iStock
Τα τελευταία 20 χρόνια στη χειρουργική των καρδιακών βαλβίδων παρατηρούμε μια ραγδαία εξέλιξη που αναφέρεται συχνά με όρους, όπως "ελάχιστα επεμβατική", "ενδοσκοπική", "διαθωρακική" ή ακόμη και "ρομποτική" χειρουργική βαλβίδων. Αποτελεί ένα είδος απάντησης της καρδιοχειρουργικής κοινότητας, στην επίσης ραγδαία εξέλιξη της διαδερμικής αντικατάστασης βαλβίδων που επιτελείται ως επί το πλείστο από τους καρδιολόγους.
#1. Ποια είναι η φιλοσοφία και τα οφέλη των νέων ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών στη χειρουργική καρδιακών βαλβίδων;
Οι επεμβάσεις αυτές έχουν την ίδια φιλοσοφία, τις ίδιες αρχές με την κλασσική μέθοδο και τα ίδια αποτελέσματα με μόνη διαφορά τη διενέργεια τους χωρίς στερνοτομή, μέσα από μικρότερες τομές του δέρματος στα πλάγια του θώρακος, χρησιμοποιώντας μακριά ειδικά εργαλεία ή τους βραχίονες ενός ρομπότ. Απαιτούν για τη διενέργεια τους και αυτές οι τεχνικές, τη χρήση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας (υποκαθιστά τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων, σταματώντας τη φυσιολογική λειτουργία τους για όσο διάστημα διαρκεί η εγχείρηση καρδιάς).
Το όφελος είναι σημαντικό όσον αφορά τη συντομότερη ανάρρωση του ασθενούς λόγω του μικρότερου τραύματος και της ευκολότερης κινητοποίησής του, αλλά και κοσμητικό. Οι διαθωρακικές επεμβάσεις βαλβίδων κερδίζουν συνεχώς έδαφος από τις κλασικές με τη μέση στερνοτομή, αλλά απαιτούν μεγάλη εμπειρία και εκπαίδευση, γιατί το μεγάλο μειονέκτημα τους είναι η δυσκολία αντιμετώπισης επιπλοκών από τον περιορισμένο χώρο δράσης.
#2. Ποιες εξελίξεις έχουν σημειωθεί στη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων;
Αντίθετα τώρα, στη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων, την τελευταία εικοσαετία αυτά που μπορεί να θεωρηθούν ως εξέλιξη είναι κυρίως το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης αρτηριακών μοσχευμάτων στην στεφανιαία παράκαμψη (bypass) και κυρίως η δυνατότητα να μπορούν να χειρουργηθούν τα υψηλότερου κινδύνου περιστατικά χωρίς τη χρήση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας, δηλαδή σε πάλλουσα καρδιά. Είναι μια τεχνική που μειώνει τις επιπλοκές της κλασσικής μεθόδου bypass (είναι η πιο "ελάχιστα επεμβατική χειρουργική" που μπορεί να επιτελεσθεί, καθόσον δεν παρεμποδίζει την φυσιολογική λειτουργία της ίδιας της καρδιάς και των πνευμόνων) αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από έμπειρους σε αυτή την τεχνική καρδιοχειρουργούς. Μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι όσο μεγαλύτερου χειρουργικού κινδύνου είναι ο ασθενής, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα στο bypass με την μέθοδο αυτή.
#3. Γιατί δεν αναπτύχθηκε ανάλογα η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική στα στεφανιαία αγγεία;
Στα στεφανιαία αγγεία (στεφανιαία νόσος) δεν υπήρξε η ανάλογη ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής λόγω του περιορισμένου χώρου δράσης μέσα στο περικάρδιο, της θέσης των στεφανιαίων αγγείων σε διαφορετικές κατευθύνσεις, της δυσκολίας πρόσβασης από ένα σημείο σε όλα τα αγγεία και της τεχνικής δυσκολίας της επέμβασης. Έτσι, η κύρια επέμβαση που επιχειρήθηκε στο παρελθόν ήταν η επαναιμάτωση μόνο ενός αγγείου, του προσθίου κατιόντα (το βασικότερο αγγείο της καρδιάς). Ήταν η λεγόμενη ελάχιστα επεμβατική στεφανιαία επέμβαση (MICS) που με μικρή τομή στο αριστερό πλάγιο του θώρακα με άμεση όραση, παρασκεύαζαν ένα μόσχευμα που λέγεται αριστερή μαστική αρτηρία και επαναιμάτωναν το αγγείο με την καρδιά συνήθως να πάλλεται. Λόγω της περιορισμένης πρόσβασης σε όλα τα αγγεία, της ακαταλληλότητας για ασθενείς με σοβαρού βαθμού πολυαγγειακής νόσου, σε επείγοντα περιστατικά και της αβεβαιότητας για μακροχρόνια αποτελέσματα, η τεχνική θεωρήθηκε ατελής και ουσιαστικά εγκαταλείφθηκε.
#4. Ποια είναι η τρέχουσα τάση στην επαναιμάτωση των στεφανιαίων αγγείων;
Η τάση για μικρότερες τομές στις μέρες μας που άρχισε να γίνεται κυρίαρχη εξαιτίας της επιτυχούς εφαρμογής της στη χειρουργική των βαλβίδων, οδήγησε στην αναθεώρηση των σκέψεων και την επιστροφή στην παλιά τεχνική. Η μόνη διαφορά ότι γίνεται θωρακοσκοπικά (μέσα από μικρή τομή) η παρασκευή και λήψη του μοσχεύματος της μαστικής αρτηρίας που θα χρησιμοποιηθεί. Η αναστόμωση στον πρόσθιο κατιόντα (το μόνο αγγείο που συνήθως επαναιματώνεται) γίνεται με άμεση όραση μέσα από μικρή τομή στον θώρακα με τα συμβατικά εργαλεία της χειρουργικής σε πάλλουσα καρδιά όπως και παλαιότερα. Υπάρχουν ελάχιστα κέντρα παγκοσμίως που επιχειρείται η επαναιμάτωση περισσοτέρων αγγείων και συνήθως επιτελείται με τη χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας που μειώνει την έννοια της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής. Οι περιορισμοί και τα μειονεκτήματα που διαπιστώθηκαν στο παρελθόν όπως και οι τεχνικές δυσκολίες εκμάθησης παραμένουν, γι’ αυτό και δεν υπάρχει ανάλογη αποδοχή.
#5. Ποιο είναι το ζητούμενο και οι μελλοντικές προοπτικές στην χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων;
Η πλήρης επαναιμάτωση των στεφανιαίων αγγείων (το ζητούμενο στη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων) όταν γίνεται με πάλλουσα καρδιά, εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό ορισμό της ελάχιστης επεμβατικής χειρουργικής. Στο μέλλον ελπίζουμε η πλήρης αυτή επαναιμάτωση να γίνεται με μικρότερες τομές, σε πάλλουσα καρδιά και γιατί όχι με τη βοήθεια ρομποτικών συστημάτων.
Καρδιοχειρουργός Κωτσής Βασίλειος MD
Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής & Κέντρου Χειρουργικής Πάλλουσας Καρδιάς, (vkotsis.gr)
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
