iStock
Όλοι μιλούν για την επίδραση που έχει η διατροφή μας στην υγεία, και ειδικά τώρα, ένα είδος τροφών έχει γίνει επίκεντρο συζήτησης παντού. Οι απόψεις μπορεί να διαφέρουν, αλλά η επιστημονική έρευνα είναι ξεκάθαρη: υπάρχουν συγκεκριμένα τρόφιμα που επιταχύνουν τη γήρανση, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, αναφέρει χαρακτηριστικά ο διατροφολόγος Jo Williams στο BBC Good Food.
Αυτό είναι σημαντικό, γιατί η γήρανση επηρεάζει κάθε σύστημα του οργανισμού σου. Το δέρμα γίνεται πιο λεπτό και εμφανίζει ρυτίδες λόγω μείωσης του κολλαγόνου και της ελαστίνης. Η οστική πυκνότητα πέφτει, αυξάνοντας τον κίνδυνο για οστεοπόρωση, και οι αρθρώσεις γίνονται πιο άκαμπτες και ευάλωτες σε αρθρίτιδα. Αν, λοιπόν, ο οργανισμός σου έχει ήδη φυσική τάση προς φθορά με το πέρασμα του χρόνου, δεν χρειάζεται να του βάζεις "τρικλοποδιές" με τροφές που επιταχύνουν αυτήν τη διαδικασία, όπως είναι τα υπερεπεξεργασμένα.
Τι είναι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα;
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (Ultra-Processed Foods - UPFs) είναι βιομηχανικά προϊόντα που έχουν παραχθεί με τεχνικές και συστατικά που δε θα χρησιμοποιούσες ποτέ στην κουζίνα σου.
Φτιάχνονται κυρίως από λάδια, λίπη, ζάχαρη ή παράγωγα αυτών, όπως τα υδρογονωμένα λίπη. Περιέχουν συνήθως τεχνητά πρόσθετα, ενισχυτικά γεύσης, χρώματα, γλυκαντικά και γαλακτωματοποιητές, ενώ σπάνια περιλαμβάνουν ολόκληρα, φυσικά τρόφιμα. Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, αλλά είναι φτωχά σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα.
Παραδείγματα:
- Σνακ σε σακουλάκια, μπισκότα και γλυκίσματα
- Γλυκά δημητριακά πρωινού
- Έτοιμα γεύματα, πίτσες, noodles
- Γιαούρτια με γεύσεις
- Επεξεργασμένα κρέατα όπως nuggets και hot dogs
Σύμφωνα με το σύστημα NOVA, τα τρόφιμα κατατάσσονται σε 4 κατηγορίες, με τα υπερεπεξεργασμένα να είναι η πιο "βαριά" μορφή επεξεργασίας.
Είναι επιβλαβή για την υγεία σου;
Οι έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι τα UPFs συνδέονται με πολλαπλά προβλήματα υγείας:
- Αύξηση βάρους και παχυσαρκία – Περιέχουν πολλές θερμίδες, ζάχαρη και ανθυγιεινά λίπη.
- Κίνδυνος διαβήτη τύπου 2 – Η υπερβολική ζάχαρη οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Κακή καρδιαγγειακή υγεία – Αυξάνουν την πίεση και τη χοληστερόλη.
- Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου – Ειδικά για καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου.
- Διαταραχές στο έντερο και στο μικροβίωμα – Τα πρόσθετα προκαλούν φλεγμονές.
- Κακή ψυχική υγεία – Συνδέονται με κατάθλιψη και άγχος.
- Οστική φθορά – Συνήθως περιέχουν φωσφορικά άλατα που επηρεάζουν την οστική πυκνότητα.
- Πρόωρος θάνατος – Όσες καταναλώνουν συχνά UPFs έχουν αυξημένο ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας.
Επιταχύνουν τελικά τη γήρανση;
Ναι! Η κατανάλωση UPFs μπορεί να οδηγήσει σε επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα σου γερνάει πιο γρήγορα από την πραγματική σου ηλικία, ανάλογα με τον τρόπο ζωής και τη διατροφή σου.
Ο λόγος είναι οι φλεγμονές και το οξειδωτικό στρες που προκαλούν αυτά τα τρόφιμα, καταστρέφοντας τα κύτταρα και μειώνοντας την άμυνα του οργανισμού. Επίσης, επιδρούν στο μήκος των τελομερών, που είναι δείκτης κυτταρικής ηλικίας. Όσο πιο μικρά, τόσο πιο γρήγορα "τελειώνουν" τα κύτταρα.
Επιπλέον, τα πρόσθετα όπως οι γλυκαντικές ουσίες και οι γαλακτωματοποιητές διαταράσσουν την ισορροπία στο έντερο, κάτι που επηρεάζει ακόμη και την εγκεφαλική λειτουργία.
Τι μπορείς να φας για να το αντιστρέψεις;
Αντί για υπερεπεξεργασμένα, διάλεξε τροφές που στηρίζουν τη νεανικότητα του οργανισμού σου:
- Πρωτεΐνη: Βοηθά στην αναδόμηση των μυών και των ιστών.
- Κολλαγόνο: Προστατεύει το δέρμα και τις αρθρώσεις. Φάε ζωμούς, εσπεριδοειδή, πιπεριές ή δοκίμασε κάποιο συμπλήρωμα.
- Βιταμίνη C: Ισχυρό αντιοξειδωτικό που περιορίζει τις φθορές των κυττάρων.
- Ορυκτά (ψευδάργυρος, μαγνήσιο, σελήνιο): Βοηθούν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού και την κυτταρική επιδιόρθωση. Τα βρίσκεις σε ξηρούς καρπούς, σπόρους, ψάρια και δημητριακά ολικής άλεσης.
Όσο πιο ποικίλη και φυσική είναι η διατροφή σου, τόσο περισσότερα θρεπτικά συστατικά παίρνει ο οργανισμός σου για να επιβραδύνει τη γήρανση.
Ποια είναι η καλύτερη προσέγγιση για υγιή γήρανση;
Η γήρανση είναι φυσική, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να επιβραδύνεις την πορεία της. Οι Blue Zones - πέντε περιοχές στον κόσμο όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και πιο υγιεινά - προσφέρουν πολύτιμα μαθήματα.
Κοινά χαρακτηριστικά τους:
- Μεσογειακή διατροφή με λαχανικά, φρούτα, ψάρια, ελαιόλαδο, όσπρια, ξηρούς καρπούς και λίγο κρασί.
- Καθημερινή, ήπια άσκηση (όπως περπάτημα, κηπουρική, δουλειές στο σπίτι).
- Κοινωνικές σχέσεις και θετική στάση ζωής.
Τελικά, μπορείς να "παγώσεις" το βιολογικό ρολόι;
Δεν μπορείς να σταματήσεις το χρόνο, αλλά μπορείς να τον επιβραδύνεις σημαντικά. Η διατροφή είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία σου. Αν περιορίσεις τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και εντάξεις περισσότερα φυσικά, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα, μπορείς να νιώσεις και να δείχνεις πιο νέα - από μέσα προς τα έξω.
Διάβασε επίσης:
Junk food το βράδυ: Οι πιθανοί λόγοι που έχεις αυτήν την επιθυμία
Γερνάω γρήγορα; 5 απρόσμενοι παράγοντες που επιταχύνουν τη γήρανση
Αυτές οι 12 τροφές κάνουν κακό στην υγεία σου μετά τα 45 - Απόφυγέ τις
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
