puhhha
Στη σύγχρονη ιατρική είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι οι ιοί με συγκεκριμένες λειτουργίες και χαρακτηριστικά, παραμένουν στον οργανισμό μερικές φορές σε λανθάνουσα κατάσταση (φορεία) και ενεργοποιούνται όταν πέσει η δραστικότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Ένας τέτοιος ιός είναι και ο HPV (HUMAN PAPILLOMA VIRUS) ή αλλιώς ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων. Ο ιός αυτός προκαλεί τα οξυτενή κονδυλώματα (Genital warts) που όλοι γνωρίζουμε.
Ο HPV και οι πιθανές επιπτώσεις του στον οργανισμό
Πρόκειται για μία πάθηση υψηλής μεταδοτικότητας, ουσιαστικά για μία νόσο σεξουαλικά μεταδιδόμενη , η οποία προσβάλει κυρίως τη δερματική περιοχή γύρω από τα γεννητικά όργανα, αλλοιώνοντας τους βλεννογόνους.
Εκτός όμως από τα κονδυλώματα, ο ιός μπορεί να προκαλέσει τη λεγόμενη δυσπλασία τραχήλου. Στην περίπτωση αυτή προσβάλλονται τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας.
Ο ιός επηρεάζει άνδρες και γυναίκες κυρίως της αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά δεν αποκλείονται και οι ωριμότερης ή βρεφικής ηλικίας, αφού μπορεί να μεταδοθούν-δυστυχώς- κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού από την μητέρα στο νεογνό.
Μορφή και κλασικά συμπτώματα του HPV
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει κανείς παρατηρώντας τα κονδυλώματα είναι πως θυμίζουν σπίλους σε μορφή κουνουπιδιού. Η γυναίκα τα εμφανίζει στα μικρά ή μεγάλα χείλη του αιδοίου, στον κόλπο, στην κλειτορίδα και την γύρω περιοχή του πρωκτού.
Ο χρόνος επώασης, δηλαδή το διάστημα κατά το οποίο ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό μέχρι να εκδηλωθεί, διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, όσον αφορά στην συμπτωματολογία αυτή λίγο ως πολύ παρουσιάζει τα εξής :
- Έντονο ή ήπιο κνησμό στην περιοχή προσβολής
- Τραχηλική ή κολπική αιμορραγία
-Πολλές κολπικές εκκρίσεις
-Μειωμένη διάθεση έως και κατάθλιψη, σε κείνους που εμφανίζουν κονδυλώματα στον πρωκτό
Στη δυσπλασία τραχήλου δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα, εκτός κι αν η νόσος είναι προχωρημένη, οπότε κατά κύριο λόγο γίνεται αντιληπτή με το τεστ Παπανικολάου.
Πώς μεταδίδεται ο HPV
Η μετάδοση είναι ευκολότερη από ό,τι νομίζετε, καθώς κάθε ενεργά σεξουαλική γυναίκα είναι στατιστικά πιθανό να προσβληθεί από τον ιό σε ποσοστό 80%, αναπτύσσοντας λοίμωξη που προήλθε από τα 300+ περίπου στελέχη του ιού HPV.
Άρα η μετάδοση είναι πιθανή:
1. Με δερματική επαφή των γεννητικών οργάνων, ακόμα και με τη χρήση προφυλακτικού
2. Από την εισχώρηση, χωρίς προφυλακτικό
3. Από την πρωκτική επαφή
4. Από την στοματική επαφή
5. Από ερωτικά βοηθήματα
6. Από τη μητέρα στο παιδί, κατά την διάρκεια του τοκετού
Κονδυλώματα και καρκίνος– δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας
Ο ιός HPV έχει πιστοποιηθεί ως τον πρώτο ιό που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στον άνθρωπο, αφού προκαλεί μεταλλάξεις στα κύτταρα και παράλληλα αδρανοποιεί τους ογκοπροστατευτικούς μηχανισμούς, τους οποίους διαθέτει κάθε γυναίκα και άνδρας, προκειμένου να προστατευτεί από τις λοιμώξεις.
Στο μεγαλύτερο ποσοστό (90%) η δυσπλασία του τραχήλου προέρχεται από το πλακώδες επιθήλιο, το 7% από το κυλινδρικό επιθήλιο και το υπόλοιπο 3% από μικτές μορφές.
Είναι γεγονός ότι στο σύνολο των δυσπλασιών και του καρκίνου της μήτρας (και σε ποσοστό άνω του 93%) αποδείχθηκε η ύπαρξη στελεχών του ιού H.P.V.
Η προσβολή των κυττάρων του τραχηλικού επιθηλίου από ένα στέλεχος του ιού H.P.V. δημιουργεί μετάλλαξη του φυσιολογικού κυττάρου σε δυσπλαστικό, με αποτέλεσμα τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό αυτού και την κακοήθη εξέλιξη του ιστού, ο οποίος μετά τη μόλυνση παρουσιάζει χαρακτηριστικές ανώμαλες αναδιπλώσεις της μεμβράνης του.
Ανάλογα με την βαρύτητα, η δυσπλασία χωρίζεται σε 3 κατηγορίες : CIN I, CIN II, CIN III. Η CIN III είναι προκαρκινική κατάσταση.
Οι δυσπλασίες δεν δίδουν συμπτώματα, παρά μόνο στη βαρεία μορφή τους ή στην κακοήθεια, όπου πιθανόν η γυναίκα να αναφέρει υγρά ή αίμα μετά τη σεξουαλική επαφή. Μακροσκοπικά ο τράχηλος μπορεί να παρουσιάζεται φυσιολογικός ή να εμφανίζει ερυθρότητα, διάβρωση ή εστίες λευκοπλακίας.
Γενικά η πιθανότητα καρκίνου από κονδυλώματα είναι πολύ χαμηλή. Το ίδιο συμβαίνει και για την δυσπλασία του τραχήλου τις μήτρας, μόνο που για να ισχύει αυτό πρέπει η γυναίκα να εξετάζεται τακτικά, κάνοντας απαραιτήτως το τεστ Παπανικολάου.
Θεραπευτική προσέγγιση - καταπολέμηση κονδυλωμάτων
Οι θεραπείες που καταπολεμούν και εξαρθρώνουν τα κονδυλώματα, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, από τις οποίες ο γιατρός είναι αυτός που επιλέγει σε ποια ανταποκρίνεται η κάθε ασθενής.
Μη επεμβατική θεραπεία: Πρωταρχικά, η θεραπεία στο σπίτι αποκλείεται από την πληθυσμιακή ομάδα των γυναικών σε ενδιαφέρουσα, καθώς η ίδια η κατάσταση απαιτεί διαφορετική προσέγγιση. Σε αυτήν την κατηγορία, συνήθως ανήκουν άτομα τα οποία έχουν εμφανίσει τον ιό στην ήπια μορφή του. Η αγωγή περιλαμβάνει κρέμες και αλοιφές που περιέχουν τις κατάλληλες ουσίες για την εξάλειψη των κονδυλωμάτων.
Τα μειονεκτήματα που μπορεί να παρουσιαστούν σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως έχουν να κάνουν με υποτροπές, οι οποίες παρουσιάζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ολοκλήρωση της θεραπείας. Επίσης, υπάρχει περίπτωση η γυναίκα να μην εφαρμόσει σωστά την θεραπεία και να προκαλέσει ερεθισμούς και στις γύρω υγιείς δερματικές περιοχές.
Επεμβατικές θεραπείες: Ουσιαστικά χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, που αποτελούν και τις πιο σύγχρονες και ασφαλείς.
Η κρυοπηξία είναι η πρώτη θεραπεία, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πενήντα χρόνια περίπου. Μέσω της ψύξης των κονδυλωμάτων, μπορεί να τα νεκρώσει και να τα εξοντώσει. Ενδείκνυται για μικρά και πολλά κονδυλώματα.
Η ηλεκτροκαυτηρίαση ή διαθερμοπηξία είναι μία ακόμα μέθοδος, που επιχειρεί με ραδιοκύματα να αντιμετωπίσει τα κονδυλώματα. Πρόκειται για μια μέθοδο ιδιαίτερα αποτελεσματική.
Η θεραπεία Laser CO2 είναι η πιο σύγχρονη και διαδεδομένη μέθοδος, που χρησιμοποιείται και προτείνεται από τους περισσότερους γυναικολόγους. Το συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις άλλες δύο μικροεπεμβατικές μεθόδους, είναι η πλήρη εξάλειψη των κονδυλωμάτων αφενός και αφετέρου η επιλεκτική δράση του laser, η οποία επηρεάζει μόνο την πάσχουσα περιοχή και όχι τις γύρω υγιείς δερματικές περιοχές.
Τέλος, η γυναίκα μπορεί να είναι σίγουρη για ένα άψογο αισθητικό αποτέλεσμα.
Θεραπευτική προσέγγιση – δυσπλασία τραχήλου μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου αποτελεί μια ιάσιμη μορφή καρκίνου, με χρόνια εξέλιξη και δυνατότητα πρώιμης διάγνωσης και άρα αντιμετώπισης. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, προκαλείται από λοίμωξη με ιούς HPV.
Η προκαλούμενη από τη λοίμωξη ενδοεπιθηλιακή τραχηλική δυσπλασία διακρίνεται - όπως σημειώσαμε πιο πιάνω- σε τρεις βαθμούς : CIN I, II, III όπου στην συνέχεια μπορεί να μετατραπεί σε καρκίνο. Οι βελτιώσεις στην πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου είναι εμφανείς βάσει των εξελίξεων στην εφαρμοζόμενη ιατρική πρακτική και συνεχιζόμενη έρευνα.
Αφαιρετικές μέθοδοι θεραπείας
Στην κωνοειδή εκτομή με νυστέρι, η εκτομή του πάσχοντος ιστού γίνεται με χειρουργικό νυστέρι και το παρασκεύασμα έχει σχήμα κώνου. Η μέθοδος μπορεί να συνδυάζεται με τοποθέτηση ραφών στον τράχηλο με διάφορες τεχνικές και μπορεί να ποικίλλει η ποσότητα του αφαιρούμενου τραχηλικού ιστού (μίνι κωνοειδής).
Αντίθετα, στην ηλεκτροχειρουργική εκτομή με βρόχο (ή LOOP) χρησιμοποιείται αγκύλη διαθερμίας, τροφοδοτούμενη με ρεύμα σχεδιασμένο να επιτυγχάνει τομή και πήξη ταυτοχρόνως, προς αφαίρεση της ζώνης μετάπτωσης.
Η ηλεκτροχειρουργική εκτομή με βελόνη (ή NETZ ή SWETZ), αποτελεί άλλη μια ηλεκτροχειρουργική μέθοδο, όπου η εκτομή της ζώνης μετάπτωσης γίνεται με χρήση ευθείας βελόνης διαθερμίας. Κωνοειδής εκτομή μπορεί επίσης να διενεργηθεί με Laser, συνηθέστερα χρησιμοποιείται Laser CO2.
Καταστρεπτικές μέθοδοι θεραπείας
Στην κρυοθεραπεία ή κρυοκαυτηρίαση (cryotherapy or cryocautery) χρησιμοποιείται μια κεφαλή που εφαρμόζεται απευθείας στον ιστό που πρόκειται να καταστραφεί δια ψύξης, με χρήση CO2 ή NO. Η χρήση της μεθόδου δεν συνιστάται σε μεγάλες βλάβες που καταλαμβάνουν περισσότερο από 75% του εξωτραχήλου, επεκτείνονται στο κολπικό τοίχωμα ή επεκτείνονται περισσότερο από 2mm από την κεφαλή κρυοθεραπείας, και το ίδιο ισχύει και για την θερμοπηξία.
Στην περίπτωση της θερμοπηξίας (thermocoagulation) χρησιμοποιείται μια κεφαλή παρόμοια με της κρυοθεραπείας, αλλά η καταστροφή του ιστού γίνεται με θέρμανση στους 100°C. Η μέθοδος εξάχνωσης με Laser απαιτεί χρήση Laser CO2 υψηλής ισχύος. Το βάθος καταστροφής ελέγχεται με βάση τη διάρκεια έκθεσης στη δέσμη του Laser, ενώ με αποεστίαση αυτής επιτυγχάνεται αιμόσταση.
Στην περίπτωση ριζικής διαθερμίας (ή ηλεκτροπηξίας), χρησιμοποιείται ευθεία βελόνη ηλεκτροδιαθερμίας που αποσκοπεί στην καταστροφή του ιστού σε βάθος περίπου 1cm. Τέλος, στην ηλεκτροκαυτηρίαση (ή διαθερμοπηξία), εφαρμόζεται θερμική καταστροφή του τραχηλικού επιθηλίου σε βάθος 2-3mm .
Θα έχω κονδυλώματα για όλη μου τη ζωή;
Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο εκάστοτε οργανισμός, μπορεί να καταστείλει την φλεγμονή, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα «νικήσει» το ιό γρήγορα και εύκολα. Ακόμα και αν η φλεγμονή υποκύψει, ο ιός παραμένει προσκολλημένος στα κύτταρα της βασικής μεμβράνης. Αυτό σημαίνει ότι οι ευπαθείς ομάδες με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, μπορούν να επανεμφανίσουν τα κονδυλώματα.
Πώς μπορώ να προφυλαχθώ;
Όπως είναι ευρέως γνωστό, η πρόληψη είναι το πρώτο και βασικότερο βήμα για την καταπολέμηση των παθολογικών καταστάσεων, γι’ αυτό είναι απαραίτητες όλες οι εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Στις γυναίκες κρίνεται απαραίτητο το τεστ ΠΑΠ. Όμως από τον Ιούνιο του 2006 έχει κατασκευαστεί εμβόλιο, το οποίο προφυλάσσει από τη μόλυνση πολλών τύπων HPV. Τα αποτελέσματα του εμβολιασμού για κορίτσια ηλικίας 9-26 ετών, μπορούμε να πούμε πως προσδιορίζονται 100% επιτυχημένα
Ποιος είναι ο ρόλος του γυναικολόγου;
Ο γυναικολόγος είναι αυτός που μπορεί να δώσει μία ολοκληρωμένη λύση και θεραπεία στην ασθενή, καθώς επιλέγοντας τον σωστό τρόπο αντιμετώπισης και προσέγγισης του ζητήματος, γίνεται καταλύτης μεταξύ ασθενούς και κατάλληλης θεραπείας.
Επομένως είναι πολύ σημαντικό να έχετε καλλιεργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το γιατρό σας, εκείνος να γνωρίζει επακριβώς το ιστορικό σας και να κάνετε τακτικά τις εξετάσεις σας δρώντας προληπτικά, όπως αυτές σας υποδεικνύονται.
Και να θυμάστε, εξελίξεις ολοένα και παρουσιάζονται νέες στο ιατρικό προσκήνιο, ο γιατρός σας που παρακολουθεί και εξελίσσει την κατάρτιση και επιστήμη του, είναι ο μόνος που μπορεί να σας συμβουλεύσει, να σας καθοδηγήσει και να σας ενημερώσει σωστά σε κάθε περίσταση. Απλά εμπιστευτείτε τον.
Γράφει ο Γυναικολόγος - Μαιευτήρας Καπελής Σπυρίδων (kyisis.gr)
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
