istock
Το να λέει κάποιος ψέματα είναι μια διαχρονική και περίπλοκη ανθρώπινη συμπεριφορά και έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από φιλοσόφους, ψυχολόγους και νευροεπιστήμονες εδώ και αιώνες. Γιατί όμως λέμε ψέματα; Ποια είναι τα κίνητρα που κρύβονται πίσω από αυτή την ενέργεια και πώς θα πιάσεις τον ψεύτη;
Γιατί λέμε ψέματα
- Προστασία: Η προστασία του εαυτού μας ή άλλων από βλάβη ή τιμωρία αποτελεί ένα βασικό κίνητρο για ψέματα. Μπορεί να λέμε ψέματα για να αποφύγουμε ευθύνες, να διατηρήσουμε την ιδιωτική μας ζωή ή να προστατεύσουμε αγαπημένα πρόσωπα.
- Κέρδος: Το ψέμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξασφάλιση προσωπικού οφέλους, όπως υλικών αγαθών, εξουσίας ή κοινωνικής αναγνώρισης. Ψέματα λέγονται συχνά σε διαπραγματεύσεις, πωλήσεις ή ακόμα και σε ερωτικές σχέσεις.
- Αποφυγή σύγκρουσης: Η επιθυμία για αποφυγή συγκρούσεων ή διαφωνιών μπορεί να ωθήσει κάποιον να πει ψέματα. Μπορεί να θέλουμε να διατηρήσουμε την ειρήνη ή να αποφύγουμε δύσκολες συζητήσεις.
- Διατήρηση της εικόνας: Μπορεί να λέμε ψέματα για να καλύψουμε αδυναμίες, να παρουσιάσουμε μια πιο επιτυχημένη εικόνα ή να κερδίσουμε την εύνοια των άλλων.
- Συναισθηματικοί λόγοι: Τα ψέματα μπορεί να οφείλονται σε συναισθήματα όπως ο φόβος, η ντροπή, η θλίψη ή ο θυμός. Μπορεί να λέμε ψέματα για να αποφύγουμε συναισθηματική δυσφορία ή για να προστατεύσουμε τα συναισθήματα των άλλων.
Ψέματα που συνηθίζουμε να λέμε στον γιατρό μας (και γιατί δεν θα έπρεπε)
Πώς θα καταλάβεις ότι κάποιος σου λέει ψέματα
Τα ψέματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για βραχυπρόθεσμα οφέλη, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες όμως είναι συνήθως αρνητικές. Η ειλικρίνεια, ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις, χτίζει εμπιστοσύνη, υγιείς σχέσεις και ηρεμία στη συνείδηση. Δες πώς θα καταλάβεις κάποιον όταν σου λέει ψέματα:
1. Το βλέμμα του είναι σταθερό
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Plos One κατέρριψε τον μύθο ότι οι άνθρωποι κοιτάζουν προς τα αριστερά όταν λένε ψέματα. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν διαπίστωσε ότι όταν οι συμμετέχοντες έλεγαν ψέματα, διατηρούσαν την οπτική επαφή κατά 70% του χρόνου ομιλίας.
2. Αναφέρει ότι είναι "καλός ψεύτης"
Εάν κάποιος χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως καλό ψεύτη, το πιθανότερο είναι ότι λέει την αλήθεια. Σύμφωνα με μια έκθεση στην επιστημονική επιθεώρηση Plos One του 2019, οι άνθρωποι που αυτοπροσδιορίζονται ως καλοί ψεύτες ήταν ο καλύτερος δείκτης ότι είχαν πει ψέματα σε σύγκριση με ένα τεστ ανιχνευτή ψεύδους.
3. Καλύπτει τα μάτια ή το στόμα του
Σε μια προσπάθεια να καλύψουν ένα ψέμα, μερικοί άνθρωποι μπορεί κυριολεκτικά να καλύπτουν το στόμα τους ή να κλείσουν τα μάτια τους ως απόσπαση της προσοχής. Στο βιβλίο τους Spy the Lie, τρεις πρώην πράκτορες της CIA αποκαλύπτουν ότι είναι μια φυσική παρόρμηση να θέλει κανείς να καλύψει φυσικά ένα ψέμα και να κρυφτεί από την αντίδραση του άλλου ατόμου, επομένως αυτά είναι φυσικά στοιχεία που πρέπει να προσέξεις.
4. Αλλάζει τον τόνο της φωνής
Η Δρ Λίλιαν Γκλας, συγγραφέας του βιβλίου The Body Language of Liars, ανάφερε στο TIME ότι οι άνθρωποι όταν λένε ψέματα εμφανίζουν αλλαγές στο τόνο, ύψος ή ρυθμό της φωνής, όπως τρεμάμενη φωνή ή ψίθυρος.
Ενδέχεται επίσης να υψώσουν ξαφνικά τη φωνή τους, συνήθως όταν θέλουν να "αμυνθούν". Ωστόσο, μια έκθεση από την APA δείχνει ότι ενδέχεται να υπάρχουν πολιτιστικές διαφορές. Στην έρευνα, οι Κινέζοι συμμετέχοντες ύψωσαν τις φωνές τους όταν έλεγαν ψέματα ενώ οι Ισπανόφωνοι χαμήλωσαν τη φωνή τους ενώ έλεγαν ψέματα.
5. Μιλάει πολύ
Έρευνα από το Harvard Business School βρήκε ότι όσοι λένε ψέματα τείνουν να λένε περισσότερες λέξεις σε μια προσπάθεια να διευρύνουν την αλήθεια. Αυτό περιλαμβάνει την προσθήκη επιπλέον λεπτομερειών για να πείσουν τους άλλους ή τους εαυτούς τους ότι αυτά που λένε είναι αλήθεια.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι ψεύτες μιλούν με πιο σύνθετες προτάσεις, χρησιμοποιούν περισσότερες βωμολοχίες και μιλούν περισσότερο σε τρίτο πρόσωπο από αυτούς που λένε την αλήθεια.
6 ερωτήσεις στις οποίες όλοι απαντάμε αυθόρμητα με ψέματα
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
