iStock
Αν υπάρχει ένα κομμάτι ρούχου που πολλοί υποτιμούν, είναι η κάλτσα. Θα τη φορέσεις, θα ιδρώσεις λίγο, θα πεις ότι δεν πειράζει, και κάπως έτσι θα τη φορέσεις ξανά… την επόμενη μέρα. Μόνο που, σύμφωνα με τη μικροβιολόγο Dr Primrose Freestone από το University of Leicester, αυτή η μικρή συνήθεια μπορεί να σε φέρει πιο κοντά σε δυσάρεστες καταστάσεις: από μύκητες και ερεθισμούς στα πόδια μέχρι μεταφορά παθογόνων σε επιφάνειες, με θεωρητικό κίνδυνο ακόμη και για αναπνευστικές ή γαστρεντερικές λοιμώξεις, ανάλογα με τις συνθήκες. Η ίδια το θέτει ωμά: "Αν ήξερες τι ζει μέσα στις κάλτσες σου μετά από μία μέρα, ίσως να το ξανασκεφτόσουν".
Το έχεις στο σπίτι σου, το χρησιμοποιείς συνέχεια - και είναι πιο βρώμικο από την τουαλέτα!
Το πόδι είναι οικοσύστημα
Η Freestone εξηγεί ότι τα πόδια είναι φυσιολογικά γεμάτα μικροοργανισμούς. Μιλά για ένα "μικροσκοπικό τροπικό δάσος" από βακτήρια και μύκητες, με έως και 1.000 διαφορετικά είδη να συνυπάρχουν. Το σημαντικό εδώ είναι το περιβάλλον: οι μικροοργανισμοί αυτοί προτιμούν ζεστά και υγρά σημεία, ειδικά ανάμεσα στα δάχτυλα, όπου έχουν "τροφή" από τον ιδρώτα και τα νεκρά κύτταρα του δέρματος. Και πώς συμβάλει η κάλτσα; Συγκρατεί υγρασία, ανεβάζει θερμοκρασία, μειώνει τον αερισμό. Δηλαδή, κάνει τις συνθήκες ακόμη πιο φιλικές για ανάπτυξη.
Γιατί μυρίζουν τόσο πολύ τα πόδια (και οι κάλτσες);
H μυρωδιά είναι το αποτέλεσμα των "αποβλήτων" που παράγουν οι μικροοργανισμοί καθώς διασπούν τον ιδρώτα και τα υπολείμματα του δέρματος. Η Freestone αναφέρει ενδεικτικά παραδείγματα βακτηρίων και τις οσμές που συνδέονται με αυτά:
- Staphylococcal hominis: παράγει αλκοολικές ενώσεις από τον ιδρώτα και δίνει μυρωδιά που περιγράφεται σαν "σάπιο κρεμμύδι".
- Staphylococcus epidermis: παράγει ένωση που θυμίζει "τυρί".
- Corynebacterium: δημιουργεί οξύ με οσμή που περιγράφεται ως "κατσικίσια".
Το μήνυμα είναι πρακτικό: όσο περισσότερο ιδρώνεις, τόσο πιο έντονη γίνεται η οσμή. Και επειδή η κάλτσα "κλειδώνει” τον ιδρώτα, το πρόβλημα μεγαλώνει.
Το σοκ των αριθμών: τι κουβαλάει η κάλτσα
Η Freestone αναφέρεται σε έρευνα όπου οι κάλτσες βρέθηκαν να έχουν 8 έως 9 εκατομμύρια βακτήρια ανά δείγμα, ενώ τα t-shirts περίπου 83.000. Η σύγκριση χρησιμοποιείται για να δείξει κάτι απλό: οι κάλτσες είναι από τα ρούχα που συγκεντρώνουν πολύ μεγαλύτερο μικροβιακό φορτίο, γιατί δουλεύουν σε συνθήκες υγρασίας και θερμότητας.
Η μετάδοση γίνεται "σιωπηλά"
Ένα δεύτερο σημείο που τονίζεται είναι η μεταφορά: οι μικροοργανισμοί από τις κάλτσες μπορούν να περάσουν σε ό,τι ακουμπάνε - παπούτσια, πάτωμα, κρεβάτι, καναπέ. Και αυτό δεν είναι λεπτομέρεια. Αν υπάρχει μύκητας (π.χ. αυτός που προκαλεί το πόδι του αθλητή), μπορεί να μεταφερθεί και να εξαπλωθεί. Η Freestone αναφέρει ότι "βρώμικες κάλτσες θα μπορούσαν να διασπείρουν τον μύκητα που προκαλεί Athlete’s foot", μια μεταδοτική λοίμωξη που προσβάλλει το δέρμα γύρω από τα δάχτυλα.
Ο πιο ρεαλιστικός κίνδυνος στην καθημερινότητα: "πόδι του αθλητή"
Το λεγόμενο "πόδι του αθλητή” είναι η κατάσταση που συνήθως κερδίζει έδαφος σε περιβάλλον με υγρασία που δεν αερίζεται. Τα συχνά σημάδια είναι φαγούρα, κοκκινίλα, ξεφλούδισμα, κυρίως ανάμεσα στα δάχτυλα και σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, φουσκάλες. Κάλτσες που ξαναφοριούνται, ειδικά μετά από ιδρώτα, αυξάνουν τις πιθανότητες να παραταθεί η υγρασία και να ευνοηθεί η ανάπτυξη μυκήτων.
Παθογόνα που έχουν βρεθεί σε κάλτσες
Η Freestone αναφέρεται και σε ευρήματα από μελέτη που εντόπισε σε κάλτσες, πέρα από αβλαβή βακτήρια, και πιθανά παθογόνα όπως Aspergillus, Candida, Cryptococcus.
Για τον Aspergillus αναφέρεται ότι συνήθως η λοίμωξη σχετίζεται με εισπνοή και αφορά κυρίως ευάλωτους ασθενείς με μειωμένο ανοσοποιητικό. Για την Candida σημειώνεται ότι υπάρχουν τύποι που ζουν ακίνδυνα στο δέρμα, αλλά οι πιο επεμβατικοί μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις όταν περάσουν στο αίμα, με αυξημένο κίνδυνο σε νοσηλευόμενους με ασθενή άμυνα. Ο Cryptococcus αναφέρεται ως μύκητας που μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη στον εγκέφαλο ή τους πνεύμονες και να αποδειχθεί σοβαρή αν δεν αντιμετωπιστεί.
Εδώ το πρακτικό συμπέρασμα δεν είναι ο πανικός, αλλά η υγιεινή. Όταν αφήνεις το ύφασμα να γίνει σπίτι των μικροβίων, αυξάνεις την πιθανότητα ανεπιθύμητων μεταφορών.
Τι προτείνει η μικροβιολόγος
Οι οδηγίες που δίνει είναι συγκεκριμένες:
- Άλλαζε κάλτσες κάθε μέρα.
- Απόφυγε κάλτσες ή παπούτσια που κάνουν το πόδι να ιδρώνει υπερβολικά.
- Το πλύσιμο ποδιών δύο φορές την ημέρα μπορεί να μειώσει την οσμή, περιορίζοντας την ανάπτυξη βακτηρίων.
- Τα αντιιδρωτικά ποδιών βοηθούν επειδή μειώνουν τον ιδρώτα, άρα κόβουν "καύσιμο" από τα βακτήρια.
- Υπάρχουν αντιμικροβιακές κάλτσες (με μέταλλα όπως άργυρο ή ψευδάργυρο) που στοχεύουν στη μείωση των βακτηρίων της οσμής.
- Οι κάλτσες από μπαμπού επιτρέπουν περισσότερο αερισμό, ώστε να εξατμίζεται πιο εύκολα ο ιδρώτας.
Πλύσιμο: Τι αρκεί και πότε χρειάζεται κάτι πιο αποτελεσματικό
Για καθημερινή περίπτωση, η Freestone λέει ότι αν δεν έχεις ιδιαίτερα έντονο θέμα οσμής, μπορεί να είναι επαρκές πλύσιμο σε 30–40°C με ήπιο απορρυπαντικό. Όμως τονίζει ότι έτσι δεν σκοτώνονται όλα τα μικρόβια και οι μύκητες. Για πιο σχολαστική υγιεινή προτείνει ενζυμικό απορρυπαντικό και πλύσιμο στους 60°C, γιατί τα ένζυμα βοηθούν να αποκολληθούν οι μικροοργανισμοί από το ύφασμα και η υψηλή θερμοκρασία ενισχύει την απολύμανση. Προσθέτει ότι το στέγνωμα έξω είναι καλή ιδέα, καθώς το περιβάλλον λειτουργεί αντιμικροβιακά για πολλούς οργανισμούς.
95% βρώμικο! Το fitness αξεσουάρ που φιλοξενεί περισσότερα μικρόβια από καπάκι τουαλέτας
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
