Istock
Πριν μερικά χρόνια πραγματοποιήθηκε ένα περίεργο πάρτι γνωριμιών, το "πάρτι φερομόνης", όπου δεκάδες άνθρωποι καλούνταν να μυρίσουν ο ένας το μπλουζάκι του άλλου. Πώς γινόταν αυτό; Μέσα από πολλές αριθμημένες τσάντες που περιείχαν το φορεμένο μπλουζάκι κάποιου, επέλεγε κάποιος εάν του άρεσε η μυρωδιά ή όχι. Αν το έβρισκε ελκυστικό αυτό που μύριζε, τότε έκλεινε ένα ραντεβού με τον ιδιοκτήτη του.
Από τότε τα "πάρτι φερομόνης" είχαν μεγάλη απήχηση και υιοθετήθηκαν σε Αγγλία και Λος Άντζελες. Οι φερομόνες ήταν το νέο trend της επιστήμης, και μετέπειτα μπήκαν ως παράγοντας στην ερωτική μας ζωή.
Οι βασικές φερομόνες
Η ιδέα ότι οι ανθρώπινες φερομόνες επηρεάζουν τις πιθανότητές για σεξ και έρωτα διαποτίζει μέχρι και σήμερα την ποπ κουλτούρα. Μερικοί άνθρωποι είναι ακόμη και πρόθυμοι να αγοράσουν αρώματα ή "φίλτρα αγάπης". Η ανδροστενόνη, η ανδροστενόλη και η ανδροστερόνη είναι οι τρεις τύποι αρσενικών φερομονών. 'Ολες οι ανδρικές κολόνιες, σπρέι και αρώματα βασίζονται σ’ αυτούς τους τρεις συνδυασμούς και οι πωλητές τους ισχυρίζονται ότι αυξάνει τη λίμπιντο των γυναικών ενώ ταυτόχρονα κάνει τους άνδρες πιο ελκυστικούς. Άλλες φαινομενικά φερομόνες πωλούνται ως ενισχυτικά αρρενωπότητας και χημικά ανακούφισης κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής οικειότητας.
Διαβάστε επίσης: Υπάρχει έρωτας με την πρώτη ματιά; Ποιοι είναι οι μύθοι και ποιες οι αλήθειες;
Τι είναι οι φερομόνες και όντως τις έχουμε;
Ο όρος φερομόνη επινοήθηκε το 1959, από τον Peter Karlson και τον Martin Luscher, δύο ερευνητές από το Ινστιτούτο Βιοχημείας Max Planck στο Μόναχο της Γερμανίας. Την ίδια χρονιά ανακαλύφθηκε η πρώτη φερομόνη στα ζώα, από θηλυκούς σκώρους μεταξοσκώληκα (Bombyx mori). Το μόριο της φερομόνης Bombykol προσελκύει την προσοχή των αρσενικών από χιλιόμετρα μακριά και αποτελεί ένα αερομεταφερόμενο αφροδισιακό. Αυτή η ανακάλυψη προκάλεσε έξαψη στην επιστημονική κοινότητα, η οποία ήθελε να μάθει αν κάτι τέτοιο υπάρχει και στους ανθρώπους.
Έτσι από το 1971 οι φερομόνες άρχισαν να αφορούν και το ανθρώπινο είδος. Ξεκίνησε με ένα εύρημα που έχει γίνει πλέον κοινός τόπος: όταν οι γυναίκες βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, οι εμμηνορροϊκοί κύκλοι τους συγκλίνουν, όπως ο συγχρονισμός των ρολογιών του σώματος. Η ιδέα υποστηρίχθηκε από μια διάσημη μελέτη της Martha McClintock, τότε φοιτήτριας στο Wellesley College στη Μασαχουσέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Έκτοτε, αυτή η μελέτη έχει χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη για την ύπαρξη ανθρώπινων φερομονών.
Η ανακάλυψη αυτή έφερε μια σειρά πολλών πραγμάτων, δηλώνοντας ότι δεν θα αργούσε να ανακαλυφθεί και η πρώτη ανθρώπινη φερομόνη. Όντως, την ίδια χρονιά, στο New Scientist, ανακοινώθηκε ότι βρέθηκαν τουλάχιστον δύο φερομόνες στην ανθρώπινη αναπνοή και τον ιδρώτα. Το πρώτο παράδειγμα ήταν η μυρωδιά σκόρδου στην αναπνοή των γυναικών, η οποία προσέλκυε τους άντρες (χωρίς, όμως, αυτές να έχουν καταναλώσει σκόρδο), ενώ το δεύτερο παράδειγμα ήταν η μυρωδιά του φόβου, η οποία είναι διακριτή στα σκυλιά. Πατώντας στα ίχνη των ανθρώπινων φερομονών φτάσαμε στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι το 1991.
Νωρίτερα εκείνο το έτος, η Linda Buck και ο Richard Axel, δύο βιοχημικοί από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, είχαν ανακαλύψει μια οικογένεια οσφρητικών υποδοχέων σε ποντίκια. Μέσα στη μύτη ενός θηλαστικού, κάθε υποδοχέας συνδέεται με ένα συγκεκριμένο αρωματικό, εκκινώντας έναν καταρράκτη σημάτων κατά μήκος των νευρώνων στον εγκέφαλο. Όπως ένας οσφρητικός γραμμωτός κώδικας, οι διαφορετικές αναλογίες και ποσότητες μεταφράζονται σε διαφορετικές μυρωδιές. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που μπόρεσε η επιστήμη να καταλάβει πώς μυρίζουμε. Το 2004, οι δύο ερευνητές τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ για το έργο τους.
Οι σεξουαλικές φερομόνες μπήκαν στο παιχνίδι
Κάποιοι ψυχίατροι από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα ισχυρίστηκαν ότι βρήκαν δύο φερομόνες σε ανθρώπους.
Σε 49 εθελοντές, οι "υποτιθέμενες ανθρώπινες φερομόνες" τους φέρεται ότι αύξησαν την ηλεκτρική δραστηριότητα μεταξύ του ρινοϋνικού οργάνου (vomeronasal organ ή VNO, ενός επικουρικού οσφρητικού συστήματος) και του εγκεφάλου. Σε ποντίκια και πολλά άλλα θηλαστικά, το VNO, ή "δευτερεύουσα μύτη", ανιχνεύει ένα κοκτέιλ χημικών ανεξάρτητα από το πρωτεύον οσφρητικό σύστημα.
Η επικεφαλής του τμήματος Συμπεριφοράς και Εξέλιξης Θηλαστικών, Τζέιν Χερστ, μπήκε στο παιχνίδι, καθώς μελέτησε την επικοινωνία των μυρωδιών μεταξύ των θηλαστικών. Πιο συγκεκριμένα, το 2010 ανακάλυψε τη νταρσίνη, μια μοναδική πρωτεΐνη που βρίσκεται στα ούρα αρσενικών ποντικών, η οποία πρωτεΐνη όχι μόνο προσελκύει την προσοχή των θηλυκών, αλλά λειτουργεί και ως προτροπή μνήμης, επιτρέποντας στο θηλυκό να θυμάται τη χαρακτηριστική οσμή του αρσενικού και πού το συνάντησε.
Τι γίνεται με τις ανθρώπινες φερομόνες, υπάρχουν τελικά;
Στους ανθρώπους είναι σχεδόν αδύνατο να απομονωθεί μια φερομόνη για να μελετηθεί. Αυτό ίσως να μην ισχύει για τα νεογέννητα. Το 2009, μελέτη άφησε να εννοηθεί το εξής: όταν ένα μωρό θηλάζει, οι ωοθηλαίοι αδένες που περιβάλλουν τη θηλή διογκώνονται και εκκρίνουν ένα βοηθητικό υγρό στο γάλα. Όταν τοποθετίται κάτω από τη μύτη του μωρού, ακολουθεί μια στερεότυπη συμπεριφορά. Ανοίγει το στόμα του, βγάζει τη γλώσσα τους και αρχίζει η θηλαστική κίνηση, ώστε να τραφεί το μωρό. Όμως οι εκκρίσεις που λαμβάνονται από μητέρες που δεν έχουν καμία συγγένεια με το μωρό, μπορεί να προκαλούν την ίδια ανταπόκριση στον θηλασμό, εξαλείφοντας την πιθανότητα το μωρό να είχε συνηθίσει τις χαρακτηριστικές μυρωδιές της μητέρας του.
Αυτή η απόκριση ίσως να είναι το έναυσμα και η ευκαιρία για να βρεθεί η πρώτη ανθρώπινη φερομόνη. Εάν απομονωθεί και συντεθεί στο εργαστήριο, θα μπορούσε να βοηθήσει τα μωρά να θηλάσουν, κάτι που αποτελεί μια σημαντική αιτία βρεφικής θνησιμότητας σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Στη Γκάνα, για παράδειγμα, μια μόλις μία ώρα καθυστέρηση στο θηλασμό μετά τη γέννηση αντιπροσωπεύει περίπου το 22% της βρεφικής θνησιμότητας.
Θα βοηθούσε επίσης την έρευνα για τις φερομόνες στο σύνολό της. "Αν μπορέσουμε να βρούμε τη φερομόνη του μαστού, θα αναζητούσαμε τις φερομόνες που μπορεί να λειτουργήσουν στην ενήλικη ζωή", λένε οι ερευνητές. "Αλλά προς το παρόν το συμπέρασμα μπορεί να είναι ότι δεν έχουμε φερομόνες. Εξακολουθεί να ισχύει ότι δεν έχουν εντοπιστεί μόρια".
Προς το παρόν, το μόνο που μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι ότι οι άνθρωποι μυρίζουν. Αλλά οι μυρωδιές μπορούν να προκαλέσουν έλξη, ειδικά αν είναι γνωστές, όμως δεν συμβαίνει τελικά το ίδιο με τις φερομόνες.
Διάβασε επίσης: 30 λόγοι υγείας για να κάνουμε συχνότερα σεξ
Με πληροφορίες από το BBC/Future
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
