istock
Από την εποχή του Ευριπίδη που ανέφερε ότι ο "Ο έρωτας είναι δυνατός όπως ο θάνατος" μέχρι την εποχή του λαϊκού τροβαδούρου "Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα", τα ερωτικά εγκλήματα έχουν τον ίδιο παρονομαστή: την εξαφάνιση του ερωτικού συντρόφου ή του αντίζηλου.
Οι αιτίες είναι πολλές, όπως το πληγωμένο φιλότιμο, ο εγωισμός, η παθολογική έμμονη ιδέα και ζήλια, το αίσθημα αδικίας και απόρριψης, το ασίγαστο ερωτικό πάθος. Το αποτέλεσμα όμως είναι πάντα το ίδιο: παρορμητικό, εκτονωτικό, απελευθερωτικό και συχνά τιμωρητικό ερωτικό έγκλημα για τον δράστη. Μέσα σε κάθε φόνο κρύβονται πολλοί μικρότεροι θάνατοι, σε συμβολικό τουλάχιστον επίπεδο.
Διάβασε ακόμη: Gaslighting: Μια ύπουλη μορφή χειραγώγησης
Ανθρωποκτονία ή γυναικοκτονία; Τι δείχνουν οι έρευνες
Η γυναικοκτονία, η δολοφονία γυναικών λόγω του φύλου τους, αποτελεί μια ζοφερή πραγματικότητα σε πολλές κοινωνίες. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός γυναικών που χάνουν τη ζωή τους από τα χέρια του συντρόφου ή του πρώην συντρόφου τους αυξάνεται σταθερά.
Το 2022, περίπου 48.800 γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο δολοφονήθηκαν από άτομα του στενού του περιβάλλοντος, τους συντρόφους τους ή άλλα μέλη της οικογένειάς τους (συμπεριλαμβανομένων πατέρων, μητέρων, θείων και αδελφών).
Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, περισσότερες από 133 γυναίκες ή κορίτσια σκοτώνονται κάθε μέρα από κάποιον στην οικογένειά τους. Οι νυν και οι πρώην σύντροφοι είναι οι πιο πιθανοί δράστες, αντιπροσωπεύοντας κατά μέσο όρο το 55% όλων των γυναικοκτονιών που σχετίζονται με οικείο πρόσωπο, σύντροφο και οικογένεια (πληροφορίες: www.unwoman.org). Από τις 87.000 δολοφονίες γυναικών το 2017, το 58% διαπράχθηκε από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους.
Σύμφωνα με έκθεση του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικού Ρεπορτάζ, η Ελλάδα κατέγραψε την υψηλότερη ετήσια αύξηση σε γυναικοκτονίες μεταξύ 20 ευρωπαϊκών χωρών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με αύξηση 187,5% μέσα σε ένα μόνο έτος, από το 2020 έως το 2021!
Τι οδηγεί έναν άντρα σε ερωτικό έγκλημα;
1. Το ασίγαστο ερωτικό πάθος
Η Βασιλική Θεολόγη, Διδάκτωρ Εγκληματολογίας της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, πρώην νομική σύμβουλος στο Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Κομοτηνής αναφέρει στο shape.gr: "Το κίνητρο των δραστών είναι συνήθως η ζήλια που ανατροφοδοτεί το ερωτικό πάθος. Ανεξάρτητα από τα προβλήματα εξάρτησης ή αλκοόλ, οι δράστες ζηλεύουν παράφορα τα θύματα γι' αυτό καταλήγουν να σκοτώσουν τις συζύγους ή τις συντρόφους.
Η αρρωστημένη παρακολούθηση και η σχολαστική δυνάστευση της καθημερινότητας της γυναίκας είναι παρούσα διαρκής και ασφυκτική. Τα συναισθήματα των δραστών είναι τόσο έντονα που δεν τους ενδιαφέρει ο αντίκτυπος των πράξεών τους για την οικογένεια και για τους ίδιους (φυλακή).
Η τέλεση του εγκλήματος, το οποίο έχουν ήδη προαποφασίσει -όπως αποδεικνύεται από την πληθώρα των πρόσφατων περιστατικών- φαίνεται να επιβεβαιώνει την υπεροχή τους (ανδρική υπεροχή) έναντι του θύματος και να τους προσφέρει ψυχική ικανοποίηση."
2. Ο έλεγχος και η αντρική κυριαρχία
Για την ψυχολόγο και οικογενειακή θεραπεύτρια Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, ο πυρήνας της ενδοοικογενειακής βίας είναι η εξουσία και ο έλεγχος. Και η ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνει επίσης συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση. "Ο πραγματικός σκοπός του δράστη είναι ο έλεγχος, η εξουσία ή η πλήρης κατοχή (επί) του άλλου. Δηλαδή, εάν ο σύντροφός σου είναι κτητικός θέλει να ελέγχει με ποιον μιλάς, τι φοράς, πού πηγαίνεις, και αυτό είναι οι πρώτες κόκκινες σημαίες που πρέπει να σε ανησυχήσουν", είπε.
Μετά από έναν χωρισμό, "ο θύτης κουβαλάει θυμό και αγανάκτηση και θέλει να εκδικηθεί", εξηγεί η ψυχολόγος "Αν η κτητικότητα και ο έλεγχος είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του, κατά τη διάρκεια ενός διαζυγίου ή ενός χωρισμού νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο και την κυριαρχία του."
3. Η παράφορη ζήλια
Όταν ο δράστης πιστεύει ότι κινδυνεύει να χάσει τη σύντροφό του από κάποιον άλλο αναπτύσσει παράφορη ζήλια. Η ζήλια ως αιτία αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρωποκτονιών από σύντροφο δείχνει μελέτη από το πανεπιστήμιο της Αυστραλίας (40%). Στα δικαστικά έγγραφα για αυτές τις υποθέσεις, η ζηλότυπη οργή ή η νοσηρή ζήλια ήταν η αιτία και το κίνητρο για τις δολοφονίες.
Ενώ υπήρξε προηγούμενη κακοποίηση σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις, δεν χαρακτηρίστηκαν όλες από ενδοοικογενειακή βία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο δράστης επιτέθηκε στο θύμα, παρόλο που προηγουμένως δεν ήταν βίαιος.
4. Ο τύπος προσωπικότητας του δράστη
Οι θύτες, εκτός από τη διαταραχή προσωπικότητας, είναι συνήθως ναρκισσιστές, σύμφωνα με την ψυχολόγο. "Το παν για αυτούς είναι να εκπληρώσουν τις ανάγκες τους και τίποτα άλλο δεν έχει σημασία".
Η προσωπικότητα των θυτών είναι επίσης "ένα περίπλοκο μείγμα του τρόπου με τον οποίο ανατράφηκαν και της σχέσης που είχαν ή έχουν με τις γυναίκες", αναφέρει η ψυχολόγος. "Βλέπουν τις γυναίκες ως ιδιοκτησία τους; Δεν έλαβαν πραγματικά καμία συναισθηματική υποστήριξη μεγαλώνοντας;"
Επίσης, ένα ποσοστό από αυτά τα άτομα μπορεί να είναι επιρρεπή στη βία και την παραβατικότητα γενικότερα.
5. Η "αγάπη"
Υπό το πρίσμα της σημασίας που έχει η αγάπη στη ζωή μας, δεν είναι περίεργο που διάφοροι πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο έχουν απεικονίσει μια ιδανική μορφή αγάπης προς την οποία υποτίθεται ότι όλοι μας αγωνιζόμαστε να την πετύχουμε ή να τη διατηρήσουμε. Πολλοί πολιτισμοί έχουν θεωρήσει ότι η αγάπη είναι σημαντική για την προσωπική ολοκλήρωση και μια ευτυχισμένη ζωή. Ωστόσο, η αγάπη περιλαμβάνει πολλές απογοητεύσεις και ανεκπλήρωτες ελπίδες. Μπορεί να είναι "πολλά υπέροχα πράγματα", αλλά όταν οι προσδοκίες δεν επιτευχθούν πονάει πολύ, είναι επικίνδυνη και ενδέχεται να οδηγήσει σε ανόητες πράξεις.
Η επικοινωνιακή έκφραση των συναισθημάτων (άνδρα – γυναίκα) δεν ακολουθούν την ίδια παράδοση, αντίληψη, κουλτούρα. Για πολλούς η ομολογία αγάπης βιώνεται ως πράξη υποταγής, για άλλους ως αδυναμία. Η αγάπη είναι επιθυμία και στέρηση, απώλεια, απουσία. Επιθυμούμε αυτό που δεν έχουμε ή αγαπάμε αυτό που μας λείπει. Και μέσα από το θάνατο του άλλου ο δράστης αποδέχεται τελικά και το δικό του θάνατο, τη λήξη της... αγάπης του.
Εάν βιώνεις κακοποίηση, ζήτα βοήθεια. Κάλεσε στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 για άμεση υποστήριξη, πρόκειται για υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας.
Διάβασε ακόμη: Σύντομος οδηγός SOS για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας - 5 +1 βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
