istock
Η ψησταριά ετοιμάζεται, αφού το ψήσιμο στα κάρβουνα είναι μία από τις παραδόσεις του Πάσχα, προετοιμάζοντας το τραπέζι της Λαμπρής. Ωστόσο η ψησταριά μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για τα μάτια και να απειλήσει ακόμα και την όραση, αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
5 προβλήματα υγείας που προκαλεί στα μάτια το ψήσιμο στα κάρβουνα
- Ερεθισμό
- Εκδορές στον επιφανειακό χιτώνα του ματιού
- Επιπεφυκίτιδα και καταρράκτη
- Οφθαλμική τοξοπλάσμωση
- Θερμικά εγκαύματα
1. Ερεθισμό
Καπνός, στάχτη, ακόμα και μικρές σπίθες μπορεί εύκολα να μπουν στα μάτια σου στη διάρκεια του ψησίματος, ειδικά εάν έχει και λίγο αέρα. Επιπλέον, όταν καίγονται τα κάρβουνα απελευθερώνουν στον αέρα μονοξείδιο του άνθρακα, που στερεί το σώμα από το οξυγόνο. Η έκθεση των ματιών στον καπνό μπορεί να τους προκαλέσει ερεθισμό. Συνηθισμένα συμπτώματα μετά την επαφή τους με τον καπνό είναι πόνος, ενόχληση, δάκρυσμα και κοκκίνισμα. Ο καπνός μπορεί επίσης να προκαλέσει ξηρότητα και κνησμό στα μάτια.
2. Εκδορές στον επιφανειακό χιτώνα του ματιού
Αν στα μάτια μπει στάχτη ή σπίθα οι πιθανές συνέπειες είναι εκδορές στον επιφανειακό χιτώνα του ματιού (τον κερατοειδή), επιπεφυκίτιδα (ερεθισμός στη λεπτή μεμβράνη που επιστρώνει το λευκό των ματιών και το εσωτερικό των βλεφάρων) και εγκαύματα στα βλέφαρα ή στον οφθαλμικό βολβό.
3. Επιπεφυκίτιδα και καταρράκτη
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2021 στο ιατρικό περιοδικό PLoS Medicine έδειξε πως το συστηματικό ψήσιμο στα κάρβουνα ή στα ξύλα επί μια δεκαετία σχετίζεται με:
- 32% μεγαλύτερο κίνδυνο επιπεφυκίτιδας,
- 17% μεγαλύτερο κίνδυνο καταρράκτη και
- 35% μεγαλύτερο κίνδυνο διαταραχής στο ακτινωτό σώμα του οφθαλμού (είναι ένας κυκλικός ιστός μέσα στο μάτι).
4. Οφθαλμική τοξοπλάσμωση
Δεν είναι όμως μόνο αυτοί οι δυνητικοί κίνδυνοι για τα μάτια από το ψήσιμο στα κάρβουνα. Υπάρχουν και έμμεσοι κίνδυνοι, αν δεν ψήσετε επαρκώς το κρέας. Η κατανάλωση μισοψημένου κρέατος (ιδιαίτερα χοιρινού ή αρνίσιου) μολυσμένου με το παράσιτο τοξόπλασμα gondii μπορεί να οδηγήσει στην τοξοπλάσμωση, μία συστηματική ασθένεια. Η τοξοπλάσμωση είναι αβλαβής για τους υγιείς ανθρώπους, αλλά στις εγκύους και σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη.
"Το τοξόπλασμα μπορεί να μολύνει τα εκτρεφόμενα ζώα και το κρέας τους. Όμως το καλό ψήσιμο το σκοτώνει και έτσι το κρέας είναι ασφαλές. Παρόλα αυτά, η κατανάλωση μισοψημένου κρέατος παραμένει ένας από τους κύριους τρόπους μετάδοσης του παρασίτου. Αν και πολλοί άνθρωποι δεν εκδηλώνουν συμπτώματα όταν μολύνονται, άλλοι παρουσιάζουν επίμονα συμπτώματα γρίπης (π.χ. υψηλό πυρετό, κόπωση, πονόλαιμο) και κάποιοι πιο σοβαρά προβλήματα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η οφθαλμική τοξοπλάσμωση, μία φλεγμονώδης νόσο στο μάτι που προσβάλλει τον βυθό, στο πίσω μέρος του οφθαλμού", εξηγεί ο δρ Κανελλόπουλος.
Η οφθαλμική τοξοπλάσμωση προκαλεί συμπτώματα, όπως πόνο στο μάτι, ευαισθησία στο φως, θολή όραση και δακρύρροια. Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας της όρασης λόγω δημιουργίας ουλών. Μπορεί επίσης να επεκταθεί στο οπτικό νεύρο, γεγονός που επίσης μπορεί να μειώσει την όραση.
5. Θερμικά εγκαύματα
Τρεις στις εκατό διακομιδές στα επείγοντα περιστατικά των νοσοκομείων αφορούν ανθρώπους τραυματισμένους στα μάτια. Η πλειονότητα των ασθενών έχουν εκδορές του κερατοειδούς και ξένο σώμα στο μάτι. Ωστόσο στο 7% των περιπτώσεων η αιτία είναι θερμικά εγκαύματα, όπως αυτά που συμβαίνουν κατά το ψήσιμο στα κάρβουνα και μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές, όπως ουλές σε επιπεφυκότα, βλέφαρα ή/και κερατοειδή, με αποτέλεσμα προβλήματα στην όραση, επίμονη ξηροφθαλμία και παραμορφώσεις των βλεφάρων με δυσκολία στη σύγκλιση τους.
Τι να κάνεις αν:
- Μπει καπνός στα μάτια σου: Ο δρ Κανελλόπουλος συνιστά να μην τα τρίψεις, αλλά να τα ξεπλύνεις με φυσιολογικό ορό ή με δροσερό τρεχούμενο νερό βρύσης. Αν ο πόνος και η ενόχληση επιμένει, συμβουλεύσου τον οφθαλμίατρό σου.
- Πλησιάσει στάχτη ή μια σπίθα το μάτι σου: Αυτό αντανακλαστικά θα κλείσει για να προστατευθεί ο οφθαλμικός βολβός από τον θερμικό τραυματισμό. Αν συμβεί αυτό, μπορεί να τραυματιστεί το βλέφαρό σου. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να τρίψεις το μάτι, αλλά να το ξεπλύνεις πρώτα εξωτερικά με άφθονο δροσερό νερό. Ύστερα άνοιξε απαλά το βλέφαρο και συνέχισε να ρίχνεις άφθονο νερό για 15-20 λεπτά. Σκέπασε το τραυματισμένο μάτι με μία καθαρή γάζα. Συμβουλεύσου τον οφθαλμίατρό σου, ειδικά αν δεν μπορείς να ξεπλύνεις το μάτι ή συνεχίζεται ο πόνος και το κοκκίνισμα.
Μέτρα προστασίας
"Είτε ψήνει κάποιος στα κάρβουνα είτε με ξύλα, είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνει μέτρα προστασίας. Μπορεί πολλοί να μην το συνειδητοποιούν, αλλά το σχεδόν 25% των τραυματισμών στα μάτια συμβαίνουν στη διάρκεια του μαγειρέματος και ψησίματος στο σπίτι", αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος.
"Η λήψη των απαιτούμενων μέτρων προστασίας και η άμεση ιατρική συμβουλή θα διαφυλάξουν την όραση από τα χειρότερα", λέει ο δρ Κανελλόπουλος. Για να προστατευτείς από τέτοιου είδους προβλήματα:
- Μείνε σε απόσταση ασφαλείας από την ψησταριά. "Είναι πολύ σημαντικό να μένουμε σε απόσταση ασφαλείας από την ψησταριά για να προστατεύουμε τα μάτια μας από τους τραυματισμούς, τα εγκαύματα και τις επιδράσεις του μονοξειδίου του άνθρακα".
- Φρόντισε να κάθεσαι αντίθετα από την φορά του αέρα, ώστε να μην έρχεται πάνω σας ο καπνός.
- Φόρεσε ειδικά, προστατευτικά γυαλιά, αλλά και ένα ανθεκτικό ζευγάρι γυαλιά ηλίου που θα προστατεύει και περιμετρικά τα μάτια σου και να μειώσει την έκθεσή σου σε επικίνδυνα στοιχεία.
- Πλένε καλά τα χέρια σου αν χρησιμοποιήσεις υγρό για να ανάψεις τη φωτιά, καθώς και να μην τρίβεις τα μάτια σου με τα χέρια σου εάν δεν τα πλύνεις πρώτα καλά.
- Βρες ένα προστατευμένο σημείο από τις απότομες αλλαγές του καιρού (όπως ο δυνατός αέρας), το οποίο θα βρίσκεται σε υπαίθριο χώρο. Όσο τα κάρβουνα είναι αναμμένα, βεβαιώσου πως κάποιος ενήλικας θα τα κοιτάζει διαρκώς για να μην πιάσετε φωτιά. Πρέπει ακόμα να έχεις δίπλα σου ένα λάστιχο και έναν πυροσβεστήρα, για παν ενδεχόμενο.
9 λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να τρίβεις τα μάτια σου
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
