Ανοσοθεραπεία: Τι είναι και γιατί θεωρείται το νέο όπλο στη θεραπεία του καρκίνου

10 ερωτήσεις για την ανοσοθεραπεία, τη θεραπεία που έχει αλλάξει τα δεδομένα στη θεραπεία του καρκίνου.

γυναίκα ποδήλατο άνοιξη λουλούδια υγεία Tijana87

Συνεργάστηκε ο Βασίλειος Μπαρμπούνης, παθολόγος-ογκολόγος, διευθυντής Γ’ Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Μετροπόλιταν».

Μέχρι τώρα για τη θεραπεία του καρκίνου οι γιατροί βασίζονταν σε τρεις τύπους θεραπείας: Την επέμβαση, την ακτινοβολία και τη χημειοθεραπεία. Τώρα υπάρχει ένας 4ος παίκτης και, αν κάνει όσα υπόσχεται, η ανοσοθεραπεία μπορεί να γίνει η μεγάλη δύναμη.

Μιλάμε για τη θεραπεία του καρκίνου;

«Η διαφορά ανάμεσα στην ανοσοθεραπεία και τις συμβατικές θεραπείες είναι ότι για μερίδα ασθενών με μεταστατικό καρκίνο υπάρχει μια εντυπωσιακή και διαρκής αντίδραση που θεωρείται θεραπεία, αν και δεν υπάρχουν ακόμη μακροπρόθεσμα στοιχεία» τονίζει ο Βασίλειος Μπαρμπούνης, παθολόγος-ογκολόγος, δ/ντής Γ' Ογκολογικής Κλινικής

«Μετροπόλιταν». «Ωστόσο, δε μιλάμε για θεραπεία του καρκίνου, αλλά για ακόμα μία θεραπευτική επιλογή. Είναι πραγματικά μια στροφή στην έρευνα κατά του καρκίνου, που μάλιστα έχει θεαματικά αποτελέσματα στο μελάνωμα και στον καρκίνο του πνεύμονα και του ήπατος». Οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι σταδιακά όλες οι μορφές καρκίνου θα υποκύψουν σ’ αυτή τη νέα θεραπεία. Με πάνω από 1.500 μόρια ανοσοθεραπείας για τον καρκίνο να είναι διεθνώς αυτή τη στιγμή σε επίπεδο έρευνας και δοκιμών, ξέρουμε πως τα νέα είναι καλά.

Ανακάλυψε την ανοσοθεραπεία σε 10 ερωτήσεις και απαντήσεις

Τι είναι η ανοσοθεραπεία;

Οι ειδικοί τη χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες κυρίως ως εμβόλια που ενισχύουν την παραγωγή αντισωμάτων για την πρόληψη των λοιμωδών ασθενειών. Oι νέες αγωγές ανοσοθεραπείας είναι φάρμακα με στόχο να δυναμώσουν την άμυνα του οργανισμού

εναντίον του καρκίνου. Οι γιατροί αναρωτιούνταν πάντα γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα δεν πολεμά τα καρκινικά κύτταρα όπως κάνει για άλλες ασθένειες. Το 1980 οι ερευνητές ανακάλυψαν έναν από τους λόγους: Τα καρκινικά κύτταρα συχνά μοιάζουν με τα υγιή και το ανοσοποιητικό σύστημα δεν μπορεί να τα αναγνωρίσει ως επικίνδυνα.

Επόμενος στόχος, λοιπόν, έγινε η έρευνα ουσιών που θα βοηθούσαν τον οργανισμό να αναγνωρίσει τα καρκινικά κύτταρα και να τα εξοντώσει. Οι θεραπείες είτε «αποκαλύπτουν» τα καρκινικά κύτταρα, είτε ενισχύουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού να τα ανακαλύψει. Έτσι, κάποιες από αυτές στοχεύουν στον καρκίνο και άλλες στα κύτταρα του ανοσοποιητικού.

Διατροφή και καρκίνος: Ποιες τροφές συνδέονται με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου

Καρκίνος των ωοθηκών: Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για να τον προλάβεις

Πώς δουλεύουν τα φάρμακα;

Το ανοσοποιητικό έχει ένα πολύπλοκο δίκτυο διακοπτών on-off οι οποίοι ελευθερώνουν ανοσοκύτταρα για την καταπολέμηση ασθενειών, αλλά τα κρατούν υπό αυστηρό έλεγχο ώστε να μην προκαλέσουν βλάβες σε υγιή όργανα και ιστούς. Οι αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη μορφή ανοσοθεραπείας. Αυτή επιτρέπει στα Τ-κύτταρα φονείς να επιτεθούν στον καρκίνο.

H στρατηγική φαίνεται να αποδίδει και έχει δείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα. Όλες οι θεραπείες είναι ενδοφλέβιες, όπως τα περισσότερα  φάρμακα χημειοθεραπείας.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της νέας θεραπείας;

Πολλές θεραπείες του καρκίνου, όπως η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία, έχουν αποτέλεσμα ένα αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς, αν και εξοντώνουν τα καρκινικά κύτταρα, κάνουν ζημιά και στα λευκά αιμοσφαίρια που αντιμετωπίζουν τις λοιμώξεις. «Με την ανοσοθεραπεία υπάρχει μικρότερος κίνδυνος λοιμώξεων, καθώς αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια παραμένουν άθικτα» εξηγεί ο ειδικός. Ακόμα και τα καρκινικά κύτταρα που αντιστέκονται στη χημειοθεραπεία ανταποκρίνονται στις αγωγές ανοσοθεραπείας, καθώς τα φάρμακα έχουν κάνει τα Τ-λεμφοκύτταρα να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται στα

καρκινικά μέχρι ο όγκος να εξοντωθεί. «Καθώς αυτά τα Τ-λεμφοκύτταρα μένουν για πάντα στο σώμα, αν ο καρκίνος επιστρέψει, ελπίζουμε –αν και δεν το γνωρίζουμε ακόμη– ότι το ανοσοποιητικό θα το καταλάβει αμέσως και θα τον εξοντώσει» επισημαίνει ο ειδικός.

Έχουν αυτά τα φάρμακα παρενέργειες;

Οι περισσότερες παρενέργειες από τα φάρμακα ανοσοθεραπείας θεωρούνται ήπιες έως μέτριες, αλλά περίπου 20% των ασθενών έχουν αναφέρει ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να είναι επικίνδυνες. Οι πιο κοινές αντιδράσεις είναι συμπτώματα όμοια με του κρυολογήματος, διακυμάνσεις στην αρτηριακή πίεση, ενώ λιγότερο κοινά είναι τα γαστρεντερικά προβλήματα κι εκείνα του θυρεοειδούς. «Όταν ελευθερώνονται οι αναστολείς σημείου ελέγχου, επιτρέπεται στο ανοσοποιητικό να πολεμήσει τον καρκίνο, αλλά η αντίδραση που προκύπτει μπορεί να δημιουργήσει βλάβες ουσιαστικά σε οποιοδήποτε

σύστημα του σώματος. Αν οι ασθενείς ξέρουν τι να περιμένουν και ενημερώσουν έγκαιρα το γιατρό τους για τα συμπτώματα, μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε ικανοποιητικά» τονίζει ο Βασίλειος Μπαρμπούνης.

Σε αυτή τη θεραπεία ποιοι καρκίνοι ανταποκρίνονται καλά;

Μέχρι τώρα η ανοσοθεραπεία έχει χρησιμοποιηθεί στο προχωρημένο μελάνωμα, το λέμφωμα Hodgkin και κάποιους συμπαγείς όγκους, όπως των πνευμόνων, του ήπατος, των νεφρών και της ουροδόχου κύστης. Άλλος ένας τύπος ανοσοθεραπείας με τα κύτταρα CAR-T έχει δείξει καλά αποτελέσματα σε καρκίνους του αίματος, όπως η λευχαιμία, το λέμφωμα και η έρευνα συνεχίζεται εντατικά.

Γιατί η ανοσοθεραπεία δεν «πιάνει» σε όλους;

Έως αυτή τη στιγμή η ανοσοθεραπεία λειτουργεί στο 2-30% των ασθενών και οι ερευνητές δε γνωρίζουν το λόγο. «Ξέρουμε ότι όγκοι με πολλές μεταλλάξεις, όπως τα περισσότερα μελανώματα και ορισμένοι συμπαγείς όγκοι, φέρουν τα κατάλληλα αντιγόνα και είναι πιο εύκολο για το ανοσοποιητικό να τους εντοπίσει και να τους πολεμήσει. Οι ερευνητές σ’ αυτή

τη φάση δίνουν έμφαση στο μικροπεριβάλλον του όγκου, δηλαδή την περιοχή που βρίσκεται γύρω του. «Κάποιοι όγκοι έχουν χτίσει ένα τείχος, με αποτέλεσμα τα Τ-λεμφοκύτταρα να μην μπορούν να μπουν, επομένως ψάχνουμε τρόπους για να ξεπεράσουμε αυτό το εμπόδιο έτσι ώστε τα καρκινικά κύτταρα να είναι προσβάσιμα στα λεμφοκύτταρα του ανοσοποιητικού»

επισημαίνει ο Βασίλειος Μπαρμπούνης.

Γιατί το ανοσοποιητικό δε «βλέπει» πάντα ως απειλή τον καρκίνο;

«Για να δουλέψει αποτελεσματικά η θεραπεία αυτή, το ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να έχει ήδη παραγάγει Τ-λεμφοκύτταρα εναντίον του καρκίνου. Κάποιοι όγκοι όμως δε διεγείρουν το ανοσοποιητικό και οι ερευνητές βρήκαν άλλους τρόπους για να υπερπηδήσουν αυτό το εμπόδιο μεταβάλλοντας τη δομή των ανοσοκυττάρων του ασθενούς. Τα τροποποιημένα αυτά κύτταρα που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο εισέρχονται στον οργανισμό και επιτίθενται στον όγκο. Μέχρι τώρα αυτή η μέθοδος έχει δώσει εντυπωσιακά

αποτελέσματα».

Μιλάμε ίσως και για πρόληψη του καρκίνου;

Υπάρχουν εμβόλια που στοχεύουν σε ιούς που μπορούν να προκαλέσουν τον καρκίνο, όπως της ηπατίτιδας Β (που σχετίζεται με τον καρκίνο του ήπατος) και του ιού των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (HPV) που προκαλεί το 99% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. «Αν έχεις κάνει εμβόλιο κατά του ιού, δε θα προσβληθείς, οπότε οι πιθανότητές σου να  αποκτήσεις καρκίνο μειώνονται δραματικά» εξηγεί ο γιατρός.

Η ανοσολογική θεραπεία είναι ακριβή. Αξίζει τελικά το αυξημένο κόστος της;

Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπευτική επιλογή με πολύπλοκη τεχνολογία που ήδη έχει χρειαστεί πολύ χρόνο και χρήματα για να ερευνηθεί και να αποδώσει. Αξίζει, λοιπόν;

«Ναι, γιατί προσφέρει μακρά επιβίωση σε ασθενείς που ανταποκρίνονται σε νεοπλάσματα που μέχρι τώρα θεωρούνταν ανίατα και για τα οποία δεν υπήρχε καμία άλλη θεραπευτική

αντιμετώπιση».

Τι περιμένουμε στο μέλλον από την ανοσοθεραπεία;

Στη μάχη εναντίον του καρκίνου οι ειδικοί συμφωνούν ότι το μέλλον της ανοσοθεραπείας συμπεριλαμβάνει ένα σύνολο θεραπειών, όπως είναι τα CAR T-κύτταρα, οι αναστολείς σημείου ελέγχου, τα εμβόλια κατά του καρκίνου και άλλες τεχνικές για καλύτερα αποτελέσματα. Η ανοσοθεραπεία όμως θεωρείται πιθανή θεραπεία και για άλλες ασθένειες. «Αν κατανοήσουμε πώς να στοχεύσουμε την ανοσοθεραπεία πιο συγκεκριμένα, μπορώ να δω πάρα πολλούς διαφορετικούς τρόπους για να την αξιοποιήσουμε».

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr

Read Next

MORE FROM

Υγεία

Δεικτης μαζας σωματος

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Ποσο νερο πρεπει να πινω

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Θερμιδες που καιω στο τρεξιμο

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i