Αυτήν την εποχή τα κρυώματα και οι αρρώστιες πάνε και έρχονται και αν είσαι από τους ανθρώπους που πάντοτε θα κολλήσουν κάτι, μάλλον αναρωτιέσαι γιατί σου συμβαίνει αυτό τόσο εύκολα και τόσο συχνά. Μεταξύ πολλών παραγόντων, η διατροφή, το άγχος και η έλλειψη ύπνου παίζουν μεγάλο ρόλο. Σε γενικές γραμμές, πάντως, το να αρρωσταίνεις συχνά οφείλεται πολλές φορές στο ανοσοποιητικό σου σύστημα, καθώς και σε άλλες καταστάσεις υγείας που το επηρεάζουν.
Αν και δεν μπορείς πάντα να αποτρέψεις μία ασθένεια, ίσως μπορέσεις να αλλάξεις τη διατροφή και τη ρουτίνα σου για να ενισχύσεις την υγεία σου. Για αυτό, πάμε να δούμε μαζί κάποιους πιθανούς λόγους που αρρωσταίνει κανείς συχνά και ορισμένες λύσεις για να νιώθεις καλύτερα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Healthline με την ιατρική έγκριση των Avi Varma (MD, MPH, AAHIVS, FAAFP) και Cynthia Taylor Chavoustie (MPAS, PA-C).
Διατροφή
Το σώμα σου δεν μπορεί να λειτουργεί σωστά αν δεν ακολουθείς μια ισορροπημένη διατροφή. Μια διατροφή που στερείται βασικών θρεπτικών συστατικών ή είναι πλούσια σε ζάχαρη και επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εντέρου και του ανοσοποιητικού, καθώς και να αυξήσει τον κίνδυνο διάφορων ασθενειών.
Η καλή διατροφή σημαίνει να λαμβάνεις τα θρεπτικά συστατικά, τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζεται το σώμα σου. Παρόλο που διαφορετικές ηλικιακές ομάδες έχουν διαφορετικές ανάγκες, ισχύουν γενικά οι εξής κανόνες:
- Κατανάλωσε μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών καθημερινά.
- Επίλεξε άπαχες πρωτεΐνες και πρόσθεσε φυτικές πρωτεΐνες στη διατροφή σου, όπως τόφου, φασόλια και ξηρούς καρπούς.
- Κατανάλωσε λιπαρά ψάρια όπως σολομό ή στρείδια για ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ή πάρε συμπληρώματα.
- Περιόρισε την καθημερινή πρόσληψη ζάχαρης και επεξεργασμένων δημητριακών.
- Περιόρισε την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων.
- Προτίμησε δημητριακά ολικής άλεσης.
- Προτίμησε τροφές που περιέχουν φυτικές ίνες και τροφές που περιέχουν καλά βακτήρια (προβιοτικά).
Έλλειψη βιταμίνης D
Αν αρρωσταίνεις συχνά, μπορεί να σε βοηθήσει η αύξηση της πρόσληψης βιταμίνης D. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2021, χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για ορισμένες ασθένειες, όπως λοιμώξεις του αναπνευστικού, γρίπη και COVID-19.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί, επίσης, να επηρεάσει την υγεία του ανοσοποιητικού και με άλλους τρόπους. Η ίδια μελέτη τη συνέδεσε με αυτοάνοσα νοσήματα και παρατήρησε ότι μπορεί να επιδεινώσει συμπτώματα σε παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Μπορείς να αυξήσεις τα επίπεδα βιταμίνης D με:
- Έκθεση στον ήλιο για 10–15 λεπτά καθημερινά
- Κατανάλωση τροφών με βιταμίνη D, όπως λιπαρά ψάρια, κρόκοι αυγών και μανιτάρια
- Λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D.
Αφυδάτωση
Κάθε ιστός και όργανο στο σώμα εξαρτάται από το νερό. Το νερό βοηθά στη μεταφορά θρεπτικών συστατικών στα κύτταρα και διατηρεί υγρές τις βλεννογόνες μεμβράνες, γεγονός που είναι σημαντικό για την πρόληψη ασθενειών.
Ακόμη και αν το σώμα αποτελείται κατά 60% από νερό, χάνεις υγρά με την ούρηση, την εφίδρωση, την αναπνοή και τις κενώσεις. Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν δεν αναπληρώνεις τα χαμένα υγρά.
Συμπτώματα ήπιας έως μέτριας αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:
- Γενικούς πόνους
- Κούραση
- Πονοκέφαλο
- Δυσκοιλιότητα
Η οξεία ή χρόνια αφυδάτωση μπορεί να είναι επικίνδυνη ή και απειλητική για τη ζωή. Συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Έντονη δίψα
- Βυθισμένα μάτια
- Πονοκέφαλο
- Χαμηλή πίεση
- Γρήγορο καρδιακό ρυθμό
- Σύγχυση ή λήθαργο
Η θεραπεία είναι απλή: πιες νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά σε ζεστές ή υγρές συνθήκες. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (όπως φρούτα και λαχανικά) βοηθούν επίσης στην ενυδάτωση.
Αν ενυδατώνεσαι σωστά, τα ούρα σου θα έχουν ανοιχτό κίτρινο ή σχεδόν διαυγές χρώμα.
Έλλειψη ύπνου
Όσοι δεν κοιμούνται αρκετά κάθε βράδυ είναι πιο πιθανό να αρρωστήσουν. Η στέρηση ύπνου μειώνει τη φυσική άμυνα του σώματος ενάντια σε λοιμώξεις και ιούς.
Η τακτική έλλειψη ύπνου (λιγότερο από 6 ώρες τη νύχτα) συνδέεται με:
- Μειωμένο προσδόκιμο ζωής
- Αυξημένο κίνδυνο για ιογενείς λοιμώξεις
- Μειωμένη ανταπόκριση του οργανισμού σε εμβόλια
Μακροχρόνια, η έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο για:
- Παχυσαρκία
- Καρδιακές παθήσεις
- Διαβήτη
Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου καθημερινά. Οι έφηβοι και τα παιδιά μπορεί να χρειάζονται έως και 10 ώρες.
Υγιεινή των χεριών
Τα χέρια σου έρχονται σε επαφή με πολλά μικρόβια καθημερινά. Μπορεί να κολλήσεις κάποια ασθένεια όταν αγγίξεις επιφάνειες με μικρόβια και μετά αγγίξεις το πρόσωπο ή το φαγητό σου.
Πλύνε τα χέρια σου με χλιαρό νερό και σαπούνι για 20 δευτερόλεπτα.
Όταν δεν υπάρχει νερό και σαπούνι, χρησιμοποίησε αντισηπτικό με τουλάχιστον 60% αλκοόλ.
Πώς να μειώσεις την εξάπλωση των ασθενειών;
Σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention), πρέπει να πλένεις τα χέρια σου:
- Πριν και μετά την προετοιμασία φαγητού
- Πριν το φαγητό
- Πριν και μετά τη φροντίδα άρρωστου ατόμου
- Πριν και μετά τη φροντίδα πληγής
- Μετά τη χρήση της τουαλέτας
- Μετά την αλλαγή πάνας
- Μετά από φτέρνισμα, βήχα ή φύσημα της μύτης
- Μετά την επαφή με κατοικίδια
- Μετά το πέταγμα σκουπιδιών
Ακόμη, καλό είναι να απολυμαίνεις επιφάνειες όπως πάγκους, πόμολα και ηλεκτρονικές συσκευές (κινητό, τάμπλετ, λάπτοπ), ειδικά όταν είσαι άρρωστη.
Στοματική υγεία
Τα δόντια είναι ένα "παράθυρο" της υγείας μας και το στόμα φιλοξενεί καλά και κακά βακτήρια.
Όταν είσαι υγιής, οι φυσικές άμυνες του σώματος και η καθημερινή στοματική φροντίδα (βούρτσισμα, νήμα) κρατούν τα βακτήρια υπό έλεγχο. Όμως, η υπερβολική ανάπτυξη επιβλαβών βακτηρίων μπορεί να προκαλέσει ασθένειες και φλεγμονές.
Η κακή στοματική υγεία συνδέεται με:
- Καρδιακή νόσο
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Πρόωρο τοκετό ή χαμηλό βάρος γέννησης
- Ενδοκαρδίτιδα (λοίμωξη της καρδιάς)
Βούρτσιζε τα δόντια και την γλώσσα σου και χρησιμοποίησε νήμα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, ειδικά μετά τα γεύματα. Επίσης, κάνε τακτικούς οδοντιατρικούς ελέγχους.
Ανοσοανεπάρκεια
Η ανοσοανεπάρκεια συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό δεν καταπολεμά τα αντιγόνα που είναι ουσίες όπως:
- Βακτήρια
- Τοξίνες
- Καρκινικά κύτταρα
- Ιοί
- Μύκητες
- Αλλεργιογόνα
- Ξένο αίμα ή ιστοί
Ο οργανισμός συνήθως καταπολεμά τα αντιγόνα με αντισώματα. Όταν το ανοσοποιητικό δεν τα παράγει σωστά, έχουμε ανοσοανεπάρκεια.
Μπορεί να είναι κληρονομική ή να προκύψει από:
- Κακή διατροφή
- Ορισμένα φάρμακα (π.χ. χημειοθεραπεία)
- Άλλες παθήσεις (π.χ. λευχαιμία, ηπατίτιδα)
- Ηλικία (με την πάροδο του χρόνου αποδυναμώνεται το ανοσοποιητικό)
Συζήτησέ το με τον γιατρό σου αν υποψιάζεσαι ότι έχεις κάτι τέτοιο.
Γενετική
Χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων (λευκοπενία) μπορεί να οδηγήσει σε πιο συχνές ασθένειες. Η λευκοπενία μπορεί να είναι κληρονομική ή να προκληθεί από άλλες ασθένειες.
Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι κρίσιμα για την καταπολέμηση λοιμώξεων.
Άγχος
Το άγχος είναι φυσικό και σε μικρές ποσότητες μπορεί να είναι ωφέλιμο. Όμως, το χρόνιο άγχος επηρεάζει αρνητικά:
- Την ανοσία
- Την επούλωση
- Τη συχνότητα και σοβαρότητα λοιμώξεων
- Υπάρχουσες παθήσεις
Μερικές τεχνικές διαχείρισης άγχους είναι οι εξής:
- Διάλειμμα από τον υπολογιστή
- Αποφυγή κινητού για ώρες στο σπίτι
- Χαλαρωτική μουσική
- Άσκηση
- Διαλογισμός ή άλλες μορφές χαλάρωσης
Αν δεν μπορείς να διαχειριστείς το άγχος μόνη σου, ζήτα βοήθεια από έναν ειδικό.
Παιδιά και μετάδοση μικροβίων
Τα παιδιά έχουν αυξημένη κοινωνική επαφή και επομένως εκτίθενται σε πολλά μικρόβια. Παίζουν, αγγίζουν επιφάνειες, βάζουν αντικείμενα στο στόμα τους.
Για αυτό, μάθε στο παιδί σου καλές συνήθειες υγιεινής, όπως:
- Συχνό πλύσιμο χεριών
- Καθημερινό μπάνιο
Και αν έχεις μικρά παιδιά στο σπίτι:
- Πλένε συχνά τα χέρια σου
- Καθάρισε επιφάνειες όταν κάποιος αρρωσταίνει
- Κράτα το παιδί στο σπίτι αν είναι άρρωστο
Συμπέρασμα
Αν αρρωσταίνεις συχνά, παρατήρησε προσεκτικά τις καθημερινές σου συνήθειες και το περιβάλλον σου και συζήτησε με τον γιατρό σου για τυχόν ανησυχίες σου. Ο γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να βρεις την αιτία και να προτείνει γενικότερα τρόπους για να βελτιώσεις την υγεία σου.
Διάβασε επίσης:
Τι να φας όταν νιώθεις άρρωστη και κουρασμένη
Τι μπορείς να κάνεις αν νιώθεις συνέχεια άρρωστη;
Το μόνο πράγμα που χρειάζεται να κάνεις εάν πιστεύεις ότι πρόκειται να αρρωστήσεις