iStock
Με τον επιπολασμό πλέον της παχυσαρκίας να αυξάνεται όλο και περισσότεροι είναι οι κλινικοί και μη που ανησυχούν για την ποιότητα ζωής των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα διαχείρισης βάρους. Αν και το υπερβάλλον σωματικό βάρος σχετίζεται με την αύξησης των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, η σφαίρα των επιπλοκών είναι πολύ μεγαλύτερη, επηρεάζοντας πολλές πτυχές της καθημερινότητας των ανθρώπων.
Ποια είναι τα προβλήματα που προκαλεί το υπερβάλλον βάρος;
1) Μυοσκελετικά Προβλήματα
Το υπερβάλλουν σωματικό βάρος σχετίζεται με μυοσκελετικά προβλήματα όπως είναι η οσφυαλγία, η ισχιαλγία, η οστεοαρθρίτιδα γονάτου καθώς και αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης αρθρίτιδας. Όλα τα παραπάνω μειώνουν την πρόσβαση στη φυσική δραστηριότητα εντείνοντας το φαύλο κύκλο της παχυσαρκίας.
2) Διαταραχές Ύπνου- Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας
Η υπνική άπνοια είναι μια σοβαρή, δυνητικά απειλητική για τη ζωή αναπνευστική διαταραχή. Χαρακτηρίζεται από σύντομες παύσεις της αναπνοής, κατά τη διάρκεια του ύπνου οι οποίες διαρκούν τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα και μπορεί να υπερβαίνουν το ένα λεπτό. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα, συχνότερα όμως στους άνδρες. Το σημαντικό στη συγκεκριμένη πάθηση είναι ότι το 85% των ασθενών που εμφανίζουν συμπτώματα υπνικής άπνοιας είναι παχύσαρκοι. Το σύνδρομο αυτό επιδεινώνει έντονα την ποιότητα ζωής καθώς η κακή ποιότητα ύπνου οδηγεί σε ημερήσια υπνηλία και αυτή με τη σειρά της σε αύξηση της όρεξης και μείωση της φυσικής δραστηριότητας. Τέλος, το σύνδρομο υπνικής άπνοιας συνδέεται με αντίσταση στην ινσουλίνη καθώς και με αντίσταση στη λεπτίνη (ορμόνη του λιπώδους ιστού με ανορεξιογόνο δράση) που προδιαθέτει σε φαύλο κύκλο αύξησης βάρους και επιδείνωσης του. Η πλέον ενδεδειγμένη θεραπεία για την άπνοια ύπνου είναι η απώλεια βάρους και η θεραπεία εκλογής είναι τα οδοντικά προθέματα και η χρήση συσκευών-μάσκας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
3) Παχυσαρκία και Ψυχική Υγεία
Στις μέρες μας, αυξάνονται συνεχώς οι επιστημονικές μελέτες που επισημαίνουν τη σχέση ανάμεσα στην παχυσαρκία και την ψυχική υγεία. Η σχέση είναι αμφίδρομη καθώς η παχυσαρκία μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για ψυχικές διαταραχές που βλάπτουν την ψυχική υγεία και αντιστρόφως, δηλαδή στο πόσο άτομα με ήδη υπάρχουσα επιβαρυμένη ψυχική υγεία είναι πιο επιρρεπή στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Οι αρνητικές συνέπειες της παχυσαρκίας στην ψυχική υγεία περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
- Κατάθλιψη
- Αυξημένο στρες και άγχος
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αρνητική εικόνα σώματος
- Διατροφικές διαταραχές
- Απομόνωση
Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και ψυχικής υγείας δεν αποτελεί έκπληξη καθώς η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η σωματική αδράνεια, οι μεταβολικές διαταραχές της παχυσαρκίας και το κοινωνικό αντίκτυπο που σχετίζεται με το υπερβάλλον βάρος συμβάλουν στην ανάπτυξη ψυχικών διαταραχών. Έρευνες υποστηρίζουν ότι ένα αυξημένο ποσοστό ατόμων που πάσχουν με κατάθλιψη είναι παχύσαρκοι αλλά και το αντίστροφο. Η σχέση αυτή φαίνεται να είναι πιο ισχυρή για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, ενδεχομένως λόγω των κοινωνικών στερεοτύπων και τη διαχρονική αξιολόγηση της γυναίκας με βάση την εμφάνιση της.
Φαρμακευτική αγωγή - GLP-1 αγωνιστές
Μέχρι πρότινος τα ενδεδειγμένα φάρμακα για την παχυσαρκία είχαν φτωχά αποτελέσματα με την επιστημονική κοινότητα να επιμένει κυρίως στην υγεινοδιαιτητική παρέμβαση καθώς και σε μεταβολικά χειρουργεία σε περιπτώσεις νοσογόνου παχυσαρκίας τα οποία βέβαια έφεραν και αρκετούς κινδύνους για τους ασθενείς τόσο κατά τη διάρκεια του χειρουργείου όσο και στη μετεγχειρητική φάση. Στις μέρες μας η φαρμακευτική θεραπεία έχει αλλάξει, με τα φάρμακα διαχείρισης τους σακχαρώδους διαβήτη να φέρνουν επανάσταση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Τα εν λόγω φάρμακα ονομάζονται GLP-1 ανάλογα και αγωνιστές και έχουν πλειοτροπική δράση σε διάφορα συστήματα του οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα πέρα από την γλυκοεξαρτώμενη έκκριση ινσουλίνης που βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, μειώνουν ακόμα την γαστρική κένωση και αυξάνουν τον κορεσμό που βοηθά τελικά και στην απώλεια σωματικού βάρους. Στην παρούσα φάση χορηγούνται ενέσιμα από τον ίδιο τον ασθενή καθημερινά ή εβδομαδιαία ανάλογα με το είδος του αγωνιστή. Οι κλινικές μελέτες για την παραπάνω αγωγή έχουν δείξει αρκετά υποσχόμενα αποτελέσματα με τα ποσοστά απώλειας βάρους να φτάνουν ακόμα και το 20% σε κλινικές μελέτες, ποσοστά που αγγίζουν τα αποτελέσματα βαριατρικών χειρουργείων. Η φαρμακοθεραπεία μπορεί να συνεισφέρει σε μία καλύτερη προσκόλληση στη διατροφή του ασθενούς, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής καθώς και να βελτιώσει προβλήματα σχετικά με την παχυσαρκία. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων πρέπει να ελέγχεται από την κλινική ομάδα και εάν η απώλεια βάρους δεν είναι η επιθυμητή (>3% σε διαβητικούς ασθενείς και >5% σε μη διαβητικούς ασθενείς σε διάρκεια 3 μηνών) τότε η αγωγή θα πρέπει να διακόπτεται. Συνεπώς η ιατρική παρακολούθηση είναι απαραίτητη καθόλη τη διάρκεια της θεραπείας.
Πόσο ασφαλής είναι τελικά η φαρμακευτική αγωγή;
Οι GLP-1 αγωνιστές αποτελούν ασφαλή φαρμακευτική αγωγή σύμφωνα με τις σύγχρονες κλινικές μελέτες, με τις ανεπιθύμητες ενέργειες να αφορούν κυρίως ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές (π.χ ναυτία) σε μία μερίδα ασθενών που λαμβάνει τη θεραπεία. Ωστόσο οι παρενέργειες αυτές είναι δοσοεξαρτώμενες και στις περισσότερες περιπτώσεις εκλείπουν με την πάροδο του χρόνου. Από την άλλη μεριά, να σημειώσουμε ότι παρέχουν και κλινικό όφελος όπως καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση˙ οι GLP-1 αγωνιστές μειώνουν το σάκχαρο του αίματος και βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μείωση της αρτηριακής πίεσης ανεξαρτήτου παρουσίας σακχαρώδους διαβήτη, μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και προσφέρουν γενικότερη καρδιοπροστατευτική δράση.
Ποιο είναι μέλλον της φαρμακοθεραπείας;
Αν και το μέλλον της παχυσαρκίας παραμένει δυσοίωνο με τα ποσοστά να αυξάνονται επικίνδυνα τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο το μέλλον της φαρμακοθεραπείας φαίνεται αισιόδοξο. Αναμένονται ασφαλέστερα και ισχυρότερα φάρμακα τα οποία θα βοηθήσουν μία μεγάλη μερίδα των ασθενών. Ωστόσο θα πρέπει να τονίσουμε ότι η φαρμακοθεραπεία δεν θα πρέπει να αποτελεί μονόδρομο ή πανάκεια καθώς αφορά συγκεκριμένη ομάδα ασθενών και χρήζει κριτήρια που θα πρέπει να αξιολογούνται από το θεράποντα ιατρό. Η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο "όπλο’’ τόσο με τη σωστή διατροφική εκπαίδευση όσο και με την ένταξη της φυσικής δραστηριότητας και αποτελεί χρέος όλων των κλινικών η έγκαιρη επαγρύπνηση και ενημέρωση όλων των ασθενών.
Ευχαριστούμε την Οδύσσεια Κωνστάντουρα, Ενδοκρινολόγο - Διαβητολόγο (www.odcmedclinic.gr)
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
