iStock
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίζουν άγχος υψηλής λειτουργικότητας και, αν και ενδέχεται να τα πηγαίνουν καλά στην εργασία τους για παράδειγμα ή να διαπρέπουν σε αθλήματα ή άλλες πτυχές της ζωής τους, όσοι ζουν με αυτό το είδος άγχους καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις.
Τα άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος παρουσιάζουν πολλά τυπικά συμπτώματα άγχους, όπως υπερβολική ανησυχία και φόβο, υπερβολική σκέψη και κακό ύπνο. Ωστόσο, για όλα τα είδη άγχους υπάρχει διαθέσιμη αποτελεσματική θεραπεία.
Τι είναι το άγχος υψηλής λειτουργικότητας
Οι γιατροί δεν αναγνωρίζουν το άγχος υψηλής λειτουργικότητας ως ξεχωριστή κατάσταση άγχους και υπάρχει σαφής έλλειψη έρευνας για το θέμα. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι με συμπτώματα άγχους περιγράφουν την κατάστασή τους ως άγχος υψηλής λειτουργικότητας.
Η ιατρική κοινότητα γνωρίζει ότι οι διαταραχές άγχους υπάρχουν σε ένα φάσμα και επηρεάζουν τους ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους. Ενώ μερικοί μπορεί να παρουσιάσουν μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα, άλλοι μπορεί να έχουν ήπια δυσφορία ή δυσλειτουργικότητα.
Είναι πιθανό οι άνθρωποι που θεωρούν τον εαυτό τους ως πάσχοντα από άγχος υψηλής λειτουργικότητας, να βιώνουν ήπια προβλήματα. Ακόμη, μπορεί να έχουν υποκλινικό άγχος - μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι δεν πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για το άγχος, αλλά εξακολουθούν να έχουν συμπτώματα άγχους. Τα υποκλινικά συμπτώματα άγχους μπορεί να είναι:
- Ήπια
- Άτυπα
- Κρυμμένα
- Σύντομα αλλά υποτροπιάζοντα
Μερικοί άνθρωποι με υψηλό λειτουργικό άγχος μπορεί να είναι καλοί στην απόκρυψη των συμπτωμάτων τους από άλλους και να φαίνονται ήρεμοι και σίγουροι. Το άγχος μπορεί ακόμη και να τους "βοηθήσει" να επιτύχουν αντί να τους κρατά στάσιμους.
Μέσα τους όμως μπορεί να αισθάνονται φοβισμένοι ή ανήσυχοι ή να έχουν εμμονικές σκέψεις. Μπορεί επίσης να αδυνατούν να χαλαρώσουν ή τα συμπτώματα άγχους να επηρεάσουν τον ύπνο ή την όρεξή τους. Όλα τα συμπτώματα άγχους μπορεί να έχουν σημαντικές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία και τις σχέσεις ενός ατόμου.
Αιτίες
Λόγω της έλλειψης έρευνας για το θέμα, οι επαγγελματίες υγείας μπορεί να μην γνωρίζουν τί προκαλεί το υψηλό λειτουργικό άγχος. Ενώ οι ειδικοί δεν κατανοούν πλήρως τις αιτίες των διαταραχών άγχους, πιθανότατα συμβαίνουν λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων, όπως:
Γενετική: Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό διαταραχών άγχους ή άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν άγχος.
Προσωπικότητα: Τα παιδικά χαρακτηριστικά της συστολής ή της νευρικότητας σε νέες καταστάσεις, για παράδειγμα, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αγχώδους διαταραχής.
Έκθεση στο στρες: Η εμπειρία άγχους ή τραύματος σε οποιαδήποτε φάση μπορεί να προκαλέσει άγχος.
Άλλα θέματα υγείας: Υποκείμενες ανησυχίες για τη σωματική υγεία, όπως μια διαταραχή του θυρεοειδούς ή καρδιακά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα άγχους. Ακόμη, η ύπαρξη μιας άλλης διαταραχής ψυχικής υγείας είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου για μια αγχώδη διαταραχή.
Χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ: Η κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει άγχος, όπως και η απομάκρυνση από αυτές τις ουσίες.
Σημάδια και συμπτώματα
Χωρίς αρκετή έρευνα, οι επαγγελματίες υγείας δεν μπορούν να πουν πόσο υψηλό λειτουργικό άγχος παρουσιάζει κάποιος και πώς επηρεάζει τους ανθρώπους που το βιώνουν. Ανεπίσημες αναφορές, ωστόσο, δείχνουν ότι τα άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος μπορεί να έχουν λιγότερα προφανή συμπτώματα που επηρεάζουν την ικανότητά τους να λειτουργούν σε καταστάσεις. Ενώ μπορεί να έχουν πολλά από τα κλασικά συμπτώματα του άγχους, αυτά μπορεί να εμφανιστούν στο ηπιότερο άκρο του φάσματος.
Πιθανά σημάδια και συμπτώματα μπορεί να είναι:
- Ανησυχία, φόβος και άγχος
- Ευερεθιστότητα και απογοήτευση
- Αδυναμία χαλάρωσης
- Ανάγκη για τελειομανία
- Φόβος αποτυχίας ή κρίσης
- Η επιθυμία να είναι κανείς απασχολημένος όλη την ώρα
- Υπερβολική σκέψη και υπερανάλυση
- "Προεξοφλητική" ανησυχία (άγχος πριν από τα γεγονότα)
- Αυξημένο καρδιακό ρυθμό και ταχύτερη αναπνοή
- Προβλήματα ύπνου
- Αλλαγές στην όρεξη
- Πεπτικά προβλήματα
Πώς συνδέεται με την κατάθλιψη;
Μπορεί να υπάρχει μια πιθανή σύνδεση μεταξύ του υψηλού λειτουργικού άγχους και της κατάθλιψης, ενώ πολλοί από όσους έχουν κάποια αγχώδη διαταραχή, έχουν επίσης συμπτώματα κατάθλιψης.
Επιπλέον, εάν οι άνθρωποι δεν αναζητούν θεραπεία για το χρόνιο άγχος, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Τα άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό από άλλα να αναζητήσουν θεραπεία. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι συχνά ζητούν βοήθεια μόνο όταν δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά τους, εκείνοι με υψηλό λειτουργικό άγχος συνήθως δεν το κάνουν γιατί τα πάνε πολύ καλά σε ορισμένους τομείς της ζωής τους.
Σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι αναζητούν βοήθεια μόνο όταν αναγνωρίζουν τα συμπτώματά τους ως πρόβλημα. Τα άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος μπορεί να δουν κάποια συμπτώματα άγχους, όπως την τελειομανία, ως θετικά χαρακτηριστικά που τους βοηθούν να προχωρήσουν και να επιτύχουν.
Ωστόσο, το χρόνιο άγχος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμησή τους και την ψυχική τους υγεία με άλλους τρόπους, συμβάλλοντας στην κατάθλιψη.
Διάγνωση
Οι γιατροί δεν μπορούν να διαγνώσουν το υψηλό λειτουργικό άγχος επειδή δεν είναι αναγνωρισμένη διαταραχή. Ωστόσο, μπορεί να είναι ένα επίπεδο στο φάσμα του άγχους και ένας τρόπος που μια αναγνωρισμένη διαταραχή άγχους παρουσιάζεται σε μερικούς ανθρώπους.
Για να διαγνώσει μια αναγνωρισμένη αγχώδη διαταραχή, όπως γενικευμένη αγχώδη διαταραχή ή διαταραχή κοινωνικού άγχους, ένας γιατρός μπορεί πρώτα να πραγματοποιήσει έναν φυσικό έλεγχο για να δει αν μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση προκαλεί συμπτώματα άγχους.
Εάν ο γιατρός δεν βρει μια υποκείμενη αιτία, το άτομο μπορεί να χρειαστεί να δει έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για διάγνωση και θεραπεία. Οι γιατροί μπορεί να δυσκολευτούν να διαγνώσουν μια αγχώδη διαταραχή σε άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος. Ένα από τα κριτήρια για τη διάγνωση είναι η δυσφορία ή η εξασθένηση σε σημαντικούς τομείς λειτουργίας.
Σε άτομα με υψηλό λειτουργικό άγχος, αυτή η εξασθένιση δεν είναι πάντα προφανής. Μπορεί να επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους με διακριτικούς τρόπους. Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να παρέχουν στον γιατρό τους μια πλήρη εικόνα της ζωής και των συναισθημάτων τους.
Θεραπεία
Οι κύριες θεραπείες για διαταραχές άγχους είναι η ψυχοθεραπεία και τα φάρμακα. Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται ένα συνδυασμό των δύο για να αισθάνονται καλύτερα.
Ψυχοθεραπεία
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συμπτώματα του άγχους. Ορισμένοι τύποι θεραπείας μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικοί από άλλους για το άγχος.
Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, για παράδειγμα, είναι γενικά μια αποτελεσματική θεραπεία για διαταραχές άγχους, που βοηθά τους ανθρώπους να μειώσουν τις ανήσυχες σκέψεις τους και να αντιμετωπίσουν σταδιακά καταστάσεις ή αντικείμενα που προκαλούν το άγχος τους.
Ένας θεραπευτής μπορεί επίσης να διδάξει στους ανθρώπους τεχνικές για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του άγχους, όπως βαθιά αναπνοή, διαλογισμό ή προοδευτική χαλάρωση των μυών.
Πολλές μορφές θεραπείας μπορεί να ωφελήσουν εκείνους με υψηλό λειτουργικό άγχος.
Φάρμακα
Αρκετά φάρμακα μπορούν να θεραπεύσουν το άγχος. Αυτά περιλαμβάνουν:
Μερικά αντικαταθλιπτικά
Buspirone, ένα φάρμακο κατά του άγχους
Βενζοδιαζεπίνες, για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από το άγχος
Η εύρεση της σωστής φαρμακευτικής αγωγής και δοσολογίας για τον έλεγχο των συμπτωμάτων τους μπορεί να περιλαμβάνει κάποιον πειραματισμό και ενδεχόμενο λάθος, καθώς δεν λειτουργούν όλα τα φάρμακα για όλους.
Επικοινωνία με έναν γιατρό
Τα άτομα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους εάν:
- Βιώνουν τακτικά συμπτώματα άγχους που προκαλούν δυσφορία
- Δεν μπορούν να ελέγξουν τα συμπτώματα άγχους
- Το άγχος επηρεάζει τις σχέσεις, την υγεία ή την αυτοεκτίμηση τους
- Χρησιμοποιούν αλκοόλ ή φάρμακα για να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους
- Αναπτύσσουν συμπτώματα άλλων ζητημάτων ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη
Το άγχος είναι ιδιαίτερα θεραπεύσιμο. Όσο νωρίτερα ένα άτομο ζητά βοήθεια, τόσο καλύτερο είναι το αποτέλεσμα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
