Από τη Δέσποινα Μαρσέλου, διαιτολόγο-διατροφολόγο, με ειδίκευση στην κλινική διατροφή και ανοσολογία (@createhealth_bymarselou).
Η σημασία της βιταμίνης Β12 είναι πολύ μεγάλη για τον οργανισμό μας, καθώς η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικές διαταραχές, ακόμα και συμπτώματα ψύχωσης ή εγκεφαλικού, λόγω της αύξησης της ομοκυστεΐνης, η οποία μπορεί να "επιτεθεί" στις αρτηρίες μας. Έχουμε, επίσης, δει τα τελευταία χρόνια ότι η έλλειψή της δεν αποτελεί αποκλειστικά πρόβλημα των χορτοφάγων και των vegans, αλλά πλέον και των παμφάγων. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον δρα Michael Greger, MD, FACLM, πολλοί γιατροί βασίζονται λανθασμένα στα επίπεδα του ορού Β12 στο αίμα για να εξετάσουν την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12.
Βιταμίνη Β12: Οι καλύτερες πηγές, πώς βοηθάει την υγεία και τι να προσέξεις
Τι συμβαίνει με τους χορτοφάγους;
Υπήρχαν δύο περιπτώσεις νέων αυστηρά χορτοφάγων ατόμων χωρίς γνωστούς παράγοντες αγγειακού κινδύνου. O ένας υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και ο άλλος πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια. Πιθανότατα δεν έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης Β12 και αυτό οδήγησε σε υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης, η οποία μπορεί να "επιτεθεί" στις αρτηρίες μας.
Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που, παρόλο που οι χορτοφάγοι με τη διατροφή έχουν τόσο πολλά οφέλη έναντι των παραγόντων κινδύνου καρδιακής νόσου, βρέθηκαν να έχουν περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια. Αυτή η ανισότητα θα εξαφανιζόταν πιθανώς με την επαρκή χορήγηση συμπληρώματος Β12 και το όφελος του χαμηλότερου κινδύνου καρδιακής νόσου θα γινόταν ακόμα μεγαλύτερο. Σε σχέση με τους μη χορτοφάγους, οι χορτοφάγοι απολαμβάνουν πλήθος πλεονεκτημάτων στην υγεία τους όσον αφορά τη χοληστερόλη, την αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο στο αίμα και τα ποσοστά παχυσαρκίας.
Τι συμβαίνει, όμως, με τη μελέτη για το εγκεφαλικό επεισόδιο; Η αλήθεια είναι ότι, ακόμα και μεταξύ των μελετών που έδειξαν οφέλη στην υγεία των χορτοφάγων, τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο ισχυρά όσο αναμενόταν, γεγονός που μπορεί να είναι αποτέλεσμα της κακής κατάστασης της βιταμίνης Β12 λόγω της χορτοφαγικής διατροφής. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να αναιρεί τα οφέλη της χορτοφαγικής διατροφής όσον αφορά την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Για να μειωθεί λοιπόν περαιτέρω ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου, οι χορτοφάγοι πρέπει να λαμβάνουν βιταμίνη Β12.
Η μέτρηση που αποκαλύπτει τη Β12 στον οργανισμό σου
Το σημαντικό που πρέπει να θυμάσαι είναι ότι αν εκδηλώσεις συμπτώματα ανεπάρκειας Β12, θα είναι πολύ αργά. Αρχικά τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο ανεπαίσθητα, που μπορεί ακόμα και να μην τα αντιληφθείς. Επιπλέον, η μεταβολική ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 αναπτύσσεται πολύ πριν από την κλινική ανεπάρκεια, οπότε υπάρχει μια χαμένη ευκαιρία για την πρόληψη της άνοιας και του εγκεφαλικού επεισοδίου όταν έχεις αρκετή Β12 για να αποφύγεις τα συμπτώματα ανεπάρκειας, αλλά όχι αρκετή για να διατηρήσεις την ομοκυστεΐνη υπό έλεγχο.
Το ότι πολλές φορές η κατάσταση αυτή δε διαγιγνώσκεται προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από την αδυναμία κατανόησης του γεγονότος ότι φυσιολογικά επίπεδα Β12 στο αίμα μπορεί να μην αντανακλούν μια επαρκή λειτουργική κατάσταση Β12. Τα επίπεδα Β12 στο αίμα μας δεν αντιπροσωπεύουν πάντα τα επίπεδα Β12 στα κύτταρά μας. Μπορεί να έχουμε σοβαρή λειτουργική έλλειψη Β12, ακόμα και αν τα επίπεδα στο αίμα μας είναι φυσιολογικά ή ακόμα και υψηλά. Οι περισσότεροι γιατροί υποθέτουν ότι, αν η Β12 στο αίμα είναι φυσιολογική, δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά, εντός του κατώτερου εύρους του φυσιολογικού, το 30% των ασθενών θα μπορούσε να έχει μεταβολική ανεπάρκεια Β12, με υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης.
Η άμεση μέτρηση των επιπέδων του μεθυλμαλονικού οξέος (MMA) ή της ομοκυστεΐνης είναι μια πιο ακριβής αντανάκλαση της λειτουργικής κατάστασης της βιταμίνης Β12. Το μεθυλμαλονικό οξύ μπορεί να ελεγχθεί με μια απλή εξέταση ούρων – αναζητάται τιμή μικρότερη από 4 μικρογραμμάρια ανά χιλιοστόγραμμο κρεατινίνης. Το αυξημένο ΜΜΑ αποτελεί ειδικό δείκτη ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, ενώ η Hcy [ομοκυστεΐνη] αυξάνεται τόσο σε ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 όσο και σε ανεπάρκεια φυλλικού οξέος.
Έτσι, η μεταβολική ανεπάρκεια της Β12 ορίζεται αυστηρά από την αύξηση των επιπέδων της ΜΜΑ ή από την αύξηση της ομοκυστεΐνης σε άτομα που έχουν καλά επίπεδα φυλλικού οξέος. Κι επειδή το φυλλικό οξύ βρίσκεται σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια και άλλες φυτικές τροφές, τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης μπορεί να είναι κυρίως πρόβλημα ανεπάρκειας Β12.
Ιδανικά, αναζητάς ένα επίπεδο ομοκυστεΐνης στο αίμα σου σε μονοψήφια επίπεδα. Εφόσον οι μετρήσεις γίνουν με αυτό τον τρόπο, ο επιπολασμός της υποκλινικής λειτουργικής ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 μπορεί να είναι δραματικά υψηλότερος και φτάνουμε να μιλάμε για ελλείψεις για το 10% έως 40% του γενικού πληθυσμού, για περισσότερο από το 40% των χορτοφάγων και για την πλειονότητα των χορτοφάγων που δεν είναι σχολαστικοί στη λήψη της Β12. Αν, ωστόσο, ακολουθείς φυτοφαγική διατροφή και παίρνεις επαρκώς συμπλήρωμα Β12, δε χρειάζεται να ανησυχείς.
Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 που δεν μπορούν να εντοπιστούν σε κανένα τεστ, οπότε είναι προτιμότερο να βεβαιώνεσαι ότι λαμβάνεις αρκετή ποσότητα, με την καθοδήγηση πάντα ειδικού.
Βιταμίνη Β12: Οι 15 κορυφαίες πηγές που πρέπει να γνωρίζεις
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
