Συναισθηματική κακοποίηση: Πώς θα την αναγνωρίσεις και με ποιους τρόπους αντιμετωπίζεται;

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι μια από τις δυσκολότερες μορφές κακοποίησης να αναγνωριστεί.

istock

Από την Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή, BSc Ψυχολόγο, MSc,CAT Ψυχοθεραπεύτρια (alexandrapavletsi.com).

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι ένας τρόπος ελέγχου ενός άλλου ατόμου με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται συναισθήματα, όπως, ντροπή, ενοχές, επικριτική στάση και αυτοκατηγορία. Σε γενικές γραμμές, μια σχέση είναι συναισθηματικά κακοποιητική, όταν υπάρχει ένα μοτίβο κακοποιητικών λέξεων και συμπεριφορών εκφοβισμού που καταστρέφουν την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου και υπονομεύουν την ψυχική τους υγεία.

Επιπλέον, η ψυχική ή συναισθηματική κακοποίηση, ενώ είναι συχνότερη στις ερωτικές, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε σχέση, συμπεριλαμβανομένων των φιλικών, οικογενειακών και επαγγελματικών σχέσεων.

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι μια από τις δυσκολότερες μορφές κακοποίησης να αναγνωριστεί, καθώς δεν υπάρχουν απτά σημάδια και αυτό είναι που κάνει δυσκολότερη την διαχείριση. Αυτό έχει ως συνέπεια, το θύμα να αμφισβητεί το πώς αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και να αμφισβητεί καταστάσεις και πως τις βιώνει.

Ο βασικός στόχος της συναισθηματικής κακοποίησης είναι το θύμα να μην απομονωθεί και να μην σιωπήσει, αλλά να αναζητήσει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο.

Είναι βασικό να μην πέσεις στην παγίδα να πεις στον εαυτό σου "δεν είναι τόσο κακή αυτή η συμπεριφορά", "εγώ φταίω που τον θύμωσα", υποτιμώντας τη συμπεριφορά αυτή και τις συνέπειες της. Όλοι αξίζουν να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και κατανόηση.

Εάν αισθάνεσαι πληγωμένη, μπερδεμένη, απογοητευμένη, έντονο άγχος στην αλληλεπίδραση με τον σύντροφό σου, αναζήτησε να δεις τι είναι αυτό που σε κάνει να αισθάνεσαι με αυτόν τον τρόπο, εστιάζοντας, αποκλειστικά στα δικά σου συναισθήματα.

Επίσης, οι συναισθηματικά χειριστικοί άνθρωποι συνηθίζουν να έχουν μη ρεαλιστικές απαιτήσεις. Συγκεκριμένα:

· Απαιτούν να αμελήσεις τις δικές σου ανάγκες.

· Ζητούν να αφιερώνεις το χρόνο αποκλειστικά στα άτομα αυτά, χωρίς να πρέπει να εντάσσονται άλλα άτομα στην καθημερινότητα σου.

· Είναι δυσαρεστημένοι ανεξάρτητα από το πόσο προσπαθείς και συνεχώς ζητούν περισσότερα.

· Επικρίνουν το πώς διεκπεραιώνεις διάφορες υποχρεώσεις και ο τρόπος δεν είναι ποτέ αρκετά καλός ή σωστός.

· Αρνούνται να δεχτούν τα συναισθήματα που βιώνεις και την δική σου οπτική.

· Δημιουργούν ενοχές και τύψεις για το πώς βιώνεις τα συναισθήματα σου με το να υπάρχει κριτική, όπως "πολύ ευαίσθητη", "πολύ συναισθηματική".

· Απορρίπτουν τις ανάγκες, τις επιθυμίες σου ως κάτι υπερβολικό, εγωιστικό ή άνευ σημασίας.

· Κατηγορούν τον τρόπο που εκφράζονται οι ανάγκες σου και κρίνοντας τες ως εγωιστικές.

· Χρησιμοποιούν φόβους, αξίες για να χειριστούν και να κατευθύνουν μια κατάσταση, όπως εκείνοι θέλουν, θέτοντας εσένα σε μια αδύναμη θέση.

· Αμφιβάλλουν για οτιδήποτε λες και προσπαθούν υπερβολικά να αποδείξουν ότι είσαι λάθος.

· Απαιτούν να ξέρουν που μπορεί να βρίσκεσαι συνεχώς ή να συμπεριφέρονται σαν να είσαι ιδιοκτησία τους.

Πώς να αντιμετωπίσεις τη συναισθηματική κακοποίηση;

Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση μιας συναισθηματικά κακοποιητικής σχέσης ή συμπεριφοράς είναι η αναγνώριση της κακοποίησης. Με το να υπάρχει ειλικρίνεια προς τον εαυτό σου, μπορείς να αναγνωρίσεις κάθε πτυχή μιας συμπεριφοράς που σε βλάπτει και δημιουργεί άγχος, φόβο, ενοχές, ντροπή.

· Θέσε τον εαυτό σου σε προτεραιότητα και σταμάτα να ανησυχείς για το πώς μπορείς να ευχαριστήσεις τους άλλους.

· Αναγνώρισε τις δικές σου ανάγκες και ανάπτυξε την αυτοφροντίδα.

· Θέσε όρια με το να εκφράζεσαι όταν ένα σχόλιο ή μια συμπεριφορά σε κάνει να αισθάνεσαι ντροπή για τον εαυτό σου και φόβο. Να έχεις συνέπεια στα όρια που εκφράζεις και θέτεις.

· Μην κατηγορείς τον εαυτό σου. δεν είσαι εσύ το πρόβλημα και δεν έχεις κάνει κάτι λάθος.

· Συνειδητοποίησε ότι δεν μπορείς να διορθώσεις ή να αλλάξεις τον άλλον με το να προσπαθείς να προσαρμόζεσαι στα δεδομένα των άλλων. Στο μόνο που μπορείς να εστιάσεις είναι ο εαυτός σου.

· Απομακρύνσου από αυτήν την κατάσταση, καθώς όσο και να προσπαθείς πότε δε θα κάνεις τα σωστά πράγματα για εκείνους.

· Δημιούργησε ένα δίκτυο στήριξης. Είναι σημαντικό να εκφράσεις τι βιώνεις και τι αισθάνεσαι σε ένα άτομο, όσο δύσκολο και αν είναι. Αφιέρωσε χρόνο σε άτομα που σε στηρίζουν και δείχνουν σεβασμό και αγάπη, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη και την συναισθηματική ασφάλεια.

· Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να διαπραγματευτεί με ότι συνέβη, αναζητώντας την βοήθεια ενός ειδικού, για να χτίζεις υγιείς σχέσεις και εμπιστοσύνη στον εαυτό σου.

Η θεραπεία από τη συναισθηματική κακοποίηση απαιτεί χρόνο. Η φροντίδα του εαυτού σου, η επικοινωνία με τα υποστηρικτικά αγαπημένα σου πρόσωπα και η συνομιλία με έναν ειδικό μπορεί να σε βοηθήσει, να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου και την αυτοεκτίμηση.