Μπορεί να μοιάζει με διακριτικότητα, με ευγένεια ή απλώς "να μην κάνεις φασαρία". Μπορεί να σε έχουν μάθει να το λες προσαρμοστικότητα. Όμως πίσω από όλα αυτά, μπορεί να κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ και λιγότερο αθώο: η ήσυχη εγκατάλειψη του ίδιου σου του εαυτού. Δεν κάνει θόρυβο. Αντίθετα, εκδηλώνεται μέσα από μικρές, καθημερινές παραχωρήσεις: ένα "ναι" που ήθελες να πεις "όχι", ένα "δεν πειράζει" που καταπίνεις αντί να εκφράσεις, μια ανάγκη σου που μένει τελευταία ή καθόλου.
Self-care: Τελικά βοηθά η αυτοφροντίδα ή μας εγκλωβίζει σε μια τοξική ρουτίνα;
Ο Δρ. Mark Travers, ψυχολόγος, μέσα από την ανάλυσή του στο Psychology Today, μάς προσκαλεί να δούμε καθαρά τι κρύβεται πίσω από τον μανδύα της συνεχούς προσφοράς. Γιατί πολλές φορές αυτό που μοιάζει με καλοσύνη, είναι στην ουσία μια μορφή αυτοεγκατάλειψης. Αν νιώθεις ότι έχεις απομακρυνθεί από τον εαυτό σου και ότι σε αγαπούν κυρίως όταν είσαι χρήσιμη ή βολική, τα δύο σημάδια που ακολουθούν ίσως φωτίσουν μερικά σημαντικά "γιατί" που δεν είχες σκεφτεί.
1. Νιώθεις ότι η αξία σου εξαρτάται από το πόσο σε χρειάζονται
Η φροντίδα προς τους άλλους είναι υπέροχο κομμάτι των ανθρώπινων σχέσεων. Αλλά τι γίνεται όταν γίνεται μόνιμος ρόλος; Όταν αρχίζεις να αισθάνεσαι χρήσιμη μόνο αν είσαι διαθέσιμη, βοηθητική ή "η ψυχή της παρέας"; Αυτό το μοτίβο δεν είναι πάντα συνειδητό. Μπορεί να προέρχεται από την πεποίθηση ότι η αγάπη πρέπει να "κερδίζεται" με πράξεις, προσφορά και αδιάκοπη διαθεσιμότητα. Όμως η αλήθεια είναι ότι αυτή η συνεχής υπερπροσπάθεια δεν είναι αγάπη, είναι φόβος. Και αργά ή γρήγορα φθείρει.
Μια μελέτη του 2022 παρουσίασε έναν νέο όρο: others - centeredness, μια υγιής στάση όπου αναγνωρίζεις τη σημασία των άλλων χωρίς να παραμελείς τον εαυτό σου. Αντίθετα, η ανεξέλεγκτη τάση για προσφορά χωρίς όρια, γνωστή ως unmitigated communion, σχετίστηκε με αρνητικά ψυχικά αποτελέσματα, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Κάνε την ερώτηση-κλειδί πριν πεις το επόμενο "ναι": "Θα έλεγα πάλι ναι αν ήξερα ότι η αξία μου δεν εξαρτάται από το να με χρειάζονται;". Οι άνθρωποι που σε αγαπούν πραγματικά θα συνεχίσουν να το κάνουν, ακόμα κι όταν δεν έχεις κάτι να προσφέρεις. Και αυτό είναι η αγάπη χωρίς όρους.
2. Μικραίνεις για να μην θεωρηθείς "πολύ"
Έχεις πιάσει τον εαυτό σου να λέει "ναι" σε καλέσματα που δεν θέλεις ή να συμφωνείς σε αποφάσεις που δεν σε εκφράζουν, απλώς για να "μην ταράξεις τα νερά"; Αν ναι, δεν είσαι η μόνη. Με τον καιρό, η συνεχής προσαρμογή μπορεί να σε κάνει να ξεχάσεις τη δική σου φωνή. Δεν είναι πως οι άλλοι δεν σε σέβονται – απλώς δεν έχουν συνηθίσει να σε ακούνε να μιλάς. Γιατί ποτέ δεν τους έμαθες πώς είναι να λες: "Εγώ διαφωνώ".
Μια μελέτη στο Basic and Applied Social Psychology απέδειξε ότι οι άνθρωποι αντιδρούν αρνητικά ακόμη και σε "εγωιστικές" συμπεριφορές που δεν τους επηρεάζουν προσωπικά. Δηλαδή, ακόμη κι αν το "όχι" σου δεν τους αφορά, θα το προσέξουν και μπορεί να τους ενοχλήσει. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι κάνεις κάτι λάθος. Σημαίνει απλώς ότι σπας έναν ρόλο που είχες μάθει να παίζεις για καιρό.
Αν θες να αλλάξεις αυτό το μοτίβο, δεν χρειάζεται σύγκρουση. Χρειάζεται συνέπεια.
Κάθε φορά που λες τη γνώμη σου, ακόμα και για το τι θα φάτε, χτίζεις μια σχέση εμπιστοσύνης με τον εαυτό σου.
Το σημαντικότερο δεν είναι τι λες, αλλά γιατί το λες
Η διαφορά ανάμεσα στην ευγένεια και την αυτοεγκατάλειψη είναι λεπτή, αλλά καθοριστική. Δεν είναι εγωιστικό να σέβεσαι τις ανάγκες σου. Είναι ζωτικής σημασίας. Μην φοβάσαι να σε φροντίσεις. Αν δεν το κάνεις εσύ, ποιος θα το κάνει;
Μήπως παραμελείς την ψυχική σου υγεία; 6 σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσεις