Seasonal blues: Πώς να κρατήσεις τη διάθεσή σου ψηλά τους μουντούς μήνες

Μυστικά και στρατηγικές για να κρατάς τη διάθεσή σου σε καλή κατάσταση, ακόμα και τώρα που οι μέρες είναι μικρές και ο καιρός μουντός.

Από την Ελένη Βρυνιώτη, ψυχολόγο, MSc, γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια, συνεργάτιδα του Κέντρου Ψυχοθεραπείας "Φρόσω Φωτεινάκη & Συνεργάτες" (efrosynifotinaki.gr).

Διανύοντας το φθινόπωρο, διαπιστώνουμε ότι το φως της ημέρας μικραίνει και η διάθεσή μας έχει διακυμάνσεις. Η αλλαγή του καιρού προμηνύει για πολλούς μια μελαγχολία και απόσυρση προς τον εαυτό. Ας θυμόμαστε ότι η εσωτερική μας γαλήνη δε νοηματοδοτείται από τις εποχές, αλλά από το πώς νιώθουμε εμείς με τον εαυτό μας.

Είσαι υπερβολικά ευαίσθητη; Η έντονη ενσυναίσθηση μπορεί να αυξάνει το άγχος σου

Η πεσμένη διάθεση

Το "seasonal blues" εμφανίζεται συνήθως τους φθινοπωρινούς και τους χειμερινούς μήνες. Κάποιοι νιώθουν μια ανεπαίσθητη αλλαγή μέσα τους, καθώς παρατηρούν την ενέργειά τους να μειώνεται, τη διάθεση να αλλάζει, την επιθυμία για απόσυρση και μοναξιά να εμφανίζεται όλο και περισσότερο.

Άλλα χαρακτηριστικά μπορεί να είναι η δυσκολία συγκέντρωσης και το μειωμένο κίνητρο και ενδιαφέρον για δραστηριότητες. Βάσει της νευροβιολογίας, η μείωση της ηλιοφάνειας τους χειμερινούς μήνες επηρεάζει τα επίπεδα σεροτονίνης και μελατονίνης, που ρυθμίζουν τον ύπνο και τη διάθεση. Ο τρόπος που ερμηνεύουμε αυτή την εποχική αλλαγή επηρεάζει και το πώς τη βιώνουμε. Είναι εύλογο να υπάρχουν οι αλλαγές στη ζωή μας, αυτές οι εποχικές αλλαγές της φύσης μάς ενεργοποιούν ώστε να βρούμε τον εσωτερικό μας ρυθμό και να συντονιστούμε μαζί τους.

Πόσο σημαντικό είναι να μπορούμε να προσαρμοζόμαστε σε αυτές όμως; Πώς θα βρούμε τρόπους να κρατήσουμε τη ζεστασιά μέσα μας; Πώς η εποχική μελαγχολία μπορεί να γίνει μια κινητήρια δύναμη για εσωτερική ενδοσκόπηση;

Οι αρνητικές σκέψεις και η γνωσιακή αναδόμηση

Η μειωμένη διάθεση ενεργοποιεί και τις αυτόματες αρνητικές σκέψεις που συνοδεύουν την εποχική μελαγχολία.

• Αναγνώρισέ τες και κατάγραψέ τες σε ένα χαρτί. Για παράδειγμα, μπορεί να περνάει από το μυαλό σου: "Βρέχει, ας μείνω σπίτι, πού να τρέχω;", "Μόνο εγώ είμαι μόνη μου", "Δεν έχω ενέργεια".

• Διάβασε τις σκέψεις σου και αφουγκράσου πόσο βοηθητικές είναι.

Η γνωσιακή αναδόμηση, δηλαδή το να μπορείς να σκεφτείς εναλλακτικά, με μια πιο θετική χροιά, θα ενεργοποιήσει τη διάθεσή σου. "Εντάξει, δεν πειράζει που βρέχει, θα πάω στο γυμναστήριο γιατί ξέρω ότι μετά θα νιώθω καλύτερα". Η θετική σκέψη δε λειτουργεί αυτόματα. Η αλλαγή της σκέψης προς αυτή τη θετική χροιά απαιτεί κατανόηση, προσπάθεια και αγάπη προς τον εαυτό. Οι σκέψεις μας χρωματίζουν άρρηκτα και την καθημερινότητά μας.

Φτιάξε τη μέρα σου

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η σκέψη προηγείται της πράξης. Τη μέρα σου τη φτιάχνεις εσύ, όχι ο καιρός.

• Αναρωτήσου: "Τι θα μπορούσα να κάνω μετά από μια απαιτητική μέρα στη δουλειά;". Ονειρέψου το, πίστεψέ το και κάν’ το πράξη. Ένας αποτελεσματικός τρόπος αποφόρτισης, χαλάρωσης και κινητοποίησης είναι η σωματική άσκηση. Το όφελος δεν αφορά μόνο τη σωματική υγεία, αλλά και την ψυχική ευεξία. Η σωματική εγρήγορση βοηθά σημαντικά στην αντιμετώπιση της αρνητικής διάθεσης. Όταν ο νους βυθίζεται στην αδράνεια, το σώμα μπορεί να γίνει η "σκάλα" που θα μας ανεβάσει ξανά στο φως.

• Το "seasonal blues" καλλιεργεί μια απόσυρση και οδηγεί στην απομόνωση που ενισχύει τη θλίψη. Το αίσθημα της μοναξιάς αναδύεται όλο και πιο πολύ. Η σύνδεση με τους σημαντικούς άλλους, τα αγαπημένα πρόσωπα, λειτουργεί σαν θεραπευτικό φως μέσα στις μουντές αυτές ημέρες. Μια συζήτηση, μια βόλτα με φίλους, μια κοινή δραστηριότητα, μια επίσκεψη στο σπίτι θα σου υπενθυμίσει την αίσθηση του "μαζί".

Η σπουδαιότητα του μοιράσματος σκέψεων και συναισθημάτων αλλά και όμορφων αναμνήσεων θα σε βοηθήσει. Η αλληλεπίδραση θα επαναφέρει τη συναισθηματική ζεστασιά που θα λειτουργήσει ως ρυθμιστικός παράγοντας για τη διάθεσή σου. Η εποχική μελαγχολία μπορεί να αγκαλιαστεί με συνείδηση και καλοσύνη. Απώτερος σκοπός; Η ψυχική ανθεκτικότητα που μας ενδυναμώνει και μας φέρνει κοντά με όσα δεν είναι εύκολα. Να θυμάσαι: Η διάθεση δεν αλλάζει μαγικά, αλλάζει όταν αρχίσουμε να ακούμε τον εαυτό μας με αγάπη.