νερό: Η φυσική υγρασία του μελιού αποτελεί το "υπόλειμμα" του νερού που υπήρχε στο νέκταρ. Το ποσό της υγρασίας αυτής είναι σημαντικός παράγοντας που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ανθεκτικότητα του μελιού στις ζυμώσεις. Το μέλι περιέχει νερό σε ποσοστό 17% (κυμαίνεται από 13% έως 25%).
- Σάκχαρα (υδατάνθρακες): Τα σάκχαρα αποτελούν το βασικό συστατικό του μελιού και αντιπροσωπεύουν περισσότερο από 95% της ξηρής του ουσίας. Τα βασικά σάκχαρα όλων των μελιών είναι οι μονοσακχαρίτες φρουκτόζη και λακτόζη. Είναι αυτά που δίνουν στο μέλι τη γλυκιά του γεύση, την ενεργειακή του αξία και τα φυσικά χαρακτηριστικά.
- Ιχνοστοιχεία και μέταλλα: Το στοιχείο που βρίσκεται σε μεγαλύτερη ποσότητα στο μέλι είναι το κάλιο και ακολουθούν το θείο, το χλώριο, το ασβέστιο και ο φώσφορος.
- Πρωτεΐνες και αμινοξέα: Το μέλι διαθέτει περίπου 20 πρωτεΐνες και 18 αμινοξέα, συστατικά που ανιχνεύονται σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις. Οι πρωτεΐνες αποτελούν το 0,2% της μέσης σύστασής του. 5
- Ένζυμα: Τα κύρια ένζυμα που περιέχονται στο μέλι είναι η ιμβερτάση, η γλυκοξειδάση και η διαστάση, που προέρχονται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των μελισσών, και η καταλάση και η οξική φωσφατάση, που είναι φυτικής προέλευσης.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό διατροφικά;
Ένας λόγος που το μέλι είναι τόσο σημαντικό διατροφικά είναι ότι περιέχει πληθώρα ουσιών από 14 διαφορετικές κατηγορίες συστατικών: σάκχαρα, οργανικά οξέα, νερό, πρωτεΐνες, αμινοξέα, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, ένζυμα, φλαβονοειδή, παράγωγα του φουρανίου, πτητικές-αρωματικές ουσίες, αλκαλοειδή, κολλοειδή και γυρεόκοκκοι. Η ποιότητα και η ποσότητα κάθε συστατικού από τα παραπάνω που βρίσκεται σε ένα μέλι επηρεάζει όλες τις φυσικές του ιδιότητες, όπως το χρώμα, το άρωμα και η γεύση του. Διάβασε επίσης: Ποιο είναι το καλύτερο μέλι; Ποιο να διαλέξω;
Τι σημαίνει το ζαχάρωμα; Πειράζει αν ζαχαρώσει το μέλι;
Η κρυστάλλωση, όπως λέγεται το φαινόμενο αυτό, μπορεί να μας βάζει σε υποψίες ότι το μέλι που αγοράσαμε είναι νοθευμένο. Στην πραγματικότητα, η κρυστάλλωση είναι μια απόλυτα φυσική ιδιότητα που, θεωρητικά, χαρακτηρίζει όλα τα μέλια, εκτός από αυτά του πεύκου και της ελάτης. Οφείλεται στη συμπύκνωση των μορίων της γλυκόζης, οπότε και δημιουργούνται κρύσταλλοι. Η έκταση της κρυστάλλωσης σχετίζεται με τη σύσταση του μελιού, τις συνθήκες αποθήκευσης, τη θερμοκρασία και το φιλτράρισμα που αυτό έχει υποστεί. Κάποια μέλια κρυσταλλώνουν ομοιόμορφα, ενώ άλλα είναι πιο αραιά στην επιφάνειά τους.