139 παθήσεις έχουν κοινό αυτό το ένα προειδοποιητικό σημάδι

Μία σημαντική προειδοποίηση που δεν πρέπει να αγνοήσεις, σύμφωνα με νέα έρευνα.

iStock

Μήπως έχεις προσέξει ότι η όσφρησή σου έχει μειωθεί τελευταία; Ή ίσως σου είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις γνωστές μυρωδιές, όπως αυτή του πρωινού καφέ ή των φρεσκοψημένων μπισκότων; Αν ναι, καλό θα ήταν να μην το αγνοήσεις, καθώς μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Molecular Neuroscience έρχεται να μας προειδοποιήσει πως η αίσθηση της όσφρησης ίσως είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ικανότητα που απλά εμπλουτίζει την καθημερινότητά μας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μια διαταραχή της όσφρησης μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι για σοβαρά ζητήματα υγείας, συνδεδεμένο με τουλάχιστον 139 διαφορετικές παθήσεις – από τη νόσο Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον, μέχρι καρδιακά προβλήματα και διαβήτη.

Η μύτη σου ως "καναρίνι" της υγείας σου

Για να καταλάβεις τη σημασία της ανακάλυψης, οι ερευνητές παρομοιάζουν τη μύτη σου με το "καναρίνι των ανθρακωρύχων". Παλαιότερα, οι ανθρακωρύχοι χρησιμοποιούσαν καναρίνια για να εντοπίζουν τοξικά αέρια πριν ακόμα αυτά γίνουν επικίνδυνα για τους ίδιους. Έτσι και η όσφρηση, σύμφωνα με τα ευρήματα, είναι ένα από τα πρώτα συστήματα του σώματος που μπορεί να σε προειδοποιήσει ότι κάτι δεν πάει καλά στην υγεία σου. Και μάλιστα, αυτό μπορεί να συμβεί πολύ πριν εμφανιστούν άλλα, πιο εμφανή συμπτώματα.

Για παράδειγμα, άτομα που τελικά αναπτύσσουν τη νόσο του Πάρκινσον, συχνά παρουσιάζουν απώλεια όσφρησης αρκετά χρόνια πριν να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες. Ομοίως, σε άτομα με Αλτσχάιμερ, η απώλεια της αίσθησης της όσφρησης είναι συχνά ένα από τα πρώτα σημάδια, ακόμα και πριν εμφανιστούν προβλήματα μνήμης.

Η σχέση της όσφρησης με τη φλεγμονή

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα αυτής της έρευνας είναι η σύνδεση της διαταραχής της όσφρησης με τη φλεγμονή. Σκέψου ότι η φλεγμονή δεν είναι μόνο το πρήξιμο ή η ερυθρότητα που βλέπουμε μετά από έναν τραυματισμό. Πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώμα και παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη πολλών ασθενειών. Εξετάζοντας όλες τις παθήσεις που συνδέονται με την απώλεια όσφρησης, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως όλες σχετίζονται και με τη φλεγμονή.

Ο καθηγητής Michael Leon, επικεφαλής της έρευνας από το Charlie Dunlop School of Biological Sciences στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine, σημειώνει πως "ήταν πολύ δύσκολο να βρεθούν όλες οι σχετικές μελέτες για τις ιατρικές καταστάσεις, ωστόσο κάθε μία από αυτές είχε ένα κοινό στοιχείο – τη φλεγμονή".

Παθήσεις που σχετίζονται με την απώλεια όσφρησης

Οι επιστήμονες ταξινόμησαν τις 139 παθήσεις που συνδέονται με την απώλεια όσφρησης σε τρεις κύριες κατηγορίες:

Νευρολογικές παθήσεις: Περιλαμβάνουν τη νόσο Αλτσχάιμερ, τη νόσο του Πάρκινσον, τη διπολική διαταραχή, την κατάθλιψη, τις διαταραχές ύπνου, το PTSD, την επιληψία και τη σκλήρυνση κατά πλάκας.

Παθήσεις που επηρεάζουν το σώμα: Όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η αρθρίτιδα και το COVID-19.

Κληρονομικές ή γενετικές παθήσεις: Αυτές περιλαμβάνουν το σύνδρομο Down, την κυστική ίνωση, καθώς και άλλες σπάνιες γενετικές διαταραχές.

Αυτό το εύρημα είναι τόσο εντυπωσιακό, γιατί δείχνει πως, ανεξάρτητα από το σύστημα του σώματος που επηρεάζει μια πάθηση, η διαταραχή της όσφρησης μπορεί να εμφανιστεί ως πρώιμο σύμπτωμα.

Πώς μπορείς να βοηθήσεις την όσφρησή σου

Η μελέτη προσφέρει και ένα αισιόδοξο μήνυμα: η ενίσχυση της αίσθησης της όσφρησης με συγκεκριμένες "ασκήσεις" ίσως να βοηθά στην προστασία από ορισμένες από αυτές τις παθήσεις. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της τακτικής έκθεσης σε διάφορες μυρωδιές που λειτουργεί σαν "γυμναστική" για τη μύτη σου.

Τι είναι η προπόνηση όσφρησης και πώς θα την κάνεις;

Σε μια μελέτη, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που εκτέθηκαν σε αιθέρια έλαια δύο φορές την ημέρα για πέντε μήνες, παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στις γλωσσικές τους δεξιότητες και λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης συγκριτικά με μια ομάδα που έκανε άλλες δραστηριότητες. Σε άλλη έρευνα, άτομα με άνοια εκτέθηκαν σε 40 διαφορετικές μυρωδιές και παρατήρησαν βελτίωση στη μνήμη, την προσοχή και τις γλωσσικές τους ικανότητες.

Σύνδεση όσφρησης και μνήμης

Ένα από τα πιο συναρπαστικά ευρήματα αυτής της έρευνας είναι ο μοναδικός δεσμός μεταξύ όσφρησης και μνήμης. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες αισθήσεις, η αίσθηση της όσφρησης συνδέεται άμεσα με τμήματα του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τη μνήμη. Αυτός είναι και ο λόγος που σε παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ, η απώλεια της όσφρησης είναι συχνά προάγγελος των προβλημάτων μνήμης. Ο Leon μάλιστα σχολιάζει ότι "τα δεδομένα είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, καθώς δείχνουν ότι η οσφρητική ενίσχυση μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη των ηλικιωμένων έως και 226%".

Το επόμενο βήμα λοιπόν; Αν προσέξεις διαταραχή στην όσφρησή σου, μην το αγνοήσεις – ίσως η μύτη σου προσπαθεί να σε προειδοποιήσει για τη γενική σου υγεία.