iStock
Από τον Εμμανουήλ Μπριλάκη, MD, MSc, PhD, Ορθοπαιδικό Χειρουργό με εξειδίκευση σε γόνατα, ώμους και αθλητικές κακώσεις.
Αν έχεις πει ποτέ "με τραβάει ο ώμος" ή "μου παραπονιέται το γόνατο", δεν είσαι μόνη. Οι δύο αυτές αρθρώσεις σηκώνουν σχεδόν όλο το βάρος της καθημερινότητας: πληκτρολόγηση, ψώνια, γυμναστική και αθλητικές δραστηριότητες, τρέξιμο και σκάλες. Η καλή είδηση; Με λίγες έξυπνες συνήθειες μπορείς να προλάβεις πολλά από τα "συνηθισμένα" προβλήματα και να συνεχίσεις να κινείσαι δυνατά.
Στην εποχή του "wellness”, μιλάμε πολύ για διατροφή και ψυχική ισορροπία αλλά ξεχνάμε ένα ακόμη θεμελιώδη πυλώνα: τη σωστή λειτουργία των αρθρώσεων. Ο ώμος και το γόνατο είναι δύο από τις πιο "δουλεμένες" αρθρώσεις του σώματος. Μας επιτρέπουν να σηκώσουμε, να περπατήσουμε, να αγκαλιάσουμε, να κινηθούμε. Και ταυτόχρονα είναι από τα πρώτα σημεία που διαμαρτύρονται όταν η καθημερινότητα ξεπερνά τα όριά τους.
Η σημασία της πρόληψης
Οι περισσότερες ορθοπαιδικές παθήσεις ξεκινούν ύπουλα: μια μικρή δυσκαμψία, ένα "τράβηγμα" ή ένας ήπιος πόνος που αγνοείται. Η πρόληψη είναι ουσιαστικά η διαχείριση του φόρτου. Είναι ουσιαστικό να ακούμε το σώμα μας, να αναγνωρίζουμε πότε χρειάζεται ανάπαυση και πότε ενδυνάμωση. Η έγκαιρη εκτίμηση από ορθοπαιδικό σε πρώιμα στάδια κάνει τη διαφορά μεταξύ ενός απλού ερεθισμού και μιας ρήξης που θα χρειαστεί αρκετό χρόνο αποκατάστασης.
Ώμος: η άρθρωση της ελευθερίας και της υπερβολής
Ο ώμος είναι η πιο ευκίνητη άρθρωση του σώματος, αλλά και η πιο ευάλωτη. Οι συνηθέστερες παθήσεις που βλέπουμε είναι:
- Τενοντίτιδα ή ρήξη του στροφικού πετάλου, συνήθως από επαναλαμβανόμενη χρήση.
- Αστάθεια ώμου, κυρίως σε νεαρότερα, ευλύγιστα άτομα ή αθλητές.
- Σύνδρομο πρόσκρουσης και ασβεστώσεις, που συνδέονται με τη στάση του σώματος και μια χρόνια επιβάρυνση.
Οι ασκήσεις που στοχεύουν σε καλή στάση, κινητικότητα και συμμετρία μυϊκής δραστηριότητας συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση υγιούς ώμου. Ο στόχος δεν είναι η μυϊκή ενίσχυση μεμονωμένων ομάδων, αλλά η αρμονική κίνηση του ώμου με τις ωμοπλάτες και τον κορμό.
Γόνατο: η άρθρωση που μεταφράζει τα πάντα
Το γόνατο δεν λειτουργεί ποτέ μόνο του. Επηρεάζεται από το ισχίο, τον αστράγαλο, ακόμη και τη λεκάνη. Οι συχνότερες αιτίες πόνου είναι:
- Σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου (ιδίως σε δρομείς ή άτομα που ανεβαίνουν συχνά σκάλες).
- Ρήξεις μηνίσκου ή συνδέσμων, συχνά μετά από απότομη αλλαγή κατεύθυνσης.
- Αρθρίτιδα, που μπορεί να εκδηλωθεί νωρίτερα σε άτομα με παλαιούς τραυματισμούς ή καθιστική ζωή.
Η σωστή άσκηση για το γόνατο δεν είναι ποτέ "μία". Χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα σε σταθερότητα, ευλυγισία και έλεγχο κίνησης. Η αδύναμη σταθεροποίηση ή η υπερβολική πίεση με λανθασμένο τρόπο αποτελούν τις πιο συχνές αιτίες επώδυνης επιβάρυνσης.
Οι τρεις άξονες της αρθρικής ευεξίας
- Κίνηση με έλεγχο: Στόχος είναι η λειτουργική κινητικότητα, όχι η υπερβολή. Κάθε άρθρωση έχει το δικό της "παράθυρο ασφαλούς κίνησης".
- Προοδευτική φόρτιση: Το σώμα προσαρμόζεται όταν η άσκηση αυξάνεται σταδιακά. Απότομη αύξηση έντασης ή όγκου προπόνησης είναι η νούμερο ένα αιτία τενοντίτιδας.
- Αποκατάσταση και ύπνος: Οι ιστοί χρειάζονται χρόνο για να αναπλαστούν. Η έλλειψη ξεκούρασης ακυρώνει τη σωστή προπόνηση.
"Κόκκινες σημαίες" που χρειάζονται έλεγχο
- Πόνος που επιμένει πάνω από λίγες ημέρες παρά την ξεκούραση.
- Πόνος τη νύχτα που σε ξυπνά ή δεν υποχωρεί με ήπια κίνηση.
- Εμφάνιση οιδήματος, "κλικ" ή αίσθημα αστάθειας σε ώμο ή γόνατο.
Η έγκαιρη ιατρική εκτίμηση σε τέτοιες περιπτώσεις επιτρέπει στοχευμένη διάγνωση και εξατομικευμένη θεραπεία, χωρίς καθυστέρηση και χωρίς περιττές παρεμβάσεις.
Ο ρόλος της ιατρικής καθοδήγησης
Η συνεργασία μεταξύ του ορθοπαιδικού και του φυσικοθεραπευτή ή/και του γυμναστή είναι το "τρίγωνο" της επιτυχίας. Ο ορθοπαιδικός μπορεί με τη σωστή διάγνωση και αξιολόγηση να θέσει το πλαίσιο ασφάλειας και να θέσει τα όρια του πλάνου της αποκατάστασης ή τον χρόνο της επανόδου στη φυσιολογική δραστηριότητα. Στόχος δεν είναι να σταματήσει κανείς την άσκηση, αλλά να την προσαρμόσει στο επίπεδο αντοχής και υγείας των αρθρώσεων του.
Η μεγάλη εικόνα
Η μυοσκελετική υγεία δεν αφορά μόνο τους αθλητές. Αφορά όσους θέλουν να περπατούν χωρίς πόνο, να εργάζονται χωρίς δυσκαμψία, να αγκαλιάζουν χωρίς περιορισμό. Η σύγχρονη ορθοπαιδική προσφέρει πια εργαλεία που βασίζονται σε τεχνολογία, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές και εξατομικευμένη καθοδήγηση. Παρόλα αυτά η πρόληψη παραμένει η πιο δυνατή θεραπεία.
Ο Εμμανουήλ Μπριλάκης είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής της BRILAKIS Orthopaedics, Διευθυντής της Κλινικής Σύγχρονης Αρθροσκοπικής και Ρομποτικής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και Επιστημονικός συνεργάτης του περιοδικού Shape Για περισσότερες πληροφορίες επισκέψου την ιστοσελίδα brilakisorthopaedics.gr ή ακολούθησε τη Brilakis Orthopaedics στα social media (Facebook, Instagram, TikTok).
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
