iStock
Κάθε μέρα προσπαθείς να... τετραγωνίσεις τον κύκλο. Από τη μία, έχεις μικρά παιδιά που σε χρειάζονται συνέχεια. Από την άλλη, γονείς που μεγαλώνουν και βασίζονται πάνω σου. Και στη μέση; Εσύ, να τρέχεις να προλάβεις όλα τα παραπάνω, ενώ παράλληλα έχεις δουλειά, υποχρεώσεις και – θεωρητικά – μια προσωπική ζωή. Αν αυτή η κατάσταση σου φαίνεται γνώριμη, τότε ανήκεις στη λεγόμενη "γενιά - σάντουιτς" (sandwich generation).
Οι 10 φάσεις κρίσης από τις οποίες περνά κάθε οικογένεια
Τι είναι η "γενιά - σάντουιτς";
Η έκφραση αυτή αναφέρεται σε ανθρώπους (κυρίως γυναίκες) που φροντίζουν ταυτόχρονα τα ανήλικα παιδιά τους και τους ηλικιωμένους γονείς τους. Το πρόβλημα; Η καθημερινότητα τους είναι ένας συνοχεμόμενος αγώνας αντοχής, με σωματική, ψυχολογική και οικονομική πίεση.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 στο Journal of the American Geriatrics Society, 1 στους 4 ενήλικες που φροντίζουν ηλικιωμένους συγγενείς, ταυτόχρονα φροντίζουν και ανήλικα παιδιά. Συνολικά, εκτιμάται πως ο αριθμός αυτών των ανθρώπων κυμαίνεται μεταξύ 2,5 και 11 εκατομμυρίων μόνο στις ΗΠΑ.
Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο απαιτητική, όσο τα ζευγάρια κάνουν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία. Όπως εξηγεί η Δρ. Lianlian Lei, καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και επικεφαλής της συγκεκριμένης έρευνας, η μέση ηλικία των νέων μητέρων στις ΗΠΑ έχει πλέον φτάσει τα 27, ενώ πολλές γυναίκες αποκτούν το πρώτο τους παιδί στα 30 ή και στα 40. Αυτό σημαίνει ότι όταν μεγαλώνουν τα παιδιά τους, οι γονείς τους μπαίνουν σε πιο ευαίσθητες ηλικίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους.
Οι δυσκολίες που δεν βλέπει κανείς
Το να ισορροπείς ανάμεσα σε τόσους ρόλους δεν είναι εύκολο. Ούτε χωρίς κόστος. Πέρα από την εξουθενωτική ψυχολογική πίεση, η φροντίδα κοστίζει και οικονομικά. Το κόστος της υγείας αυξάνεται, η εξωτερική βοήθεια (π.χ. babysitter ή νοσηλευτές) δεν είναι προσιτή για όλους, και η δουλειά μπορεί να αρχίσει να μοιάζει με πολυτέλεια όταν η προτεραιότητα γίνεται η οικογένεια.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Public Health, όσοι αφιερώνουν πάνω από 20 ώρες την εβδομάδα σε φροντίδα συγγενών έχουν αυξημένο κίνδυνο για σωματική και ψυχική εξάντληση που μπορεί να κρατήσει για χρόνια. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έρχεται και το αίσθημα ενοχής. Ενοχές επειδή δεν περνάς αρκετό χρόνο με τα παιδιά σου, επειδή δεν έχεις ενέργεια για τον σύντροφό σου, επειδή νιώθεις πως δεν κάνεις αρκετά για τους γονείς σου.
"Ο πιο δύσκολος παράγοντας είναι το πόσες πολλές ευθύνες έχουν αυτοί οι φροντιστές", τονίζει η Δρ. Lei. "Ο συνδυασμός όλων αυτών των ρόλων μπορεί να κάνει την κατάσταση πολύ χειρότερη".
Όταν οι ρόλοι αντιστρέφονται
Ένα ακόμα δύσκολο κομμάτι είναι το συναισθηματικό βάρος τού να βλέπεις τους γονείς σου να γερνούν και να χρειάζονται φροντίδα. Η Δρ. Francesca Falzarano, καθηγήτρια στο Leonard Davis School of Gerontology του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, περιγράφει αυτή τη διαδικασία ως μια "δραματική ανατροπή ρόλων".
"Η σχέση γονέα - παιδιού αλλάζει δραστικά και γίνεται όλο και πιο μονόδρομη. Ο άνθρωπος που κάποτε σε φρόντιζε, τώρα χρειάζεται εσένα", εξηγεί. Η ίδια βίωσε αυτή την εμπειρία από πολύ μικρή ηλικία, αφού στα 14 της η μητέρα της εμφάνισε πρώιμη άνοια. Ως το μοναδικό κορίτσι σε μια ιταλική οικογένεια, το βάρος της φροντίδας έπεσε πάνω της, ενώ αργότερα ανέλαβε και τον πατέρα της όταν εκείνος διαγνώστηκε με καρκίνο.
Υπάρχει λύση;
Όπως λένε οι ειδικοί, το να ζητάς βοήθεια δεν είναι αδυναμία, αλλά αναγκαιότητα. Η Falzarano τονίζει πως το να βρεις μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. "Είναι εύκολο να νιώθεις ότι είσαι ολομόναχος, αλλά υπάρχει υποστήριξη έξω. Όταν μοιράζεσαι τις εμπειρίες σου, μπορεί να αλλάξει τα πάντα", αναφέρει. Πρακτικά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ζητάς στήριξη από φίλους, συγγενείς ή τοπικές ομάδες. Ή, ότι απλά δίνεις στον εαυτό σου την άδεια να μην είναι τέλειος. Γιατί, ναι, μπορεί να τρέχεις από το ένα ραντεβού στο άλλο, να φροντίζεις παιδιά και γονείς, να δουλεύεις και να κρατάς όλα τα κομμάτια της ζωής σου στη θέση τους, αλλά κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, μην ξεχνάς κι εσένα.
Πότε πήγαμε από το "κάν’το επειδή το λέω εγώ" στο "κάνε ό,τι αισθάνεσαι";
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
