Από την Μαρία Κλάδη – Κοκκίνου, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Εργαστήριο Πειραματικής και Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς, Τμήμα Ψυχολογίας Πάντειο Πανεπιστήμιο, Συνεργάτη του Κέντρου Εικαστικής και Ψυχικής Επικοινωνίας "Συνώθηση".
Όταν χώρισες άκουγες με τις ώρες τραγούδια για ανεκπλήρωτους έρωτες. Όταν έχασες τη δουλειά σου πήρες μια κάμερα και άρχισες να φωτογραφίζεις στιγμιότυπα από την πόλη. Όταν ερωτεύτηκες βγήκες για ψώνια και αγόρασες εκείνο το υπέροχο φλοράλ φόρεμα. Και καλά έκανες. Διότι αυτό που έκανες ήταν μια μορφή εικαστικής θεραπείας. Σε βοήθησε να αυξήσεις την αυτοπεποίθησή σου, να εκφράσεις τα αρνητικά σου συναισθήματα, να διαχειριστείς τις αλλαγές στη ζωή σου και να αποκτήσεις αυτογνωσία. Δεν είναι περίεργο που η ψυχοθεραπεία τα τελευταία χρόνια επιστρατεύει την τέχνη για να έχει πιο σύντομα και πιο μόνιμα αποτελέσματα.
Πώς η τέχνη θεραπεύει και προστατεύει την ψυχική υγεία μας
Η θεραπεία η οποία βασίζεται στον λόγο πολλές φορές έρχεται αντιμέτωπη με αντιστάσεις τις οποίες η θεραπεία μέσω της τέχνης μπορεί να παρακάμψει. Φυσικά, βασική προϋπόθεση για να είναι αποτελεσματική η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι ο θεραπευόμενος να μην έχει καμιά εμπειρία στην τέχνη με την οποία θα εκφραστεί και να υπάρχει ένα πλαίσιο αποδοχής χωρίς όρους.
Η εικαστική θεραπεία γίνεται συνήθως ομαδικά. Αυτό βοηθάει τον θεραπευόμενο να μεταφέρει πιο εύκολα τις δεξιότητες που θα αποκτήσει, από τον "προστατευμένο" χώρο της θεραπείας στο κοινωνικό του περίγυρο. Η ψυχοθεραπεία δεν θεραπεύει. Το περιβάλλον είναι εκείνο που τελικά θα θεραπεύσει.
Η τέχνη βοηθάει στην αύξηση της δημιουργικής έκφρασης. Αυτό, όπως έχει αποδειχθεί, βοηθάει τα άτομα με διαταραχές οι οποίες χαρακτηρίζονται από στερεοτυπία όπως ο αυτισμός, η ηχολαλία, η επίμονη ενασχόληση με κάτι, η κατάθλιψη, οι φοβίες, η ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά.
Με την τέχνη εκφράζουμε έμμεσα τα αρνητικά μας συναισθήματα και έτσι μειώνεται η έντασή τους. Για αυτό ακριβώς το λόγο όταν είμαστε θλιμμένοι η χαρούμενη μουσική δεν μας ανακουφίζει. Προτιμάμε τη θλιμμένη μουσική.
Πολλά ψυχολογικά προβλήματα έχουν σχέση με την προσπάθειά μας να αποφύγουμε αποτυχίες και κινδύνους. Γενικά οι κοινωνικές δυσκολίες δεν είναι αναμενόμενες ενώ οι καλλιτεχνικές είναι. Οπότε ο θεραπευόμενος έχει περισσότερες πιθανότητες να συμμετέχει και να ρισκάρει μια αποτυχία σε ένα καλλιτεχνικό πλαίσιο.
Τέλος, η τέχνη είναι χαρά. Ακόμη και αν δεν έχουμε κάποιο σημαντικό πρόβλημα η εικαστική θεραπεία θα βελτιώσει τη ζωή μας σαν μια άσκηση ψυχής. Εξάλλου, δεν ζούμε μόνο για να αποφεύγουμε προβλήματα αλλά και για να επιδιώκουμε τη χαρά.
Διάβασε επίσης: Ψυχική υγεία και φαγητό: Τι είναι η συναισθηματική πείνα και πώς θα τη διαχειριστείς
Διάβασε επίσης: Σώμα και ψυχική υγεία: 3 στοιχεία για να έχεις ψυχοσωματική υγεία