Η χαμηλή κορτιζόλη μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας (όπως και η υψηλή)

Όταν τα συναισθήματα άγχους, ακμής, αλλαγής βάρους ή εξάντλησης επιμένουν, πολλοί άνθρωποι αυτοδιαγιγνώσκονται με πολύ υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Ενώ είναι αλήθεια ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να οδηγήσουν στα προαναφερθέντα συμπτώματα (μεταξύ άλλων), το προσωνύμιο της κορτιζόλης είναι παραπλανητικό. Η αλήθεια είναι ότι η κορτιζόλη είναι απαραίτητη. 

"Η κορτιζόλη, η οποία είναι μία από τις ορμόνες του φύλου, είναι απαραίτητη για τη ζωή" λέει η γιατρός του Harvard και συγγραφέας του βιβλίου Women, Food, and Hormones Sara Gottfried. 
 

Η Dr. Gottfried εξηγεί ότι, όπως σχεδόν όλα στη ζωή, η ισορροπία είναι το κλειδί όταν μιλάμε για την κορτιζόλη. Τα πολύ υψηλά επίπεδα δεν είναι καλά για την υγεία, αλλά ούτε και τα πολύ χαμηλά επίπεδα.

Η διαιτολόγος λειτουργικής ιατρικής Lacey Dunn, το συνυπογράφει αυτό στο νέο της βιβλίο, The Women's Guide To Hormonal Harmony. "Δεν θέλουμε η κορτιζόλη να είναι πολύ υψηλή ή πολύ χαμηλή- θέλουμε να είναι ακριβώς σωστή", λέει χαρακτηριστικά. 

Ίσως επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι είναι μονίμως αγχωμένοι, μπορεί να υποθέσει κανείς αυτόματα ότι αν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι εκτός ελέγχου, είναι επειδή είναι πολύ υψηλά. Ωστόσο και οι δύο ειδικοί σε θέματα ορμονών λένε ότι τα επίπεδα κορτιζόλης μπορούν σίγουρα να πέσουν πολύ χαμηλά.

Συμπτώματα χαμηλής κορτιζόλης νου

Όπως επεσήμαναν τόσο ο Dr. Gottfried όσο και η Dunn, η κορτιζόλη δεν είναι "κακή" -στην πραγματικότητα, παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική υγεία. "Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη μάχης ή φυγής που εκλύεται σε περιόδους στρες ή φλεγμονής", λέει η Dunn. "Αν αρρωστήσουμε, τραυματιστούμε ή στρεσαριστούμε, τα επινεφρίδια διεγείρονται, ενεργοποιώντας το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα".

Αυτό, οδηγεί σε ένα ντόμινο πολλών ορμονών που απελευθερώνονται, με την κορτιζόλη να είναι μία από αυτές. Βραχυπρόθεσμα, αυτό το φαινόμενο-ντόμινο είναι καλό- είναι μέρος της ανοσολογικής αντίδρασης και μπορεί να βοηθήσει το σώμα να μειώσει τη φλεγμονή. Το πρόβλημα είναι όταν κάποιος παραμένει σε κατάσταση αντίδρασης μάχης ή φυγής για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει τόσο σε χρόνια υψηλά επίπεδα κορτιζόλης όσο και σε χρόνια χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης.

Και οι δύο ειδικοί εξηγούν ότι ένα σημαντικό μέρος αυτού που καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε αν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά,είναι ότι οι ίδιοι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν σε μια ανισορροπία και στα δύο άκρα του φάσματος, και αυτές οι ανισορροπίες εκδηλώνονται με πολύ παρόμοιους τρόπους. 

Με άλλα λόγια, πολλά από τα συμπτώματα της χαμηλής κορτιζόλης είναι ίδια με τα συμπτώματα της υψηλής κορτιζόλης. "Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν γιατρό που μπορεί να ελέγξει τα επίπεδα κορτιζόλης σας μέσω εξετάσεων αίματος, σάλιου ή ούρων, αντί να μαντεύετε μόνοι σας", λέει η Dr. Gottfried. "Κάτι άλλο που συμβαίνει συχνά είναι ότι κάποιος μπορεί να βιώνει ένα μοτίβο υψηλής κορτιζόλης και χαμηλής κορτιζόλης και τα δύο μέσα στην ίδια ημέρα", προσθέτει. "Αυτό συμβαίνει επειδή όταν ο οργανισμός εξαντλεί την κορτιζόλη, θα προσπαθήσει να την αναπληρώσει παράγοντας πάρα πολλή και τότε κολλά σε αυτόν τον φαύλο κύκλο".

Η Dunn λέει ότι, ενώ υπάρχουν κάποιες αιτίες που συνδέονται και με τα υψηλά και με τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης, υπάρχουν όμως κάποιες αιτίες που συνδέονται πιο έντονα με τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης. Αυτό περιλαμβάνει την εμπειρία τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης, τη διαταραχή μετατραυματικούστρες, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και την ινομυαλγία. Εάν αντιμετωπίζει κανείς μία από αυτές τις καταστάσεις υγείας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ελέγξειτα επίπεδα κορτιζόλης του.

Και οι δύο ειδικοί τονίζουν ότι ο κύριος τρόπος για να μάθει πραγματικά αν τα επίπεδα κορτιζόλης του είναι πολύ χαμηλά (ή πολύ υψηλά) είναι μέσω εξετάσεων αίματος, σάλιου ή ούρων στο γραφείο του γιατρού του. Δεδομένου ότι τα επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να αυξομειώνονται, η Dunn συνιστά να γίνονται εξετάσεις σε τέσσερις διαφορετικές χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας. Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν κάποια αποκαλυπτικά σημάδια που μπορούν να προειδοποιήσουν ότι ήρθε η ώρα να ελεγχθούν τα επίπεδα της κορτιζόλης. Αυτά είναι μεταξύ άλλων:

1. Χαμηλή ενέργεια

Η Dr. Gottfried λέει ότι ενώ ένα κλασικό σημάδι υψηλών επιπέδων κορτιζόλης είναι το αίσθημα υπερέντασης μαζί με κούραση, η πλήρης εξάντληση θα μπορούσε να είναι σημάδι χαμηλών επιπέδων κορτιζόλης. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί είτε ως πολύ χαμηλή ενέργεια όλη την ώρα, είτε μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας (όπως το μεσημέρι ή αργά το απόγευμα).

2. Λαχτάρα για αλμυρά ή ζαχαρούχα σνακ

Οι λιγούρες για ζαχαρούχα ή αλμυρά σνακ μπορεί να είναι σημάδι χαμηλής κορτιζόλης. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι χαμηλά, το σάκχαρο στο αίμα πέφτει και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε λιγούρες για ζάχαρη και αλάτι.

3. Ζαλάδα κατά την πολύ γρήγορη άρση σε όρθια θέση 

Ο πονοκέφαλος και το αίσθημα ζάλης μπορεί να είναι και τα δύο συμπτώματα των χαμηλών επιπέδων κορτιζόλης. Αυτό συμβαίνει γιατί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα έχουν πέσει, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική ζάλη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν κάποιος σηκωθεί πολύ γρήγορα.

4. Χαμηλή λίμπιντο

Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόληςμπορεί να προκαλέσουν εξάντληση, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μπορεί να προκαλέσει πτώση και των επιπέδων της λίμπιντο. Ένας άλλος λόγος που η χαμηλή κορτιζόλη μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή λίμπιντο είναι ότι μειώνεται η ροή του αίματος, μεταξύ άλλων και σε μέρη του σώματος που συνδέονται με τη σεξουαλική διέγερση.

5. Μυϊκή αδυναμία

Η Dunn λέει ότι ένας άλλος δείκτης των χαμηλών επιπέδων κορτιζόλης είναι η μυϊκή αδυναμία και η αδυναμία ολοκλήρωσης μιας προπόνησης (που κανονικά θα ολοκληρωνόταν άνετα). Η χαμηλή ενέργεια και η χαμηλή ροή αίματος, που είναι σημαντική για τη σωστή λειτουργία των μυών, ευθύνονται και για αυτό.

Πώς να αποκαταστήσει κανείς την ισορροπία στο σώμα του αν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι πολύ χαμηλά

Ακολουθούν μερικά μέτρα που οι γιατροί συνιστούν σε όποιον έχει χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης:

• Να δώσει προτεραιότητα στον επαρκή ύπνο. Ο κακής ποιότητας ύπνος μπορεί πραγματικά να διαταράξει τα επίπεδα κορτιζόλης. 
• Να μην παραλείπει γεύματα. Τα καλά και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά γεύματα είναι πάντα πολύ σημαντικά, αλλά η σημασία τους επιτείνεται για τους ανθρώπους με χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης. Δεν πρέπει λοιπόν να παραλείπουν γεύματα καθώς αυτό είναι επιζήμιο για τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ειδικά ανείναι ήδη χαμηλά. Εν αντιθέσει, πρέπει να λαμβάνουνκαλές ποσότητες πρωτεϊνών, υγιεινών λιπών και φυτικών ινών που βοηθούν στην εξισορρόπηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
• Να καταναλώνει σνακ με γλυκόριζα ή τσάι γλυκόριζας. "Η γλυκόριζα αυξάνει την κορτιζόλη στα ούρα", λέει ηDr. Gottfried, επικαλούμενη μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism.
• Να κάνει διαλογισμό, καθώς βοηθά στην επαναφορά των επιπέδων κορτιζόλης. Ο διαλογισμός έχει συνδεθεί με τη μείωση του στρες - μια αρκετά αξιοσημείωτη σύνδεση όταν πρόκειται για την επίτευξη ισορροπίας σε μια ορμόνη τόσο κρίσιμη για την αντίδραση του σώματος στο στρες.
• Να δώσει προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα και τη μείωση του στρες

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr