Κρίσεις πανικού: Τι συμβαίνει πραγματικά στο σώμα σου όταν το άγχος σε κατακλύζει

Όταν το σώμα σου χτυπά καμπανάκι, το άγχος μιλά πιο δυνατά απ’ όσο νομίζεις και ήρθε η ώρα να το ακούσεις.

Από την Ελένη Σολταρίδου, ψυχολόγο, υποψήφια διδάκτορα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (elenasoltaridou).

Το ακούμε στην καθημερινότητα, το ακούμε σαν έννοια, όμως το άγχος συσχετίζεται με τόσα συμπτώματα και με την έκπτωση στη ζωή μας που αδυνατούμε να το αντιληφθούμε επαρκώς. Όταν, όμως, θα ακούσουμε τον γιατρό ή τον θεραπευτή μας να αναφέρεται σε αυτό, θα αναρωτηθούμε: "Γιατί σ’ εμένα, γιατί τώρα;".

Το #1 σημάδι ότι το άγχος σου ετοιμάζεται να σε οδηγήσει σε κρίση πανικού

Μπορούμε να κατανοήσουμε το άγχος τις περισσότερες φορές με τη λογική μας, αλλά όχι με το συναίσθημά μας το οποίο μας καταλύει, μας κατακλύζει. Το άγχος σχετίζεται με ψυχοσωματικά συμπτώματα, σκέψεις, αυτοαμφισβήτηση, μείωση της αυτοπεποίθησης, χαμηλή αυτοεικόνα, φόβο απώλειας της λογικής και του εαυτού μας. Όσο και αν αυτό μας φαίνεται παράξενο ή αρχικά το αρνούμαστε.

Η διαταραχή πανικού και τα συμπτώματά της

Ένα συχνό εμπόδιο στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, μια αιτία για να είμαστε δυσλειτουργικοί, που κινητοποιεί αισθήματα αβοηθησίας, ανασφάλειας, απόγνωσης, αναξιότητας και φόβου. Η διαταραχή πανικού (με ή χωρίς αγοραφοβία) χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες προσβολές πανικού, που είναι συνήθως απροσδόκητες και διαρκούν για λεπτά, που όμως στο μυαλό φαντάζουν σαν ώρες.

Το αίσθημα του φόβου, κυρίαρχο στις κρίσεις πανικού, είναι αυτό που καθηλώνει τον πάσχοντα στις αποφυγές, τον εγκλωβίζει ουσιαστικά μέσα στην ίδια την κατάσταση που βιώνει λόγω των σκέψεων που κάνει μήπως επαναληφθεί το ίδιο.

Η προσβολή πανικού είναι η περίοδος έντονου φόβου ή δυσφορίας κατά τη διάρκεια της οποίας τέσσερα ή περισσότερα συμπτώματα εμφανίστηκαν απότομα ή έφτασαν στο αποκορύφωμά τους εντός 10 λεπτών: αίσθημα παλμών, εφίδρωση, τρόμος, πλάκωμα στο στήθος, αίσθημα πνιγμού, πόνος ή στενοχώρια στο στήθος, ναυτία ή επιγάστρια δυσφορία, αίσθημα ζάλης, αστάθεια, αίσθημα μη πραγματικότητας, φόβος για απώλεια ελέγχου, φόβος για επερχόμενο θάνατο, παραισθήσεις, ρίγη ή εξάψεις. Έντονη η συμπτωματολογία, λοιπόν, με σκέψεις όπως:

• "Τρελαίνομαι".

• "Πεθαίνω".

• "Δεν είμαι εγώ αυτός, δεν είμαι εγώ αυτή".

• "Χάνω τον έλεγχο του εαυτού και του μυαλού μου".

• "Πότε θα τελειώσει όλο αυτό; Γιατί δεν τελειώνει;"

• "Δε θα τα καταφέρω ποτέ".

• "Θα με κοροϊδεύουν οι άλλοι".

• "Θα με σχολιάζουν".

Ο φόβος

Ένας φόβος που δυναμώνει και γίνεται πιο ισχυρός, ένας φόβος που καταλήγει να γίνει ο δαίμονάς μας. Ένας φόβος που μας κάνει να φοβόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό, να μη θέλουμε να μείνουμε μόνοι, να αποφεύγουμε όλα τα σημεία που θεωρούμε ότι είναι επικίνδυνα για να μας κινητοποιήσουν αυτές τις σκέψεις και αυτά τα συμπτώματα, να φοβόμαστε το σκοτάδι και πράγματα ή καταστάσεις που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, να γινόμαστε πιο εσωστρεφείς, να νιώθουμε άβολα με τη δημόσια εικόνα μας, να μουδιάζουμε, να εγκλωβιζόμαστε μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό και στα σενάρια που το φοβισμένο μας μυαλό κάνει.

Η σωματοποίηση του άγχους και η δαιμονοποίησή της

Ένα τσουνάμι συμπτωμάτων, σκέψεων και συναισθημάτων, η κρίση πανικού έρχεται τη στιγμή που το σώμα μας το επιλέγει για να μας τραβήξει την προσοχή, σαν μια φωνή που μέχρι τώρα καταπιεζόταν και δεν ακουγόταν. Η κρίση πανικού και η σωματοποίηση του άγχους και της πίεσής μας έρχεται όταν μειωθούν οι άμυνές μας, όταν νομίζουμε ότι τα καταφέραμε, ότι αντεπεξήλθαμε στο βουνό των υποχρεώσεων, αλλά στην πραγματικότητα έχουμε εξουθενωθεί.

Ή όταν το σώμα μας δεν έχει κανέναν άλλο τρόπο να μας αναγκάσει να το προσέξουμε. Η αλήθεια είναι ότι η κρίση πανικού, η σωματοποίηση, θα σε αποδιοργανώσει. Θα σε φοβίσει στην αρχή και ίσως σε θυμώσει. Δε θα θέλεις να αποδεχτείς ότι πρόκειται για κρίση πανικού. Η πιο ουσιαστική συμβουλή, όμως, για τη διαχείριση της κρίσης πανικού είναι να μην τη δαιμονοποιήσεις και να μην τη φοβηθείς. Προσπάθησε να ακούσεις το σώμα σου και να σκεφτείς τι είναι αυτό που θέλει να σου δείξει. Μήπως, τελικά, έχεις ξεπεράσει τα όρια των ανοχών και των αντοχών σου;

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΉΣΕΙΣ ΝΑ ΚΆΝΕΙΣ

1. Να σε ακούσεις και να σε φροντίσεις ουσιαστικά. Μη σκεφτείς, όμως, ότι φροντίδα είναι μόνο η γυμναστική, ο προσωπικός χρόνος και το διάβασμα. Η κρίση πανικού δεν ήρθε στη ζωή σου επειδή δε γυμνάζεσαι, αλλά επειδή δε σε φροντίζεις ουσιαστικά.

2. Αναζήτησε τα όριά σου και υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι και τα όρια έχουν... όρια.

3. Μάθε να μην πανικοβάλλεσαι στον πανικό σου και να εμπιστεύεσαι περισσότερο το σώμα σου και να το ακούς.

4. Πες τα "όχι" που δεν έχεις πει, που δεν τόλμησες να πεις χωρίς να φωνάζεις.

5. Μάθε να καταλαβαίνεις πότε πλησιάζει η σωματοποίηση και σε έντονα στρεσογόνες, υψηλών απαιτήσεων και "πρωταθλητισμού" ενεργοποιήσου περισσότερο.

6. Βρες συμμάχους, μίλησε, επικοινώνησε!

7. Αναζήτησε την ουσιαστική αιτία της έντασης που υφίστασαι.

8. Εστίασε σε ωραίες στιγμές.

9. Χαλάρωσε ακόμα και αν δεν το έχεις μάθει.

10. Διάβασε ακόμα και αν δεν το συνηθίζεις.

11. Μην κλέψεις χρόνο για σένα. Είναι ο χρόνος σου! Και η σωματοποίηση ήρθε για να σ’ το φωνάξει και να σε αναγκάσει να το δεις.

12. Υπενθύμισε στον εαυτό σου το μεγαλύτερό σου στοίχημα: Όταν θα περάσουν τα συμπτώματα, διατήρησε τα όχι, τα όρια, την αυτοφροντίδα σου.

Και να θυμάσαι, όλοι θα κατηγορήσουμε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, κανένας δε θα σκεφτεί όμως ότι προηγήθηκαν χιλιάδες σταγόνες πριν από αυτήν.