Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να ζουν πάνω από 100 χρόνια χωρίς να φαίνεται ότι η υγεία τους υποφέρει; Η Karin Modig, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Karolinska Institutet της Σουηδίας, έχει αφιερώσει χρόνια έρευνας για να αποκωδικοποιήσει αυτό το μυστήριο. Όπως αναφέρει η ίδια στο The Conversation: "Η εύρεση ότι οι αιωνόβιοι καταφέρνουν να καθυστερούν και σε ορισμένες περιπτώσεις να αποφεύγουν ασθένειες είναι τόσο εντυπωσιακή όσο και ενθαρρυντική. Δείχνει ότι είναι δυνατό να γερνάς πιο αργά από ό,τι συνήθως και αμφισβητεί την αντίληψη ότι μια μεγαλύτερη ζωή συνεπάγεται περισσότερες ασθένειες".
Η έρευνα της Modig και των συνεργατών της περιλαμβάνει δύο μεγάλες μελέτες στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, οι οποίες προσφέρουν μια σαφή εικόνα του πώς οι αιωνόβιοι καταφέρνουν να ζουν περισσότερο και να μένουν υγιείς.
Γιατί κάποιοι άνθρωποι "γερνούν" πιο γρήγορα - Οι 6 τύποι ανθυγιεινής γήρανσης σύμφωνα με έρευνα
Μελέτη 1: Οι ασθένειες αργούν να εμφανιστούν
Στην πρώτη μελέτη, 170.787 άνθρωποι που γεννήθηκαν μεταξύ 1912 και 1922 παρακολουθήθηκαν για 40 χρόνια, από την ηλικία των 60 μέχρι το θάνατο ή τα 100. Οι ερευνητές συνέκριναν τις ομάδες που έγιναν αιωνόβιοι με εκείνες που έφτασαν τα 80–99, καταγράφοντας σημαντικά προβλήματα υγείας όπως εγκεφαλικά, καρδιακές προσβολές, κατάγματα ισχίου και καρκίνους. Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά:
- Στα 85 χρόνια, μόνο το 4% των αιωνόβιων είχαν υποστεί εγκεφαλικό, ενώ το ποσοστό αυτό στους ανθρώπους που έφτασαν τα 90–99 ήταν περίπου 10%.
- Στα 100 χρόνια, μόνο το 12,5% των αιωνόβιων είχε καρδιακή προσβολή, σε σύγκριση με πάνω από 24% στους ανθρώπους που πέθαναν μεταξύ 80–89.
Αυτό σημαίνει ότι οι αιωνόβιοι δεν αντιμετωπίζουν απλώς τις ασθένειες πιο αποτελεσματικά, αλλά τις καθυστερούν ή τις αποφεύγουν σε σημαντικό βαθμό. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η καθυστέρηση εμφάνισης σοβαρών ασθενειών είναι κεντρική για την εξήγηση της μακροζωίας τους.
Μελέτη 2: Μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της υγείας
Για να ελέγξουν αν η μακροζωία συνδέεται μόνο με τις σοβαρές ασθένειες ή και με πιο ήπιες, η ομάδα της Modig έκανε δεύτερη μελέτη. Αυτή περιελάμβανε 40 διαφορετικές ασθένειες, από υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια μέχρι διαβήτη και καρδιακές προσβολές, και 274.108 συμμετέχοντες γεννημένους μεταξύ 1920 και 1922. Από αυτούς, 4.330 έγιναν αιωνόβιοι (~1,5%). Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την πρώτη μελέτη:
- Οι αιωνόβιοι εμφάνιζαν λιγότερες ασθένειες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
- Οι ασθένειες που εμφανίζονταν συνήθως περιορίζονταν σε ένα μόνο όργανο, γεγονός που τις καθιστά πιο εύκολα διαχειρίσιμες.
- Η καρδιοπάθεια, η πιο συχνή διάγνωση, επηρεάζει τους αιωνόβιους λιγότερο από ό,τι τους συνομηλίκους τους που πέθαναν νωρίτερα. Στα 80, περίπου 8% των αιωνόβιων είχαν καρδιοπάθεια, ενώ πάνω από 15% των ανθρώπων που πέθαναν στα 85 είχαν διαγνωστεί με αυτή μέχρι τα 80.
- Οι αιωνόβιοι έδειξαν επίσης μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε νευροψυχιατρικές καταστάσεις όπως κατάθλιψη και άνοια.
- Μάλιστα, οι αιωνόβιοι συνήθως αναπτύσσουν πολλαπλές ασθένειες πολύ αργότερα στη ζωή τους, γύρω στα 89, ενώ οι μη αιωνόβιοι βιώνουν απότομη επιδείνωση της υγείας τους τα τελευταία χρόνια.
Τι μας διδάσκει η έρευνα για τη μακροζωία
Σύμφωνα με την Karin Modig, η μελέτη δείχνει ότι η μακροζωία δεν είναι μόνο θέμα επιβίωσης αλλά καθορισμένης διαδρομής γήρανσης:
Οι αιωνόβιοι ζουν περισσότερο γιατί αποφεύγουν ή καθυστερούν τις ασθένειες, όχι επειδή τις επιβιώνουν καλύτερα.
Η εμφάνιση ασθενειών είναι πιο αργή, περιορισμένη σε ένα όργανο και λιγότερο επικίνδυνη.
Η καρδιοπάθεια και οι νευροψυχιατρικές ασθένειες αποτελούν κεντρικούς δείκτες της υγιούς γήρανσης.
Αν και δεν έχει προσδιοριστεί πλήρως ο ρόλος των γονιδίων, του τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος, τα ευρήματα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το πώς μπορούμε όλοι να ζούμε περισσότερο και πιο υγιείς.
Ωφελεί τη μακροζωία - Η βιταμίνη που επιβραδύνει τη γήρανση σύμφωνα με νέα έρευνα