Στην εποχή της κοινωνικής απόστασης, η Χριστίνα Καραπάνου, PhD, CIPD, MCI, ψυχολόγος Υγείας-Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, μας μιλά για το πώς η πανδημία που βιώνουμε και οι συνέπειές της έχουν επηρεάσει τον ψυχισμό μας.
H έκφραση «κοινωνική απόσταση» έχει γίνει πλέον μέρος του λεξιλογίου μας. Μια αποστασιοποίηση που επηρέασε σταδιακά, κοινωνικά και ψυχολογικά τμήματα της ζωής μας. Σε πρόσφατη ανακοίνωση της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας η κρίση αυτή ονομάστηκε «συμπεριφορική πανδημία», καθότι έχει προκαλέσει σοβαρή ψυχική απομόνωση και μεταβολές στην ψυχική κατάσταση των ανθρώπων παγκοσμίως.
Η πανδημία και οι επαναπροσδιορισμοί
Το τι ζήσαμε όλη αυτή την περίοδο θα το συνειδητοποιήσουμε αφού περάσει, γιατί αυτή τη στιγμή το βιώνουμε δυναμικά και πρόκειται για μια κατάσταση παρόμοια με πένθος. Ως ανθρώπινο είδος, όμως, έχουμε την πεποίθηση πως το πένθος είναι μόνο κάτι δυσάρεστο και κάτι τελειωτικό. Αυτό που ζούμε είναι σίγουρα τραυματικό, γιατί η «κανονικότητά» μας χάθηκε, ωστόσο μας δίνει την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε, μέσα από τόσες απώλειες και τόσο έντονο σοκ, το νόημα της ζωής! Έτσι, είναι μια αφορμή να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες της ζωής μας:
‣ Νιώθουμε ευγνωμοσύνη γιατί ζούμε και είμαστε υγιείς.
‣ Συνειδητοποιήσαμε πόσο αγαπούμε τους γονείς μας, που κάναμε μήνες να τους δούμε.
‣ Λαχταρήσαμε τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, τους πολύτιμους.
‣ Αφιερώσαμε χρόνο στα παιδιά μας, παίξαμε, διαβάσαμε, τα χορτάσαμε.
‣ Μαγειρέψαμε κάτι ξεχασμένες συνταγές ή πειραματιστήκαμε στην κουζίνα και φτιάξαμε νόστιμα πιάτα για τους αγαπημένους μας.
‣ Καθίσαμε στο τραπέζι όλοι μαζί ως οικογένεια, όπως κανονικά πρέπει, και συζητήσαμε και γελάσαμε και παίξαμε επιτραπέζια και κοιταχτήκαμε στα μάτια και πιάσαμε τα χέρια μας και ήταν τόσο όμορφο γιατί ήμασταν ΜΑΖΙ.
‣ Κάναμε βιντεοκλήσεις με τους συγγενείς και λίγο κλάψαμε στην καραντίνα, γιατί μας έλειψαν και εκτιμήσαμε το πόσο σπουδαίο είναι να τους έχεις και φοβηθήκαμε μην τους χάσουμε, γιατί η ζωή είναι σημαντική.
‣ Τελικά, η πανδημία και η κοινωνική απόσταση μπορεί να είναι ρόδινη; Όχι, είναι απλά μια αφορμή για να δούμε κάποια πράγματα διαφορετικά. Ίσως για κάποιους αυτό το ΜΑΖΙ να μην ήταν ευχάριστο, να ήταν βίαιο και θλιβερό. Ίσως για κάποιους αυτές οι στιγμές να ήταν μοναχικές και στενάχωρες και να μην ήταν έτοιμοι να περάσουν τόσο χρόνο με τον εαυτό τους και με τόση μοναξιά.
Οι δοκιμασίες και οι αξίες
Όπως και να ’χει, αυτή η ξαφνική αλλαγή είχε κρυμμένα μηνύματα για όλους μας που ίσως ήμασταν ή δεν ήμασταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε. Το πένθος της απώλειας της παλιάς κανονικότητας μας έφερε αντιμέτωπους με το ποιοι πραγματικά είμαστε. Έτσι γίνεται με τις μεγάλες δοκιμασίες! Δοκιμάζεσαι και μένεις με τις «αξίες» σου να πολεμήσεις τις «μάχες». Αυτό μας ζητήθηκε κι αυτή τη φορά. Να διαπιστώσουμε από τι πραγματικά είμαστε φτιαγμένοι. Μείναμε κλεισμένοι μέσα μήνες και έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τους εαυτούς μας, να βρούμε τις αξίες μας και να τις χρησιμοποιήσουμε ως όχημα για να προχωρήσουμε, παρά τις δυσκολίες, σε ένα πιο αισιόδοξο αύριο.
Aυτή την περίοδο όλοι έχουμε δεχτεί ψυχολογική επιβάρυνση
Μέσα στην καραντίνα και την κοινωνική αποστασιοποίηση, όταν «καταρρέει» ο κόσμος γύρω μας, αυτό που μας κρατάει δυνατούς είναι οι αξίες μας. Και πάνω σε αυτές θα πρέπει να βασιστούμε. Είναι οι δυνάμεις μας ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω μας, γιατί πάνω σε αυτές θα πορευτούμε! Συνεχίζουμε, λοιπόν, πιο δυνατοί παρά ποτέ και δίνουμε χώρο τόσο στο συναίσθημα όσο και στη λογική. Αυτή η χρονιά ήταν χρονιά αφύπνισης. Θυμηθήκαμε τις αξίες μας. Επαναπροσδιορίσαμε τους εαυτούς μας. Περάσαμε και περνάμε πένθος, αλλά βγαίνουμε πιο δυνατοί από αυτό με μεγάλο μάθημα ζωής. Το μεγαλύτερο μάθημα από όλα που μας χάρισε αυτή η πανδημία είναι η ψυχολογική υπενθύμιση της ευγνωμοσύνης πως είμαστε ζωντανοί και πως το μεγαλύτερο δώρο της ζωής είναι να σου δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία που πρέπει να την αρπάζεις και να τη ζεις με όλη σου την καρδιά.
Διάβασε επίσης: Μήπως πάσχεις κι εσύ από “την κόπωση της πανδημίας”;
Διάβασε επίσης: Ψυχική υγεία: Πώς θα θωρακίσουμε τον εαυτό μας μέσα στην πανδημία του κορονοϊού