istock
Παρόλο που είναι Σεπτέμβρης, δεν έχουμε μπει για τα καλά στην εποχή του φθινοπώρου. Πολλοί ακόμα απολαμβάνουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους και όσοι εργάζονται δεν είναι ότι έχουν αποχωριστεί τον καλοκαιρινό ζεστό αέρα και τα κοντομάνικά τους. Κάτι άλλο, όμως, που δυστυχώς δεν έχουμε αποχωριστεί ακόμα από την καθημερινότητά μας και κυρίως από τις βραδινές ώρες είναι τα κουνούπια. Αυτά τα ενοχλητικά έντομα που κανείς δεν αγαπά.
Βέβαια, δεν επηρεάζονται όλοι το ίδιο από αυτά. Και όχι... δεν ισχύει αυτό που λένε ότι οι γλυκοαίματοι είναι τα πιο εύκολα θύματα. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να σε τσιμπήσουν, εκ των οποίων είναι και η διατροφή. Έτσι, όπως αναφέρονται σε σχετικό άρθρο στο SELF, συγκεκριμένα τρόφιμα και ροφήματα μπορούν να σε κάνουν κάπως πιο "ελκυστική" για τα κουνούπια. (Να σημειωθεί ότι οι παρακάτω πληροφορίες ανήκουν σε έναν τομέα έρευνας που βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο και δεν θα πρέπει να θεωρούνται οριστικές).
Ποιοι διατροφικοί παράγοντες μπορούν να φέρουν τα κουνούπια κοντά σου και πώς;
Αρχικά, ένας βασικός τρόπος με τον οποίο τα κουνούπια εντοπίζουν ανθρώπινους και ζωικούς στόχους είναι, ουσιαστικά, με το να τους μυρίζουν, ανιχνεύοντας χημικές ουσίες, όπως η αμμωνία και το γαλακτικό οξύ. Έτσι, ορισμένα από τα τρόφιμα και τα ροφήματα που καταναλώνεις μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο να σε τσιμπήσουν, αλλάζοντας τη μυρωδιά σου.
"Η διατροφή σίγουρα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τον τρόπο που μυρίζεις", επηρεάζοντας τη "χημεία του αίματός σου και τα σχετικά βακτήρια που ενδεχομένως ζουν στο δέρμα σου", εξηγεί ο Conor McMeniman, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, ο οποίος μελετά τη μοριακή και κυτταρική βάση της έλξης των κουνουπιών προς τους ανθρώπους.
Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να κάνουν τη μυρωδιά σου λιγότερο ελκυστική από την οπτική ενός κουνουπιού, ενώ άλλα μπορεί να την ενισχύσουν. Για αυτό, ενδέχεται να επηρεάσουν ελαφρώς το αν ένα κουνούπι θα προτιμήσει εσένα "αντί για κάποιον άλλον", όπως αναφέρει η Sonja Swiger, καθηγήτρια εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο Texas A&M και ειδικός στο Texas A&M AgriLife Extension. Ωστόσο, τα περισσότερα τρόφιμα πιθανότατα δεν έχουν καμία επίδραση στην έλξη που ασκείς στα κουνούπι και να έχεις υπόψη σου ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάζει την ελκυστικότητα και μέσω άλλων βιολογικών μηχανισμών πέρα από τη μυρωδιά.
6 τροφές που "ελκύουν" τα κουνούπια
1. Μπύρα
Η μπύρα συνδέεται, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, με αυξημένο κίνδυνο τσιμπήματος. Το να ανοίξεις μια παγωμένη μπύρα είναι μια καθιερωμένη καλοκαιρινή συνήθεια που προσφέρει δροσιά τα ζεστά βράδια, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να αυξήσει την πιθανότητα να σε τσιμπήσουν τα κουνούπια.
Σε μια μικρής κλίμακας μελέτη του 2002 που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Mosquito Control Association, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση μπύρας έκανε τα κουνούπια να προσγειώνονται πιο συχνά στους ανθρώπους. Λίγα χρόνια αργότερα, μια μελέτη του 2010 που δημοσιεύτηκε στο PLOS One και αφορούσε κουνούπια της ελονοσίας στη Burkina Faso, επιβεβαίωσε αυτά τα ευρήματα.
Τι γίνεται όμως με άλλα αλκοολούχα ποτά, όπως το κρασί, τα οινοπνευματώδη ή τα κοκτέιλ; Η επιστήμη δεν έχει καταλήξει ακόμη, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2021 στο περιοδικό Current Research in Parasitology and Vector-Borne Diseases. "Είναι ακόμη απαραίτητο να διερευνηθεί εάν η κατανάλωση άλλων αλκοολούχων ποτών… έχει το ίδιο αποτέλεσμα στην ελκυστικότητα προς τα κουνούπια", έγραψαν οι ερευνητές.
2. Μπανάνα
Σε μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Insects, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση μπανάνας "οδήγησε σε σημαντική αύξηση στον συνολικό αριθμό" επαφών με κουνούπια. Ωστόσο, το αποτέλεσμα δεν ήταν αναλογικό, δηλαδή η αύξηση δεν σχετιζόταν με τον αριθμό των μπανανών που καταναλώθηκαν.
Από την άλλη, η ίδια μελέτη εξέτασε και τα πράσινα σταφύλια ως πιθανό παράγοντα κινδύνου, αλλά δεν βρήκε καμία σχέση. Οπότε, αν θέλεις να αποφύγεις να σε κατασπαράξουν τα κουνούπια σε ένα πικνίκ, ίσως είναι καλύτερα να προτιμήσεις τα σταφύλια αντί για τις μπανάνες.
3. Μερικά είδη τυριού (ή άλλα ζυμωμένα τρόφιμα)
Όταν ο δρ. McMeniman και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν επιτόπια έρευνα στη Zambia για μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Current Biology το 2023, παρατήρησαν ότι τα κουνούπια έλκονταν από άτομα που η μυρωδιά στο σώμα τους ήταν πλούσια σε καρβοξυλικά οξέα. Συγκεκριμένα, το βουτυρικό, το ισοβουτυρικό και το ισοβαλερικό οξύ, όλα τους σχετίζονται έντονα με συγκεκριμένα τρόφιμα, όπως γαλακτοκομικά (γάλα, κρέμα γάλακτος, βούτυρο) και ζυμωμένα προϊόντα, όπως τυρί, γιαούρτι, ξινολάχανο και τουρσί.
Λόγω αυτών των ευρημάτων, θα μπορούσε να υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση ορισμένων ζυμωμένων προϊόντων και στην ελκυστικότητά σου προς τα κουνούπια, λέει ο δρ. McMeniman. "Νομίζω ότι είναι ένα ανοιχτό ερώτημα που μέχρι στιγμής δεν έχει ερευνηθεί συστηματικά και με αυστηρά κριτήρια, αλλά είναι πολύ σημαντικό για μελλοντική μελέτη".
4. Σκόρδο
Το σκόρδο είναι από τα πιο κοινά τρόφιμα που παραδοσιακά θεωρείται ότι απωθεί τα κουνούπια, όπως λέει η δρ. Swiger. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι ενισχύει τη μυρωδιά του σώματος και όχι και με τόσο θετικό τρόπο.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι μειώνει ουσιαστικά την πιθανότητα να σε τσιμπήσουν τα κουνούπια, σύμφωνα με μελέτη του 2005 που δημοσιεύτηκε στο Medical and Veterinary Entomology η οποία, παράλληλα, δείχνει ότι ίσως απαιτείται παρατεταμένη κατανάλωση σκόρδου για να υπάρξει μετρήσιμη επίδραση.
5. Κρεμμύδια
Το ίδιο ισχύει και για τα κρεμμύδια, σύμφωνα με τη δρ. Swiger, και όσον αφορά την έντονη μυρωδιά που αφήνουν στην αναπνοή και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις πως μειώνουν την ελκυστικότητα για τα κουνούπια.
6. Κάποια βότανα και μπαχαρικά
Υπάρχουν, όμως, ορισμένα τρόφιμα που ενδέχεται να έχουν προστατευτική δράση: Στις ίδιες δοκιμές στη Zambia, τα κουνούπια έτειναν να αποφεύγουν άτομα που μύριζαν έντονα ευκαλυπτόλη, μια ένωση που περιέχεται σε πολλά φυτικά τρόφιμα και αρωματικές ύλες, "όπως το γλυκό βασιλικό, το κάρδαμο και άλλα βότανα και μπαχαρικά", αναφέρει ο δρ. McMeniman.
(Μπορείς να προσθέσεις στη λίστα τη μέντα, την αρτεμισία, το δεντρολίβανο και το φασκόμηλο, καθώς και καραμέλες, παστίλιες, γλυκά και κρέμες που περιέχουν ευκαλυπτόλη ως αρωματικό συστατικό).
Άρα πρέπει να αλλάξεις τη διατροφή σου για να μην σε τσιμπάνε τα κουνούπια;
Βάσει των διαθέσιμων ερευνών, η αποφυγή βασικών διατροφικών παραγόντων κινδύνου μπορεί να βοηθήσει ως ένα βαθμό, αλλά να μην επιφέρει και τρομερά αποτελέσματα. Δεν είναι ότι η αναπνοή με άρωμα σκόρδου θα λειτουργήσει σαν σπρέι για κουνούπια.
"Αν και ορισμένα από αυτά τα πράγματα μπορούν να επηρεάσουν το πόσο σε προσελκύουν τα κουνούπια, δεν νομίζω ότι έχουν αρκετά μεγάλη επίδραση ώστε να αξίζει να αλλάξουμε εντελώς τη διατροφή μας με την ελπίδα ότι θα σταματήσουν να μας τσιμπάνε", λέει η δρ. Swiger.
Εξάλλου, όπως τονίζει και ο δρ. McMeniman, απαιτείται πιο εκτενής και αυστηρή επιστημονική έρευνα για να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση ανάμεσα στη διατροφή και την έλξη που ασκούμε στα κουνούπια.
Ποιοι παράγοντες παίζουν μάλλον μεγαλύτερο ρόλο;
Ορισμένοι πιο καθιερωμένοι παράγοντες φαίνεται να έχουν σημαντικότερη επίδραση:
- Σωματικό μέγεθος: Όσο μεγαλύτερο το σώμα, τόσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) εκπνέεται και τα κουνούπια το εντοπίζουν.
- Εγκυμοσύνη: Το ίδιο ισχύει και εδώ - μεγαλύτερη εκπνοή CO₂ και θερμοκρασία σώματος.
- Ομάδα αίματος: κάποιες έρευνες δείχνουν πως όσοι έχουν τύπο Ο είναι πιο ελκυστικοί για τα κουνούπια, αν και το θέμα παραμένει αμφιλεγόμενο.
- Άρωμα: Τα κουνούπια "έχουν μια αδυναμία" στα αρωματικά προϊόντα, ειδικά σε όσα έχουν γλυκές και ανθώδεις νότες, λέει η δρ. Swiger.
- Ιδρώτας: Όσο πιο πολύ ιδρώνεις, τόσο πιο ελκυστική γίνεσαι στα έντομα.
- Θερμοκρασία σώματος: Τα κουνούπια εντοπίζουν τη θερμότητα του σώματος, οπότε όσο πιο ζεστή, τόσο πιο εύκολος στόχος.
- Χρώμα ρούχων: Τα σκούρα ρούχα εντοπίζονται πιο εύκολα.
Αν και μερικά από αυτά μπορείς να τα ελέγξεις, η βασική σου "ελκυστικότητα” στα κουνούπια είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα γονιδίων, οπότε οι όποιες αλλαγές σε θέματα υγείας, υγιεινής ή τρόπου ζωής θα έχουν πιθανότατα περιορισμένο αντίκτυπο.
Δυστυχώς, για όσους δεν μπορούν να γλιτώσουν από τα τσιμπήματα, η καλύτερη λύση είναι η πρόληψη. Για αυτό, είναι καλύτερο, όσο μπορείς να αποφεύγεις τις ώρες αιχμής για τα κουνούπια (δηλαδή ξημέρωμα και σούρουπο), να φοράς ρούχα με μακριά μανίκια και παντελόνια και να χρησιμοποιείς αντικουνουπικό.
Διάβασε επίσης:
Γιατί τα κουνούπια "επιλέγουν" συγκεκριμένα άτομα; Η επιστήμη πίσω από τα τσιμπήματα
Φυσικό αντικουνουπικό με 1 υλικό - το θαυματουργό συστατικό
Οι 2 μοναδικοί τρόποι για να απαλλαγείς απ' τα κουνούπια
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
