iStock
Αν και κάθε γενιά φαίνεται να υιοθετεί μια συγκεκριμένη χρωματική παλέτα, θα ήταν απλοϊκό να το δούμε αυτό ως ένα βιολογικό ή καθολικό φαινόμενο. Ενώ το χρώμα είναι το οπτικό αποτέλεσμα που παράγεται από τη φασματική σύνθεση του φωτός που εκπέμπεται, μεταδίδεται ή αντανακλάται από αντικείμενα, το πώς το ερμηνεύουμε είναι, πάνω απ’ όλα, μια κοινωνική και πολιτισμική κατασκευή, διαμορφωμένη από έθιμα, ιδεολογίες και επιρροές των μέσων ενημέρωσης.
Όπως γράφεται σε σχετικό άρθρο στο The Conversation και όπως επισημαίνει ο Γάλλος ιστορικός Michel Pastoureau, τα χρώματα δεν δημιουργούνται από τη φύση (ούτε αποκλειστικά από το μάτι ή τον εγκέφαλο), αλλά από την κοινωνία, η οποία τους αποδίδει διαφορετικές σημασίες ανάλογα με την εποχή. Έτσι, τα χρώματα γίνονται ένα είδος δείκτη των μετασχηματισμών κάθε δεκαετίας.
Στο κεφάλαιο με τίτλο "la Couleur, marqueur créatif générationnel?" (=Χρώμα: γενεαλογικό δημιουργικό αποτύπωμα), που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο βιβλίο "les Dessous de la créativité – gagner en confiance créative et relever les défis" (Τα Μυστικά της Δημιουργικότητας – Καλλιέργεια της δημιουργικής αυτοπεποίθησης και αντιμετώπιση προκλήσεων), εξετάζεται πώς οι διαδοχικές γενιές ορίζονται από σύνολα αξιών, πεποιθήσεων και συμπεριφορών που εκφράζονται και οπτικά, κυρίως μέσα από τα δικά τους χαρακτηριστικά χρώματα.
Ο διαχωρισμός με βάση τη γενιά (boomers, X, Y, Z, Alpha) μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε χρωματικές προτιμήσεις που δεν είναι απλώς θέμα ατομικού γούστου, αλλά αντανακλούν μια συλλογική σχέση με τον χρόνο, τις φιλοδοξίες και τις κυρίαρχες αισθητικές τάσεις.
Κάθε γενιά έχει τον δικό της χρωματικό κώδικα
- Baby boomers (γεννημένοι από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960) και Generation X (1965–1980): τείνουν προς πιο παραδοσιακές παλέτες, με κυριαρχία ουδέτερων και παστέλ αποχρώσεων. Από τη δεκαετία του 1970, αυτές εμπλουτίστηκαν με γήινους τόνους εμπνευσμένους από τη φύση – πράσινα, καφέ και σκουριασμένα κόκκινα.
- Generation Y ή Millennials (1980–μέσα 1990s): είδε την άνοδο ενός εμβληματικού χρώματος, του millennial pink. Περισσότερο από μια απόχρωση, αυτό το απαλό παστέλ ροζ έγινε σύμβολο της δεκαετίας του 2010, εκφράζοντας ελαφρότητα, αισιοδοξία και, κυρίως, πρόκληση στους παραδοσιακούς έμφυλους κώδικες.
- Generation Z (1995–2010): ξεκίνησε με μια τολμηρή απόχρωση κίτρινου – γνωστή πια ως Gen Z Yellow – που εμφανίστηκε γύρω στο 2018, σε σαφή αντίθεση με το ροζ των Millennials. Σύντομα προστέθηκε το μωβ – χρώμα που έχει συνδεθεί με τη δύναμη, τη δημιουργικότητα και τους φεμινιστικούς αγώνες – και που σήμερα επανανοηματοδοτείται ως σύμβολο ενσωμάτωσης και αυτοέκφρασης. Πιο πρόσφατα, το πράσινο απέκτησε ισχυρό έδαφος. Από τη μία, λειτουργεί ως χρώμα-σύμβολο για την οικολογία και τον πολιτικό λόγο· από την άλλη, μεταμορφώθηκε σε brat green – μια έντονη, προκλητική, neon απόχρωση, που έγινε δημοφιλής το 2024 χάρη στη Βρετανίδα τραγουδίστρια Charli XCX και το άλμπουμ της με το όνομα Brat και τη συγκεκριμένη αισθητική.
- Generation Alpha: βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της χρόνια και κινείται ανάμεσα σε δύο πόλους – από τη μια, η έλξη προς φυσικούς, ήπιους τόνους· από την άλλη, η πρώιμη εξοικείωση με κορεσμένα, τεχνητά χρώματα του ψηφιακού κόσμου.
Ριζωμένοι στην εποχή μας
Αν και αυτοί οι γενεαλογικοί δείκτες είναι ενδιαφέροντες, δεν πρέπει να θεωρούνται αμετάβλητοι. Τα χρώματα δεν είναι ποτέ στατικά: κυκλοφορούν, εξελίσσονται, επανεφευρίσκονται. Επανέρχονται κυκλικά, όπως και η μόδα, και αποκτούν νέα νοήματα στην πορεία. Αυτή η ρευστότητα είναι που δίνει στο χρώμα τόση δύναμη στην επικοινωνία: ριζώνει ένα brand στην εποχή του, ενώ αφήνει χώρο για επανανερμήνευση.
Οι πιο πρόσφατες τάσεις για το 2024–2025 το δείχνουν καθαρά. Δίπλα στο neon πράσινο που συνδέθηκε με το άλμπουμ "Brat” της Charli XCX, η Pantone όρισε το mocha mousse – ένα ζεστό, πλούσιο καφέ – ως το χρώμα της χρονιάς για το 2025. Εκφράζει τη συλλογική ανάγκη για άνεση και σταθερότητα. Η αντίθεση αυτών των δύο μηνυμάτων – το ένα ειρωνικό και εκρηκτικό, το άλλο ήσυχο και καθησυχαστικό – αποτυπώνει το πνεύμα της εποχής μας, που ισορροπεί ανάμεσα στην υπερβολή και την αναζήτηση ισορροπίας.
Η δύναμη της ονοματοδοσίας των χρωμάτων
Η έρευνα στο μάρκετινγκ δείχνει επίσης ότι η επίδραση ενός χρώματος δεν εξαρτάται μόνο από την ίδια την απόχρωση, αλλά και από το όνομα που της δίνεται.
Το όνομα ενός χρώματος επηρεάζει άμεσα την προτίμηση και την πρόθεση αγοράς του καταναλωτή. Ένα εμπνευσμένο, ποιητικό ή παιχνιδιάρικο όνομα δημιουργεί πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον απ’ ό,τι μια γενική ετικέτα. Αυτό το φαινόμενο – που παραμένει σχετικά ανεξερεύνητο – υπενθυμίζει στις εταιρείες ότι η γλώσσα μπορεί να διαμορφώσει την αντίληψη το ίδιο έντονα με το ίδιο το χρώμα. Όμως, το χιούμορ ή η ιδιαιτερότητα πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ: αν το παρακάνει κανείς, μπορεί να θολώσει την αναγνωρισιμότητα του brand. Για αυτό, η ισορροπία κρίνεται απαραίτητη.
Για τις εταιρείες, η πρόκληση είναι διπλή:
- Να κατανοήσουν τους γενεαλογικούς κώδικες που επηρεάζουν την αντίληψη των χρωμάτων, ώστε να επικοινωνούν με μια άμεσα αναγνωρίσιμη οπτική γλώσσα.
- Να δημιουργήσουν ένα χρωματικό σύστημα που να παραμένει συνεκτικό και βιώσιμο με την πάροδο του χρόνου.
Το να μιλάμε για "γενεαλογικά χρώματα" είναι, λοιπόν, ένα χρήσιμο εργαλείο ερμηνείας, αρκεί να αναγνωρίζουμε τη ρευστότητά του. Για κάθε γενιά, το χρώμα είναι κάτι περισσότερο από αισθητική επιλογή. Είναι φορέας νοήματος, μάρτυρας της εποχής του, πηγή συναισθημάτων και κοινή γλώσσα που συνδέει τα άτομα με το πνεύμα της εποχής τους.
Διάβασε επίσης:
Ποιο χρώμα κάνει καλό στην υγεία σου; Ποια χρώματα επιδρούν στην ψυχική σου υγεία;
Πότε τελειώνει η νιότη; Η (αναπάντεχη) ηλικία που η Gen Z θεωρεί... "γερασμένη"!
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
