Δεν είναι μόνο τι τρως που καθορίζει αν θα χάσεις κιλά. Μπορεί να κάνεις την καλύτερη διατροφή, να πίνεις νερό, να γυμνάζεσαι, και παρ’ όλα αυτά η ζυγαριά να μένει κολλημένη. Κι όμως, ένας παράγοντας που ίσως δεν έχεις σκεφτεί μπορεί να σαμποτάρει τόσο τον ύπνο όσο και την προσπάθειά σου να αδυνατίσεις: το φως τη νύχτα.
Στη συνέντευξή του στο Brain Medicine, ο διακεκριμένος νευροεπιστήμονας Dr. Randy J. Nelson, πρόεδρος του Τμήματος Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, εξηγεί πώς το τεχνητό φως τις βραδινές ώρες διαταράσσει τον κιρκαδικό ρυθμό, το "εσωτερικό ρολόι" που ρυθμίζει τον ύπνο, την ενέργεια, το μεταβολισμό και την ψυχολογία σου.
"Δεν τρώω τίποτα και παχαίνω": Τι φταίει μετά τα 50, σύμφωνα με τους διαιτολόγους
"Το φως τη νύχτα δεν επηρεάζει μόνο την ποιότητα του ύπνου. Αλλάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, προκαλεί φλεγμονές, διαταράσσει τον μεταβολισμό και επηρεάζει τη ρύθμιση της διάθεσης", σημειώνει.
Από την έρευνα στην καθημερινή ζωή
Ο Dr. Nelson έχει αφιερώσει πάνω από δέκα χρόνια στη μελέτη των επιπτώσεων του τεχνητού φωτός και των διαταραγμένων κιρκαδικών ρυθμών. Η ομάδα του έχει δείξει ότι η έκθεση σε φως την "λάθος" ώρα μπορεί να:
- Καθυστερήσει ή να μειώσει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που σε βοηθά να κοιμηθείς βαθιά.
- Μπλοκάρει τον φυσιολογικό μεταβολισμό και να κάνει το σώμα σου πιο "φιλικό" στην αποθήκευση λίπους.
- Αυξήσει τη φλεγμονή, κάτι που συνδέεται με χρόνιες ασθένειες.
- Επηρεάσει την ψυχική σου διάθεση, αυξάνοντας την ευαλωτότητα σε άγχος ή καταθλιπτικά συμπτώματα.
Το νοσοκομείο ως… εργαστήριο φωτός
Η έρευνά του δεν μένει στο εργαστήριο. Ο Dr. Nelson και η ομάδα του κάνουν κλινικές δοκιμές για να δουν αν η μείωση του διαταρακτικού φωτισμού μπορεί να βελτιώσει την ανάρρωση ασθενών σε ΜΕΘ, αλλά και να βοηθήσει εργαζόμενους νυχτερινής βάρδιας. Σε μία από αυτές τις δοκιμές, νοσηλεύτριες χρησιμοποιούν ειδικά "visors" με έντονο μπλε φως σε συγκεκριμένες ώρες για να "επαναρυθμίσουν" το ρολόι τους και να βελτιώσουν την ποιότητα ύπνου και την απόδοσή τους.
Γιατί ο χρόνος έχει σημασία
Ένα ακόμη κρίσιμο σημείο που αναδεικνύει ο Nelson: τα αποτελέσματα μιας έρευνας μπορεί να αλλάξουν δραματικά ανάλογα με την ώρα της ημέρας που γίνεται το πείραμα. "Η απάντηση σε μια επιστημονική ερώτηση μπορεί να εξαρτάται εν μέρει από την ώρα που αυτή τίθεται", λέει. Αυτό έχει τεράστια σημασία όχι μόνο για την επιστήμη, αλλά και για την κατανόηση του σώματός σου.
Τι μπορείς να κάνεις εσύ
Αν θέλεις να βοηθήσεις το σώμα σου να κοιμάται καλύτερα και να διευκολύνεις την απώλεια βάρους:
- Μείωσε την έκθεση σε έντονο φως και οθόνες τουλάχιστον μία ώρα πριν τον ύπνο.
- Επίλεξε "ζεστό" φωτισμό το βράδυ (κιτρινωπό ή πορτοκαλί) αντί για ψυχρό λευκό/μπλε.
- Κράτα σταθερές ώρες ύπνου και ξυπνήματος, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα.
- Αν δουλεύεις νύχτα, σκέψου λύσεις όπως ειδικοί φωτισμοί ή μάσκες ύπνου για να μειώσεις την έκθεση σε φως όταν ξεκουράζεσαι.
Ο Dr. Nelson συνοψίζει την ουσία: όσο πιο κοντά φέρνεις την καθημερινότητά σου στους φυσικούς κύκλους φωτός και σκοταδιού, τόσο περισσότερο προστατεύεις την υγεία, τη διάθεση και το βάρος σου.