iStock
Από τον Ιωάννη Σύριο, Ογκολόγο Παθολόγο, Διευθυντή Β’ Κλινικής Παθολογικής Ογκολογίας, ΜΗΤΕΡΑ.
Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι από τους πιο ύπουλους γυναικολογικούς καρκίνους, που αν και δεν είναι τόσο συχνός εντούτοις είναι από τους πιο δύσκολους στη διάγνωση. Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 300.000 νέα περιστατικά παγκοσμίως, με τη διάγνωση να γίνεται κατά μέσο όρο στην ηλικία των 63 ετών. Στην Ελλάδα, εμφανίζεται σε περίπου 7–10 γυναίκες ανά 100.000 κάθε χρόνο. Το πρόβλημα είναι ότι στα πρώιμα στάδια δεν προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα, ενώ παράλληλα δεν υπάρχει αξιόπιστη μέθοδος ανίχνευσης με αποτέλεσμα οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται να βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Για τον λόγο αυτό κρίνεται σημαντική η σωστή ενημέρωση.
Συμπτώματα που αξίζει να προσέξεις
Ο καρκίνος των ωοθηκών συχνά μιμείται κάποιες καθημερινές ενοχλήσεις του πεπτικού ή του ουρογεννητικού. Αν νιώθεις κάποιο από τα παρακάτω για μέρες ή εβδομάδες, συμβουλεύσου τον γυναικολόγο σου:
- Επίμονο φούσκωμα ή βάρος στην κοιλιά
- Συχνοουρία ή πίεση στην κύστη
- Ενοχλήσεις στην πύελο
- Γρήγορος κορεσμός ή μειωμένη όρεξη
- Αλλαγές στην τουαλέτα (δυσκοιλιότητα ή διάρροια)
Παράγοντες κινδύνου
- Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με τα χρόνια λόγω της συσσώρευσης μεταλλάξεων
- Κληρονομικότητα: Μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1/BRCA2 αυξάνουν την πιθανότητα
- Ιστορικό καρκίνου στην οικογένεια ωοθηκών, μαστού, παγκρέατος, προστάτη
- Ορμονικοί παράγοντες: Πρώιμη εμμηναρχή, όψιμη εμμηνόπαυση, ενδομητρίωση
- Τρόπος ζωής: Παχυσαρκία, κάπνισμα
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών απαιτεί συνδυασμό εξετάσεων:
- Γυναικολογική εξέταση και ενδοκολπικός υπέρηχος
- Αιματολογικός δείκτης CA-125
- Αξονική ή μαγνητική τομογραφία
- PET-CT για μεταστάσεις
Ωστόσο η βιοψία μέσω λαπαροσκόπησης ή λαπαροτομίας ή καθοδηγούμενη με αξονικό τομογράφο αποτελεί τη μόνη επίσημη διάγνωση.
Σύγχρονες θεραπείες και εξατομίκευση
Η θεραπευτική προσέγγιση προσαρμόζεται στη μοριακή ταυτότητα κάθε γυναίκας. Περιλαμβάνει:
- Χειρουργείο με στόχο την πλήρη αφαίρεση της νόσου
- Χημειοθεραπεία με συνδυαστικά φάρμακα
- Στοχευμένες θεραπείες συντήρησης (PARP αναστολείς, Bevacizumab)
- Εξατομίκευση με γονιδιακό έλεγχο (BRCA, HRD)
- Νεότερα φάρμακα τύπου ADC (σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου)
Οι τελευταίες εξελίξεις που δίνουν ελπίδα
- Ανοσοθεραπεία για ειδικούς υποτύπους
- ADC φάρμακα που στοχεύουν επιλεκτικά καρκινικά κύτταρα επηρεάζοντας λιγότερο τους υγιείς ιστούς, γνωστά ως "Δούρειοι Ίπποι" (όπως το Μirvetuximab Soravtansine που δρα στον υποδοχέα άλφα του φολικού οξέος)
- Γενετικά καθοδηγούμενες θεραπείες με βάση τη "μοριακή ταυτότητα" του όγκου
Η ζωή συνεχίζεται – με υποστήριξη και φροντίδα
Η επιστήμη δίνει τη δυνατότητα για εξατομικευμένη αντιμετώπιση, με πραγματικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και στην επιβίωση. Αλλά δεν είναι μόνο η θεραπεία που κάνει τη διαφορά. Είναι και ό,τι χτίζεται γύρω από αυτό:
- Ψυχολογική στήριξη: Η ψυχή χρειάζεται χώρο για έκφραση, υποστήριξη, ανακούφιση. Για αυτό είναι απαραίτητες οι συζητήσεις με ειδικούς και ομάδες υποστήριξης
- Διατροφή και φροντίδα σώματος: Η ισορροπημένη δίαιτα και η επαρκής ενυδάτωση με καθοδήγηση από ειδικό διαιτολόγο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ολιστικής αντιμετώπισης.
- Φυσική δραστηριότητα: Ήπια άσκηση και φυσικοθεραπεία μπορεί να φέρουν μυϊκή δύναμη, ενέργεια και καλύτερη καθημερινότητα.
- Βέλτιστη υποστηρικτική αγωγή (best supportive care): Για τη διαχείριση πόνου, άγχους, αϋπνίας — σε όλα τα στάδια της διαδρομής.
Τι κρατάμε;
Ο καρκίνος των ωοθηκών μπορεί να παραμένει ύπουλη νόσος, όμως η σύγχρονη θεραπευτική στρατηγική από τη χειρουργική μέχρι τις στοχεύουσες μοριακές θεραπείες και τα συζευγμένα με χημειοθεραπεία αντισώματα, έχει οδηγήσει σε εξατομικευμένη αντιμετώπιση. H επαγρύπνηση για τα πρώιμα συμπτώματα και η ανοιχτή επικοινωνία με γιατρούς είναι η δική σου "πρώτη γραμμή άμυνας”.
Η γνώση είναι δύναμη αλλά και η αρχή της προστασίας. Μην αγνοείς αλλαγές στο σώμα σου. Μίλησε με τον γιατρό σου, κάνε προληπτικό γονιδιακό έλεγχο αν έχεις οικογενειακό ιστορικό, και μη φοβηθείς να ρωτήσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και η εξατομικευμένη φροντίδα σώζουν ζωές. Αν έχεις διαγνωστεί, ζήτα να μάθεις τις εξατομικευμένες επιλογές σου.
Ο καρκίνος των ωοθηκών δεν πρέπει να σε βρει απροετοίμαστη — και σήμερα, δεν είσαι μόνη.
Ιωάννης Σύριος, Ογκολόγος Παθολόγος
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
