Από τον Μιχάλη Βικελή, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD (headaches.gr)
Ο νευρολόγος Μιχάλης Βικελής μας μιλά για την ημικρανία, έτσι όπως τη «βιώνει» ο ίδιος από την επαφή με τους ημικρανικούς ασθενείς. Οι απαντήσεις του μπορεί να σε βοηθήσουν να κατανοήσεις καλύτερα τη χρόνια ημικρανία, τα λάθη που ίσως κάνεις και τις θεραπευτικές επιλογές.
Τι είναι η χρόνια ημικρανία;
Η χρόνια ημικρανία είναι η δυσμενέστερη εξέλιξη που μπορεί να έχει ένας ημικρανικός ασθενής στην πάθηση του. Πρόκειται για την κατάληξη της σταδιακής – συνήθως- μεταβολής στην συχνότητα, αλλά και στο χαρακτήρα μιας επεισοδιακής ημικρανίας. Στην χρόνια ημικρανία οι ασθενείς έχουν κεφαλαλγία περισσότερες από τις μισές μέρες του μήνα, ως και καθημερινά, ενώ παράλληλα κάποια από τα τυπικά χαρακτηριστικά της ημικρανικής κρίσης δεν εμφανίζονται με τόσο μεγάλη ένταση. Έτσι, μπορεί να υπάρχουν μέρες στις οποίες η κεφαλαλγία δεν έχει την πολύ μεγάλη ένταση που συνήθως έχει μια ημικρανική κρίση, ενώ και τα συνοδά συμπτώματα που βιώνουν όπως αυτά της φωτοφοβίας, της ηχοφοβίας και της ναυτίας μπορεί κάποιες μέρες να μην είναι τόσο έντονα. Ωστόσο, η μεγάλη συχνότητα του πόνου, εντάσσει την χρόνια ημικρανία στις παθήσεις που, προκαλώντας χρόνιο και συχνό άλγος, προκαλούν σημαντική διαταραχή στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
Πώς μπορεί να επηρεάσει η χρόνια ημικρανία τη ζωή των ασθενών;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει την ημικρανία στις σημαντικότερες παθήσεις, όσον αφορά την διαταραχή λειτουργικότητας ή ακόμα και την αναπηρία που μπορεί να προκαλέσει στους πάσχοντες, και αναμφίβολα η χρόνια ημικρανία διαθέτει όλα τα στοιχεία για να διεκδικήσει τα πρωτεία στην θλιβερή αυτή διάκριση. Έτσι, δεν είναι καθόλου παράδοξο πως η χρόνια ημικρανία προκαλεί σημαντικές κοινωνικές, οικονομικές, επαγγελματικές αλλά και προσωπικές επιπτώσεις στους πάσχοντες. Σύμφωνα με στοιχεία του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, οι ασθενείς με χρόνια ημικρανία δηλώνουν δυσκολίες στην επαγγελματική τους ζωή, που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν ακόμα και στην παραίτηση ή την απώλεια της εργασίας ενώ αντίστοιχα διαταραγμένη είναι η κοινωνική αλλά και προσωπική τους ζωή. Αν αναλογιστεί ο καθένας πόσο πολύ διαταράσσεται η επαγγελματική του απόδοση ή η οικογενειακή ισορροπία σε περίπτωση που υπάρχει ένα προσωρινό επεισόδιο οποιουδήποτε πόνου, μπορεί να κάνει την αναγωγή στο τι συμβαίνει στη ζωή ενός ανθρώπου που η ύπαρξη κεφαλαλγίας είναι ο κανόνας, ενώ μια μέρα χωρίς κεφαλαλγία είναι απλά μια ευχάριστη εξαίρεση. «Με τι διάθεση να κάνεις το οτιδήποτε για τη δουλειά σου, την οικογένειά σου ή τον εαυτό σου, όταν σχεδόν κάθε μέρα, όλη την ημέρα, πονάς;» αναρωτήθηκε ένας ασθενής μου με χρόνια ημικρανία.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η χρόνια ημικρανία;
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας χρόνιας ημικρανίας, ασφαλώς και δεν έγκειται στην χορήγηση αναλγητικών. Μάλιστα, πολλοί ασθενείς με χρόνια ημικρανία αναγκάζονται και κάνουν κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων διαφόρων τύπων, προσπαθώντας να ανακουφιστούν. Αυτό, πέρα από τους κινδύνους που επιφέρει για την υγεία τους, αποδεδειγμένα οδηγεί σταδιακά σε αύξηση της συχνότητας αλλά και της ανθεκτικότητας της ημικρανίας.
Η λύση, που μπορεί να βρεθεί σε συνεργασία με κάποιον ειδικό νευρολόγο, περιλαμβάνει μια προσπάθεια σε πολλά επίπεδα. Συχνά είναι σημαντική η αλλαγή του τρόπου ζωής, με υιοθέτηση ενός πιο τακτικού προγράμματος ύπνου, ενυδάτωσης, διατροφής και άσκησης. Επίσης αν υπάρχουν συννοσηρότητες, όπως το αυξημένο σωματικό βάρος, η άπνοια στον ύπνο, ο βρουξισμός (σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών), ή η ύπαρξη αγχώδους η καταθλιπτικής συνδρομής, πρέπει να αντιμετωπιστούν, καθώς αποδεδειγμένα επιδεινώνουν το πρόβλημα. Από εκεί και πέρα, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απαραίτητη και η χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής θεραπείας. Η θεραπεία αυτή μπορεί να γίνει με κάποιο από τα εγκεκριμένα για την ημικρανία φάρμακα, ενώ η μοναδική θεραπεία που είναι ενδεδειγμένη ειδικά για την χρόνια ημικρανία και αποζημιούμενη από τον ΕΟΠΠΥ είναι η χορήγηση της βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α.
Η βοτουλινική τοξίνη τύπου Α χορηγείται ανά τρίμηνο, με συγκεκριμένο πρωτόκολλο που περιλαμβάνει έγχυση από ειδικά εκπαιδευμένο νευρολόγο σε 31 ως 39 σταθερά σημεία της κεφαλής, του αυχένα και της ράχης και μπορεί να επιφέρει σημαντική μείωση στην συχνότητα της ημικρανίας σε ποσοστό ως και 70 τοις εκατό αυτών που τη λαμβάνουν. Σημαντικό είναι, όπως δείχνουν και επιστημονικά στοιχεία απ’ τη χώρα μας ότι η θεραπεία, εφόσον χρειάζεται, μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια, διατηρώντας το καλό της αποτέλεσμα και χωρίς να εμφανιστούν σημαντικές παρενέργειες.
Διάβασε επίσης: Κετογονική διατροφή: Πώς βελτιώνει το Αλτσχάιμερ, την πολλαπλή σκλήρυνση, την ημικρανία και τον αυτισμό
Διάβασε επίσης: Το προφίλ της ημικρανίας και 3 συμβουλές για να ανακουφιστείς